Page 30 - เที่ยวพิพิธภัณฑ์มีนบุรี ใน E-Book

ห้องต่อมา เป็นห้องที่จัดแสดงภาพและบันทึกหลักฐานการเสด็จประพาสต้นของ

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ นั้น เมื่อมีพระราชประสงค์จะเสด็จประพาส
หัวเมืองใหญ่ในพระราชอาณาเขต เพื่อสำราญพระราชอิริยาบถ พระองค์ไม่ทรงโปรดฯ ให้มีการ

จัดรับเสด็จเป็นทางการ แต่ทรงโปรดฯ ให้จัดการเสด็จให้เป็นไปโดยง่ายเพื่อสำราญพระราช

อิริยาบถอย่างสามัญ โดยมิให้มีท้องตรา สั่งหัวเมืองให้จัดทำที่ประทับแรม ณ ที่ใด ๆ สุดแต่

จะพอพระราชหฤทัย บางคราก็ทรงเรือเล็ก หรือเสด็จโดยสารรถไฟไปไม่ให้ใครรู้จัก เรียกกันว่า

“เสด็จประพาสต้น”

ตามบันทึกการเสด็จประพาสต้นของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5

เมื่อครั้งเสด็จพระราชดำเนินมาจากจังหวัดฉะเชิงเทราผ่านมาทางคลองแสนแสบ และได้พัก
ประทับแรมที่เมืองมีนบุรี เมื่อวันที่ 31 มกราคม ร.ศ.126 (พ.ศ.2451) และได้มีการบันทึกการเสด็จ

ประพาสต้น ดังนี้

บันทึกการเสด็จประพาสต้นเมืองมีนบุรี

ี
ิ
เมื่อคืนนี้หนาวลักลั่นพิลึก แรกห่มผ้า 2 ชั้น ไม่พอ ครั้นปิดม่านกลับร้อน เลกเสยชั้นหนึ่ง
เหลือชั้นเดียว ห่มก็ร้อนไม่ห่มก็หนาวเลย ไม่เข้าทีตลอดเช้า ได้ความนาฬิกาบอกว่าโมงกับ 40

นาทีเศษแล้ว ประเดี๋ยวก็จะ 2 โมง จะนอนไปทำไม ตื่นทำสรีรกิจต่าง ๆ และเรียกผู้คนลงเรือ

ออกเรอเวลา 2 โมงครึ่ง ค่อนจะอยู่ข้างสายไปสักนิด เป็นนานจึงได้ความว่า นาฬิกาเขาตั้งผิด
ื
ชั่วโมง 1 เวลาที่จดมาแล้วหักเสียชั่วโมง 1 เป็นได้ความจริง

พอออกจากวัดปากบึง ประเดี๋ยวก็เข้าแดนเมืองมีน คลองตอนนี้หน้าตาเป็นผู้หลักผู้ใหญ่

คือ รากไม้เกาะยึดและมีต้นไม้ริมคลองมากขึ้น มีบ้านเรือนเรียงรายมาจนถึงหนองจอกเป็นหมู่ใหญ่
ื
เรอนฝากระดานหลังโต ๆ หน้าตาบางกอกออกไปถึง มีหลังคามุงกระเบื้องเฟลแรนโด (กระเบื้อง
ี
ี
ซีเมนต์ที่ชอบใช้กันสมัยนั้น ผู้คิดทำขึ้นขายเป็นฝรั่งอิตาเลยนชื่อ ฟารันโด เมื่อแรกมีจึงเรยกกันว่า
กระเบื้องฟารันโด) เห็นวัดสักวันเดียวเท่านั้น เพราะแถบนี้เป็นบ้านแขก คือ แขกพวกหลวงอุดม

้
ู
็
ทีเดียวมิใช่อื่นไกลเลย (แขกมลายเข้ามาเมื่อคราวสมเด็จเจาพระยาบรมมหาพิชัยญาติ เมื่อยังเปน
พระยาศรีพิพัฒน์ เป็นแม่ทัพยกออกไปปราบกบฏเมืองไทยในรัชกาลที่ 3 มีเรื่องปรากฏอยู่ใน
รายงานหลวงอุดม ซึ่งได้พิมพ์แล้วตรัสอ้างถึงรายงานนั้น) เห็นกองเข้า(ข้าว)ลานนวดเข้า(ข้าว)

กำลงนวดอยู่บ้าง รองรอยแห่งความบริบูรณ์ ปรากฏผิดกันกับข้างตอนฉะเชงเทรามาก ผักตบชวา
ั
ิ
่
ได้สางแล้ว แต่ยังเหลือมาก ท่วงทีในนาถ้าจะเล่นนกเห็นจะสนุกแน่ ตามริมคลองเลี้ยงเป็ดไทย
เป็ดเทศ ไก่ นกพิราบ ตลอดทั้งนี้ คงเป็นวิสัยแขก เพื่อจะเชือดง่าย ในเรื่องเชือดคออย่างแขก

มันก็มีดีที่ได้กินอาหารสด แต่ถ้าบทร้าย ก็ร้ายมาก เลากันว่าเมื่อเวลาไปยุโรปคราวนี้ พวกเมืองมีน
่
เมืองธัญญ์พากันเจ็บเป็นโรคเพล็กตายมาก แต่สังเกตว่าเฉพาะตายในพวกแขกมากกว่าไทย