Page 83 - ४ थी परिसर २ (गणेश मधुकर चौरे)
P. 83
घर बांधणयाची पररशस्ती शनमा्वण झाली. तयामुळे शमठाची शकंमत वाढली. याउलट, सवराजयात
घर बांधणाऱया गवडांना, सुतारांना, लोहारांना व तयार होणाऱया शमठावरील कर तयांनी कमी केले.
वीट बनवणाऱया कुंभारांना काम शमळाले. अिा तयामुळे लोकांना सवराजयातील मीठ सवसत शमळू
प्रकारे सवराजयात िेतकऱयांबरोबर कारागीर व लागले. अ्ा्वतच सवराजयातील शमठाचा वयापार
बलुतेदार सुखी व समृद् ध झाले. वाढला. तयामुळे स्ाशनक वयापाराला चालना
शमळाली.
सवराजयातील वयापार-उद्ोगांची वाढ
gm§Jm nmhÿ !
होणयासाठी शिवराय प्रयतन करत होते. आपलया
l तुमचया गावातील/पररसरातील प्रजेची वयापाऱयांकडून कोणतयाही प्रकारची
बाजारपेठेचे नाव सांगा. िसवणक होता कामा नये, याकडे ते जातीने लक्,
्र
l बाजारपेठेला ते नाव का पडले असेल, देत. कोकणामधये नारळ, सुपारीचया वयापारांत
तयाची माशहती सांगा . लोकांची िसवणक होत आहे हे समजलयावर
्र
शिवरायांनी ते्ील सुभेदाराला ताकीद शदली होती.
सागरी व्यापार आणण इतर व्यापारपेठा
सवराजयाचे संरक्ण चांगलया प्रकारे करता स्सरि्यांचा सनमान
्र
यावे महणन सवराजयाला लागन असणाऱया युद्धाचया काळात ित्रपक्ाचया शसतया शकंवा
्र
समुद्ावर आपली हुकमत असली पाशहजे, या हेतने मुले यांना कोणतयाही प्रकारची इजा करता कामा
्र
शिवरायांनी आपले सवतंत आरमार उभे केले. नये, उलट तयांना अशतिय मानाने वागणक देणयाचे
्र
शततकेच करून ते ्ांबले नाहीत, तर सवराजयातील हुकूम महाराजांनी शदले होते. तयांनी सवत: अनेकदा
वयापार वाढावा महणन तयांनी मालाची वाहतक आपलया वत्वनातन शसतयांना मानाने कसे वागवावे
्र
्र
्र
करणारी खास जहाजे बांधन घेतली. राजापरसारखी याचे आदि्व घालन शदलेले आढळतात.
्र
्र
्र
वयापारी बंदरे शवकशसत केली. तयाचप्रमाणे कना्वटकातील बेलवडी ये्ील गढी
रायगडावर खास बाजारपेठ वसवली. पुणयािेजारी
खेड शिवापर ही वेगळी वयापारी पेठ सुरू केली. शजंकणयासाठी मराठी सैनय गेले होते. ते्ील
्र
मोठ्ा गावात आशण रसतयावरील गावात वयापार गढीचया रक्णासाठी मल्ममा देसाई या ि्रर
पेठा शनमा्वण केलया. वीरमाता शजजाबाईंचया मशहलेने मोठा संघष्व केला. शतचया पराक्रमाची
हुकुमाप्रमाणे पुणयाजवळील पाषाण गावात एक बातमी शिवरायांना समजली. तेवहा तयांनी
्र
नवीन पेठ तयार करणयात आली होती. शतचा मल्ममाला आपली धाकटी बहीण मानन शतची
े
्र
उल्ख ‘शजजापर’ महणन केला जात असे. गढी व गावे सनमानप्रव्वक शतला परत केली, तसेच
्र
सवराजयातील वयापार वाढावा महण्रन शतला ‘साशवती’ हा शकताब शदला.
शिवरायांनी बाहेरील प्रदेिांतन येणाऱया वसत्रंवर सवच्छतेणवष्यी दक्षता
्र
जासत कर बसवला. पोतु्वगीज हद्ीत येणाऱया घरे आशण साव्वजशनक शठकाणे अशधकाशधक
शमठावर तयांनी अशधक कर बसवला. तयामुळे तया सवचछ किी ठेवता येतील, यासंबंधीही
74
