Page 17 - 39013

ΚΕΙΜΕΝΙΚΑ ΕΙΔΗ

Γ Εξήγηση

Ερμηνεύει, μέσω της ακολουθίας/διαδοχής, τα φαινόμενα σε σχέσεις
χρονικότητας ή/και αιτιότητας.
Για την κατανόηση του τρόπου λειτουργίας του φυσικού ή κοινωνικού
Ως κοινωνική διαδικασία
κόσμου η επεξηγηματική διαδικασία άλλοτε προσανατολίζεται στο
«πώς», άλλοτε στο «γιατί» και άλλοτε και προς τις δύο κατευθύνσεις
μέσα στο ίδιο επεξηγηματικό κείμενο.

• Κοινές/προσωπικές εξηγήσεις.
Πραγματώσεις – • Τεχνικές/επιστημονικές εξηγήσεις.
κειμενικοί τύποι • Πραγματείες.
• Εξηγήσεις μέσω παραδειγμάτων.

• Εισαγωγικό στάδιο: κατηγοριοποίηση και περιγραφή του προς
εξήγηση γεγονότος, φαινομένου, έννοιας.
• Κύριο επεξηγηματικό στάδιο: αποτελείται από τη διαδοχή των
βημάτων/διαδικασιών που οδηγούν στη διαμόρφωση του υπό
Κύρια δομικά στοιχεία
εξήγηση φαινομένου, γεγονότος κ.λπ. και που οργανώνονται σε
χρονική ή αιτιολογική σειρά αποδίδοντας το «πώς» και το «γιατί».
• Τελευταίο στάδιο (προαιρετικό): προσωπικές παρατηρήσεις, κρί-
σεις, ερμηνείες του πομπού.

• Ουσιαστικά συνήθως αφηρημένα (καθώς η εξήγηση αναφέρεται
σε συγκεκριμένες διαδικασίες που αφορούν ευρύτερες κατηγορίες
φαινομένων, γεγονότων, εννοιών).
• Ρήματα:
– συνήθως σε χρόνο ενεστώτα.
– δράσης.
– νόησης.
(Συχνά συνδυάζονται ρήματα δράσης-νόησης, προκειμένου να
Κύρια γλωσσικά στοιχεία καταστούν σαφείς οι αιτιακές σχέσεις που μπορεί να υπάρχουν·

π.χ. Η ζωγράφος χρησιμοποιεί χρώματα φωτεινά επιδιώκοντας να
αποδώσει τα αισθήματα χαράς και αισιοδοξίας.)
• Διαρθρωτικές/συνδετικές λέξεις/φράσεις που δηλώνουν χρονι-
κές ή αιτιολογικές σχέσεις.
• Φράσεις πιθανολόγησης (π.χ. μπορεί, ενδέχεται, ίσως) (καθώς η
εξήγηση παίρνει συχνά τον χαρακτήρα οδηγιών ή επιχειρηματολο-
γίας).

79

07/09/2020 10:22
04-NTRINIA-GLWSSA LOGOTEXNIA-C-LYK.indd 79
04-NTRINIA-GLWSSA LOGOTEXNIA-C-LYK.indd 79 07/09/2020 10:22