Page 16 - 39013

Εξαιτίας του πλήθους και της ποικιλίας των κειμενικών τύπων που
εντάσσονται στο είδος της αφήγησης είναι δύσκολη η διαμόρφωση
ενός οργανωτικού προτύπου για το σύνολό τους. Ένα από τα μοντέλα
που έχουν προταθεί και βρίσκει εφαρμογή και στις αντικειμενικές και
στις υποκειμενικές αφηγήσεις είναι αυτό των Labov και Waletzky, το
οποίο περιλαμβάνει τα ακόλουθα δομικά μέρη:
• Προσανατολισμός: πληροφορίες για τους «ήρωες», τον χώρο και
τον χρόνο· η αρχική κατάσταση.
Κύρια δομικά στοιχεία • Περιπέτεια: η εμφάνιση του προβλήματος, τα γεγονότα που ανα-
τρέπουν την αρχική κατάσταση· η δράση για την επίλυσή του, τα
εμπόδια και το αποτέλεσμα της δράσης.
• Αξιολόγηση: σχολιασμός (ρητός ή με παραγλωσσικά μέσα) των
γεγονότων από τον αφηγητή.
• Λύση: η τελική έκβαση (συχνά ταυτίζεται με την αξιολόγηση).
• Κατάληξη: καταληκτικές φράσεις, συμπεράσματα, επιμύθιο
κ.λπ., με τα οποία γίνεται αναγωγή στον παροντικό χρόνο, στην
αρχική κατάσταση.

• Ρήματα:
– συνήθως σε παρελθοντικούς χρόνους, αλλά και χρήση του
ιστορικού/δραματικού ενεστώτα (ζωντάνια, δραματικότητα).
– κίνησης/δράσης (κυρίως στην «περιπέτεια»).
– κρίσης/βούλησης (κυρίως στον «προσανατολισμό», στην «αξι-
Κύρια γλωσσικά στοιχεία
ολόγηση» και στη «λύση»).
• Διαρθρωτικές λέξεις/φράσεις που δηλώνουν σχέσεις χρόνου,
αιτίου-αποτελέσματος, σκοπού.
• Επαναλήψεις, παρηχήσεις και άλλες τεχνικές για τη δημιουργία
ρυθμού.

Παράδειγμα
Μια γριά κάθε πρωί κουβαλούσε νερό στο σπίτι της από το κοντινό πηγάδι με δύο δοχεία
δεμένα στις δύο άκρες ενός ξύλινου ραβδιού. Το δεξί δοχείο ήταν γερό, γι’ αυτό έφτανε
πάντα γεμάτο, ενώ το αριστερό ήταν ραγισμένο και έχανε το μισό και παραπάνω νερό του
στη διαδρομή. «Δεν με πετάς να πάρεις ένα γερό να μη σπαταλάς το νερό σου για μένα το
άχρηστο;» της είπε μια μέρα το ραγισμένο δοχείο με παράπονο. Εκείνη χαμογέλασε και
έδειξε τον δρόμο πίσω τους, που στην αριστερή πλευρά ήταν γεμάτος λουλούδια. «Δεν
είσαι άχρηστο» του είπε «χάρη σ’ εσένα φύτρωσαν αυτά τα λουλούδια. Το νερό που χάνεις
δεν πάει καθόλου χαμένο».
(κινέζικος μύθος)

78

07/09/2020 10:22
04-NTRINIA-GLWSSA LOGOTEXNIA-C-LYK.indd 78 07/09/2020 10:22
04-NTRINIA-GLWSSA LOGOTEXNIA-C-LYK.indd 78