Page 74 - ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับซากดึกดำบรรพ์
P. 74
หน้า 69 ความรู้เบื ้ องต้นเกี ่ ยวกับซากดึกดำาบรรพ ์
2. ปลา (Fishes)
ลักษณะทั่วไป : เป็นสัตว์มีกระดูกสันหลังกลุ่มใหญ่ที่สุดในโลก มีรูปร่างเรียวยาว หายใจด้วย
เหงือก เคลื่อนที่ด้วยครีบและลำาตัวส่วนใหญ่มีเกล็ดปกคลุมลำาตัว แต่บางชนิดก็ไม่มีเกล็ด แบ่งเป็น
2 กลุ่มใหญ่ คือ
(1) กลุ่มไม่มีขากรรไกร (Jawless fishes) ได้แก่ พวกแฮกฟิช (hagfishes) และ
แลมเพรย์ (lampreys) นอกจากนี้ยังรวมพวกออสตราโคเดิร์ม (Ostracoderms) ซึ่งเป็นกลุ่มที่
มีผิวแข็งเหมือนเกราะที่สูญพันธุ์ไปแล้ว
(2) กลุ่มปลามีขากรรไกร (Jawed fishes) ปัจจุบันแบ่งเป็น 2 จำาพวก ได้แก่
พวกปลากระดูกอ่อน (Cartilaginous fishes) เช่น ปลาฉลาม ปลากระเบนและปลาฉนาก และ
พวกปลากระดูกแข็ง (Bony fishes) เช่น ปลาตะเพียน ปลาดุก ปลาหมอ ในกลุ่มนี้มีบางพวก
ที่ถือเป็นสายวิวัฒนาการไปสู่สัตว์สี่ขา เช่น ปลาปอด และปลาซีลาแคนท์ นอกจากนี้ยังมีพวกที่
สูญพันธุ์ไปแล้ว เช่น พวกพลาโคเดิร์มหรือปลามีเกราะ (Placoderms or Armoured fishes)
พวกอะแคนโธเดียนหรือฉลามมีหนาม (Acanthodians or Spiny sharks)
ช่วงเวลาที่ปรากฎบนโลก : ยุคแคมเบรียน (ประมาณ 520 ล้านปีก่อน)
สถานะปัจจุบัน : ยังดำารงเผ่าพันธุ์อยู่ (จำานวนกว่า 25,000 สปีชีส์ ทั้งที่มีชีิวิตและสูญพันธุ์ไปแล้ว)
แหล่งที่อยู่อาศัย : อาศัยอยู่ในแหล่งน้ำาทั้งในทะเล น้่ำากร่อย และน้ำาจืด
หินที่พบบ่อย : หินดินดาน หินโคลน หินทรายแป้ง
ลักษณะซากดึกดำาบรรพ์ : มักพบชิ้นส่วนเกล็ดและโครงกระดูก ปลากระดูกแข็งในช่วงมหายุค
มีโซโซอิก ซึ่งเป็นช่วงเวลาเดียวกับไดโนเสาร์ มักมีเกล็ดที่หนาเป็นรูปข้าวหลามตัด มักพบมากตาม
แหล่งไดโนเสาร์ ส่วนปลากระดูกอ่อนมักพบเฉพาะฟันเนื่องจากเป็นส่วนที่แข็งที่สุดในร่างกาย
แหล่งซากดึกดำาบรรพ์ปลาสามารถพบได้หลายแห่ง โดยเฉพาะตามแหล่งไดโนเสาร์
บริเวณที่ราบสูงโคราช เช่น จังหวัดขอนแก่น กาฬสินธุ์ นครราชสีมา สกลนคร บริเวณภาคใต้
บริเวณจังหวัดชุมพร กระบี่ ส่วนปลามหายุคซีโนโซอิกมักพบตามแอ่งต่างๆ เช่น แอ่งเพชรบูรณ์
แอ่งลำาปาง แอ่งพะเยา
แผนภาพการจำาแนกปลากลุ่มต่างๆ
