Page 237 - กำหนดการสอน-ว31104-วิทยาศาสตร์กายภาพ-ม.5

216

ขั้นที่ 3 ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป
3.1 ครูน านักเรียนอภิปรายเพื่อน าไปสู่การสรุปโดยใช้ค าถามต่อไปนี้

1) วิตามินใดบางละลายในไขมัน (แนวการตอบ วิตามิน A D E และ K)
2) วิตามินใดบางละลายในน้ า (แนวการตอบ วิตามิน C และ B1)

3) โมเลกุลของวิตามินที่ละลายในน้ าควรมีลักษณะอย่างไรและแตกต่างจากผลของวิตามินท ี่
ละลายในไขมันอย่างไร (แนวการตอบ โมเลกุลของวิตามินที่ละลายในในน้ าแตกต่างจากโมเลกุลของวิตามินท ี่

ละลายในไขมัน คือ มีประจุหรือมีหมู่ที่สามารถเกิดพันธะไฮโดรเจนกับน้ าได้หลายหมู)

4) จงอธิบายความหมายของหลักการ like dissolves like (แนวการตอบ สารละลายได ้
ในตัวท าละลายที่มีขั้วใกล้เคียงกัน เนื่องจากมีแรงยึดเหนี่ยวระหว่างโมเลกุลประเภทเดียวกัน)

3.2 ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปเนื้อหา เรื่อง วิตามินและเกลือแร่ ดังนี้

1) โครงสร้างของวิตามินที่ละลายน้ าได้ เช่น วิตามิน B1 และ C มีประจุ หรือมีหมู่ที่เกิด
พันธะไฮโดรเจนกับน้ าได้หลายหมู่ เช่น หมู่ไฮดรอกซิล (–OH) หมู่แอมิโน (–NH2) ในทางตรงกันข้ามวิตามิน

ที่ละลายในไขมัน เช่น วิตามิน A และ D มีโครงสร้างส่วนใหญ่เป็นไฮโดรคาร์บอน

2) หลักการ like dissolves like คือ สารละลายได้ในตัวท าละลายที่มีขั้วใกล้เคียงกัน
เนื่องจากมีแรงยึดเหนี่ยวระหว่างโมเลกุลประเภทเดียวกัน นอกจากนี้การละลายของสารประกอบประเภท

อื่น เช่น กลูโคสละลายในน้ า เมนทอลละลายในน้ ามัน น้ ามันไม่ละลายในน้ า

ขั้นที่ 4 ขั้นขยายความรู้
4.1 ครูให้ความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับเหตุการณ์ สถานการณ์ ที่มีความสัมพันธ์กับหลักการ
like dissolves like หรือการน าหลักการดังกล่าวไปใช้ประโยชน์ในชีวิตประจ าวันหรืออุตสาหกรรม เช่น

การล้างสี ทาเล็บด้วยน้ า ยาล้างเล็บที่มีตัวท าละลายอินทรีย์เป็นองค์ประกอบ การเช็ดล้างเครื่องส าอางด้วย
ครีม ที่มีน้ ามันเป็นองค์ประกอบ การสกัดสารส าคัญจากสมุนไพรด้วยน้ ามันหรือขี้ผึ้ง การสกัดกลิ่นน้ าหอม

จากดอกไม้บางชนิดด้วยเอทานอล

4.2 ครูให้ความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับหลักการ like dissolves like ยังใช้อธิบายกลไกการซักล้างคราบ
ไคลและไขมันของสบู่ ผงซักฟอกน้ ายาล้างจาน โดยโมเลกุลของสารเหล่านี้มีทั้งส่วนมีขั้วหรือไม่มีขั้ว ซึ่งส่วน

ี่
ไม่มีขั้วท าหน้าทห่อหุ้มไขมันและสารที่มีขั้วหันเข้าหาโมเลกุล เกิดเป็นไมเซลล์ (micelle) ที่กระจายตัวใน
น้ า ได้ของผสมระหว่างน้ าและไขมันที่เรียกว่า อีมัลชัน (emulsion) ของผสมที่เป็นอีมัลชันยังพบเห็นได ้
ทั่วไปในชีวิตประจ าวัน เช่น น้ านมน้ าสลัด ครีมทาผิว

ขั้นที่ 5 ขั้นประเมินผล
5.1 ครูตรวจใบงาน เรื่อง สูตรโครงสร้างของวิตามิน

5.2 ครูตรวจสมุดของนักเรียนในการท าแบบฝึกหัด 3.3 และ 3.4

ประยุกต์และตอบแทนสังคม
ครูให้นักเรียนแต่ละคนน าความรู้ที่เรียนไปค้นคว้าเพิ่มเติมที่ห้องสมุด หรือเว็บไซต์ แล้วน าเสนอใน
ชั้นเรียน