Page 59 - Lukisan Kejuruteraan Tingkatan 4

2.6.2 Menyatakan Skala 2.7

Skala boleh dinyatakan dalam tiga cara iaitu nisbah, pecahan dan pernyataan. Jadual 2.3 di bawah Pembesaran dan Pengecilan
menunjukkan cara menyatakan skala, manakala Rajah 2.45 menunjukkan aplikasi pembaris skala. BAB 2: GEOMETRI

Jadual 2.3 Cara menyatakan skala. 2.7.1 Konsep Pembesaran dan Pengecilan Standar
Cara Menyatakan Skala Keterangan Rajah boleh dibesarkan atau dikecilkan dengan menggunakan Pembelajara
Nisbah (x:y) x unit pada lukisan mewakili y unit pada objek sebenar. konsep pembesaran dan pengecilan. Ini bermaksud rajah Murid boleh:
mempunyai bentuk dan sudut yang sama tetapi saiz yang • Menerangkan konsep
Pecahan (x/y) x unit pada lukisan diwakili y unit pada objek sebenar.
berlainan dan boleh dibandingkan dengan kaedah nisbah sisi pembesaran dan pengecilan.
Pernyataan atau nisbah luas. • Membezakan kaedah nisbah
(x mewakili y) x unit pada lukisan mewakili y unit pada objek sebenar. Rajah 2.46 menunjukkan poligon tidak sekata ABCD, sisi dan nisbah luas bagi
pembesaran dan pengecilan
A'B'C'D' dan A''B''C''D'' yang serupa. rajah.
= 59 mm Poligon tidak sekata A'B'C'D' adalah rajah yang dikecilkan • Melukis rajah yang dibesarkan
dan dikecilkan mengikut
dengan nisbah sisi 1:2 daripada rajah ABCD manakala poligon i. Nisbah sisi
0 10 mm 20 mm 30 mm 40 mm 50 mm 60 mm 70 mm tidak sekata A''B''C''D'' adalah rajah yang dibesarkan dengan ii. Nisbah luas
Secara berkumpulan, ukur nisbah 2:1.
meja lukisan di bilik Lukisan 1:1
Kejuruteraan dan berapakah TAHUKAH
skala yang sesuai digunakan = 340 mm Imej ANDA
2:1
untuk melukis meja tersebut
di atas kertas lukisan. D''
Pengecilan dan pembesaran
0 100 mm 200 mm 300 mm 400 mm kaedah nisbah sisi adalah
berbeza dengan kaedah
1:5 Objek C'' nisbah luas.
= 2900 mm Imej D
Pusat 1:2
pengecilan/ D' C B''
0 1 m 2 m 3 m 4 m pembesaran C'
B Pengecilan nisbah
B'
1:50 A' A A'' 2 : 3
Rajah 2.45 Aplikasi pembaris skala. 1 Rajah yang dilukis Rajah asal
2
Contoh pengiraan skala 4 Pembesaran nisbah
Hubungkait penukaran antara unit-unit panjang dapat dirumuskan seperti di bawah. 5 : 2
Rajah 2.46 Konsep pembesaran dan pengecilan mengikut nisbah sisi. Rajah yang dilukis Rajah asal
× 1000 × 100 × 10

2.7.2 Membezakan Kaedah Nisbah Sisi dan Nisbah Luas bagi Pembesaran dan
KM M CM MM Pengecilan Rajah

Bagi kaedah nisbah sisi, panjang sisi rajah yang berkaitan akan dikurangkan atau ditambahkan
÷ 1000 ÷ 100 ÷ 10 mengikut nisbah tertentu. Manakala bagi kaedah nisbah luas, luas sesuatu rajah dikecilkan atau
dibesarkan mengikut nisbah tertentu. Rajah 2.47 menunjukkan perbezaan antara kaedah nisbah
sisi dengan kaedah nisbah luas bagi dua rajah yang serupa.
Untuk menukarkan unit besar kepada unit Untuk menukarkan unit kecil kepada unit
kecil, perlu mendarabkannya (×). Contoh: besar, perlu membahagikannya (÷). Contoh:
Tukarkan 3 cm kepada unit mm. Tukarkan 90 cm kepada unit m.
1 cm = 10 mm 100 cm = 1 m
3 cm = 3 × 10 mm 90 cm = 90 ÷ 100
= 30 mm = 0.9 m
50 51