Page 20 - ใบความรู้ ม.3 เทอม1

ใบความรู้

ชื่อหน่วยการเรียนรู้ ระบำเบ็ดเตล็ด ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๓

แผนการเรียนรู้ที่ ๔ เรื่อง ญวนรำกระถาง เวลา ๓๖ ชั่วโมง



ประวัติความเป็นมาเพลงญวนรำกระถาง

รำโคมญวน หรือญวนรำกระถาง เป็นนาฏศิลป์ที่ดัดแปลงมาจากการรำโคมของพวกญวน ซึ่งโคม

ของพวกญวนที่ใช้ถือนั้นมีลักษณะเหมือนกระถาง การรำโคมญวนหรือญวนรำกระถางนี้ เป็นการละเล่น
อย่างหนึ่งในงานพระราชพิธีของหลวงที่สืบต่อกันมาช้านาน ตามประวัติกล่าวว่า เมื่อครั้งรัชกาลที่ ๑

(พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก) องเชียงสือ กษัตริย์ของญวน ได้หลบหนีกบฏไตเซิน เข้ามาพง ึ่
พระบรมโพธิสมภาร เมื่อ พ.ศ. ๒๓๒๖ องเชียงสือ (ภายหลังพระนามว่า พระเจ้าเวียดนามญาลอง) ได้

อพยพครอบครัวพวกญวนเข้ามาด้วย และได้ฝึกพวกญวนอพยพเล่นญวนรำกระถาง และมังกรคาบแก้ว

หรือล่อแก้ว ถวายให้ทอดพระเนตรหน้าพลับพลาเวลากลางคืน เป็นการสนองพระเดชพระคุณ และได้เล่น
ในงานฉลองวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ซึ่งสร้างเสร็จเมื่อ พ.ศ. ๒๓๒๗ ปีมะโรง นอกจากนี้ ยังได้เล่นในงาน

พระราชพิธีหลวงต่าง ๆ เป็นประเพณีสืบต่อมา
รูปแบบการแสดงแต่เดิมนั้น ผู้เล่นรำโคมจะขับร้องบทพร้อมกับออกทารำเต้นตามจังหวะเข้ากับ
่
เพลงล่อโก๊ะ และแปรแถวเป็นรูปต่าง ๆ เช่น ต่อตัวเป็นรูปเรือสำเภา รูปป้อม รูปมังกร รูปซุ้ม ในปัจจุบัน

ได้เปลี่ยนแปลงใช้ปี่พาทย์บรรเลงประกอบแทนล่อโก๊ะ
การเล่นรำโคมญวน หรือญวนรำกระถางนี้ ถือเป็นต้นเค้าการรำโคมของไทย ลักษณะของโคม

ญวนเป็นรูปกระถางต้นไม้สี่เหลี่ยม ก้นสอบ มีด้ามถือ โครงทำด้วยไม้ ปิดกระดาษบางใส ปัจจุบันใช้ผ้า

แทน ติดเทียนไขแล้วจุดไฟในกระถาง