Page 93 - กำหนดการสอน-ว31104-วิทยาศาสตร์กายภาพ-ม.5

72

ุ
กลุ่มหมอก อะตอมของธาตต่างชนิดกันมีจ านวนโปรตอนไม่เท่ากัน อะตอมเป็นกลางทาง ไฟฟูาเมื่ออะตอมของธาตุ
มีการให้หรือรับอิเล็กตรอนท าให้เกิดไอออน สัญลักษณ์นิวเคลียร์ แสดงชนิดและจ านวนอนุภาคใน อะตอมของธาตุ

ธาตุชนิดเดียวกันที่มีเลขมวลต่างกันเป็นไอโซโทปกัน ตารางธาตุจัดเรียงธาตุตามเลขอะตอมและสมบัติที่คล้ายคลึง
กันของธาตุ แบ่งธาตุออกเป็น 2 กลุ่มคือ กลุ่มธาตุเรพรีเซนเททีฟ และกลุ่มธาตุแทรนซิชัน และยังสามารถแบ่งธาต ุ

ออกเป็นโลหะ อโลหะ และกึ่งโลหะ โดยธาตุที่เป็นองค์ประกอบของแก๊สในอากาศส่วนใหญ่เป็นธาตุอโลหะ
แก๊สหลายชนิดในอากาศน ามาใช้ประโยชน์ได้มาก แต่บางชนิดเป็นพิษโดยส่งผลกระทบต่อสุขภาพมนุษย์และ

สิ่งแวดล้อม

5. สาระการเรียนร ู้

5.1 ความรู้
ธาตุเป็นองค์ประกอบของแก๊สในอากาศมีทั้งที่อยู่ในรูปอะตอมและโมเลกุล เช่น อาร์กอน (Ar)

ุ
ฮีเลียม (He) แก๊สออกซิเจน (O ) แก๊สไนโตรเจน ( N ) ปัจจุบันมีธาต ที่ค้นพบแล้วไม่น้อยกว่า 118 ธาต ุ
2
2
นักวิทยาศาสตร์ได้จัดหมวดหมู่ของธาตุใน รูปของตารางที่เรียกว่า ตารางธาต (periodic table of
ุ
elements) โดยจัดเรียงธาตตามเลขอะตอม และให้ธาตุที่มีคล้ายคลึงกันอยู่ในหมู่ที่ใกล้เคียงกัน
ุ
ตารางธาตุมีแ ถวตามแนวตั้ง เรียกว่า หมู่ ( group) และมีแถวตาม แนวนอน เรียกว่า คาบ

(period) การระบุในตารางธาตุที่นิยมใช้กันในปัจจุบันมี 2 ระบบ คือ ระบบ International Union of
Pure and Applied Chemistry (IUPAC) ซึ่งแบ่งออกเป็น 18 หมู่ โดยใช้สัญลักษณ์เลขอารบิก 1-18 แทน

ุ
หมู่ธาตุ และระบบ Chemical Abstracts Service (CAS) ซึ่งแบ่งธาตออกเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่ม A และ
กลุ่ม B โดยกลุ่ม A เรียกว่า ธาตุเรพรีเซนเททีฟ ( representative elements) หรือ ธาตุหมู่หลัก

(main-group elements) มี 8 หมู่ อยู่ทางด้านซ้ายและขวาของตารางธาต และใช้สัญลักษณ์เป็นเลขโรมัน
ุ
IA-VIIIA และกลุ่ม B เรียกว่า ธาตุแทรนซิชัน (transition elements) มี 8 หมู่ อยู่ตรงกลางของตาราง ธาต ุ

และใชสัญลักษณเป็นเลขโรมัน IB-VIIIB การระบุหมู่ของธาตุในหนังสือเรียนเล่มนี้ใช้ระบบ CAS
์
้
ธาตในหมู่ VIIIA ส่วนใหญ่มีสถานะเป็นแก๊ส อยู่ในรูปของอะตอม ไม่ว่องไวต่อปฏิกิริยาเคมี
ุ
จึงเรียกธาตุในหมู่นี้ว่า แก๊สมีสกุล ( noble gas) อะตอมของธาตุหมู่ VIIIA เช่น นีออน (Ne) อาร์กอน (Ar)

มีเวเลนซ์อิเล็กตรอนเท่ากับ 8 ยกเว้นฮีเลียม (He) มีเวเลนซ์อิเล็กตรอนเท่ากับ 2 ส่วนธาตุในหมู่ VIIA เช่น

ฟลูออรีน (F) คลอรีน (Cl) มีเวเลนซ์อิเล็กตรอนเท่ากับ 7 ธาตุในหมู่นี้อยู่ในรูปโมเลกุล ว่องไวต่อปฏิกิริยา
เคมี และเมื่อเกิดปฏิกิริยามีแนวโน้มรับอิเล็กตรอน ท านองเดียวกันจ านวนเวเลนซ์อิเล็กตรอนในอะตอมของ

ธาตุหมู่ IA-VIA จะเท่ากับเลขหมู่ และธาตุในหมู่เดียวกันมีสมบัติทางเคมีส่วนใหญ่คล้ายกัน

นอกจากนี้การจัดธาตุในตารางธาตุแบ่งออกเป็น โลหะ อโลหะ และกึ่งโลหะ โดยกลุ่มธาตุเรพรีเซน
เททีฟมีทั้งเป็นโลหะ กึ่งโลหะ และอโลหะ ส่วนธาตุกลุ่มแทรน ซิชันเป็นโลหะทั้งหมด ธาตุที่เป็นโลหะ เช่น

อะลูมิเนียม (Al) เหล็ก (Fe) ตะกั่ว (Pb) ทองแดง (Cu) ทองค า (Au) ส่วนใหญ่มีสถานะ เป็นของแข็งท ี่
ี
อุณหภูมิห้อง มีจุดหลอมเหลวและจุดเดือดสูง น าความร้อน น าไฟฟูาได้ด และมีแนวโน้มให้อิเล็กตรอนเมื่อ
เกิดปฏิกิริยาเคมี ธาตุที่เป็นอโลหะ เช่น ไนโตรเจน (N) ออกซิเจน (O) โบรมีน (Br) ไอโอดีน (I) ธาตุในกลุ่ม

นี้พบได้ทั้งสามสถานะที่อุณหภูมิห้อง ส่วนใหญ่ไม่น าไฟฟูา จุดหลอมเหลวและจุดเดือดต่ า และมีแนวโน้มรับ
อิเล็กตรอนเมื่อเกิดปฏิกิริยาเคมี ส่วนธาตุที่เป็นกึ่งโลหะ เช่น ซิลิคอน (Si) เจอร์เมเนียม ( Ge) สารหนู (As)

มีสถานะเป็นของแข็ง น าไฟฟูาได้ดีกว่าอโลหะ แต่ไม่ดีเท่ากับโลหะ