Page 94 - Proceeding_รวมปก_Neat

92

กำรประเมินผลกระทบของงำนวิจัยเป็นกำรวัดผลส ำเร็จของงำนวิจัย ซึ่งเริ่มด้วยกำรประเมินผลผลิต

(output) ตำมด้วยผลลัพธ์ (outcome) และผลกระทบ (impact) ของงำนวิจัยต่อกำรเปลี่ยนแปลงเศรษฐกิจ

และสังคม ในบทควำมนี้นิยำม ผลผลิต (output) ของงำนวิจัย คือ ผลผลิตที่เกิดขึ้นจำกโครงกำรวิจัย
ซึ่งถูกก ำหนดโดยวัตถุประสงค์ของงำนวิจัยนั้น ๆ เช่น องค์ควำมรู้ ข้อมูล กำรฝึกอบรม จ ำนวนนักวิจัย

ผลงำนตีพิมพ์ สิทธิบัตรและนวัตกรรม รวมทั้งอุปกรณ์และเครื่องมือทำงวิทยำศำสตร์ที่ผลิตขึ้น งำนวิจัยชิ้นหนึ่ง

อำจสร้ำงผลผลิตที่พร้อมน ำไปใช้ประโยชน์หรือผลผลิตที่กลำยเป็นปัจจัยน ำเข้ำสู่งำนวิจัยขั้นสูงต่อไป

ส ำหรับผลลัพธ์ (outcome) หมำยถึง กำรเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นจำกกำรน ำผลผลิตที่ได้จำกงำนวิจัยไปใช้

ประโยชน์โดยผู้ใช้ ซึ่งอำจเป็นนักวิจัยเองหรือผู้มีส่วนได้เสีย ดังนั้นผลผลิตสำมำรถกลำยเป็นผลลัพธ์ เช่น รำยได้

เพิ่มขึ้น ต้นทุนลดลง ประสิทธิภำพสูงขึ้นและกำรได้แนวนโยบำยกำรพัฒนำผลิตภัณฑ์ ส่วนผลกระทบ

(impact) คือ ผลที่เกิดขึ้นต่อเนื่อง (consequence) จำกงำนวิจัยที่ส่งผลกระทบต่อกลุ่มเป้ำหมำย
หรือสำธำรณะ โดยก่อให้เกิดกำรเปลี่ยนแปลงทำงด้ำนเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม ผลกระทบอำจจะเป็น

ผลเชิงบวกหรือเชิงลบก็ได้ ผลต่อเนื่องอำจจะแบ่งกว้ำง ๆ ออกเป็นผลต่อเนื่องทำงวิทยำศำสตร์

(scientific consequence) และทำงสังคม (society consequence) ผลต่อเนื่องทำงวิทยำศำสตร์

คือ ควำมก้ำวหน้ำทำงวิทยำศำสตร์ ทุนทำงปัญญำ และงำนวิจัยมีอิทธิพลต่อควำมก้ำวหน้ำวิทยำศำสตร์

ส่วนผลต่อเนื่องทำงสังคมนั้น งำนวิจัยจะต้องตอบค ำถำมว่ำอะไรคือประโยชน์ที่สังคมได้รับ เช่น สินค้ำที่ดี

บริกำรที่ดี คุณภำพชีวิต สวัสดิกำรที่ดี กำรจ้ำงงำนเพิ่มขึ้น กำรเพิ่มผลิตภำพ และกำรพัฒนำอย่ำงยั่งยืน

(Walker, et al., 2008; ESF, 2012) กล่ำวคือ งำนวิจัยสร้ำงควำมก้ำวหน้ำหรือทุนควำมรู้ที่สำมำรถใช้สร้ำง

นวัตกรรมและนโยบำยที่ดีเพื่อผลประโยชน์ทำงเศรษฐกิจและสังคม (Salter & Martin, 2001) กระบวนกำร

ค้นหำควำมสัมพันธ์ระหว่ำงกำรลงทุนวิจัยกับผลกระทบที่เกิดขึ้น สำมำรถอธิบำยโดยกรอบแนวคิด
ควำมสัมพันธ์เชิงเส้น (linear process) ของผลผลิต ผลลัพธ์ และผลกระทบ กล่ำวคือ ควำมรู้จำกงำนวิจัย

พื้นฐำนเปลี่ยนรูปไปสู่งำนวิจัยเชิงประยุกต์และสุดท้ำยน ำไปต่อยอดสู่นวัตกรรมทำงเทคนิคและสังคม

และส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจและสังคม (Walker, et al., 2008; ESF, 2012)

บทควำมนี้ใช้หลักกำรผลตอบแทนทำงสังคมจำกกำรลงทุนในกำรวิเครำะห์ข้อมูล โดยประเมินมูลค่ำ

ผลผลิต ผลลัพธ์ และผลกระทบทำงสังคมของโครงกำรวิจัยค ำนวณเป็นตัวเงินแล้วเปรียบเทียบกับมูลค่ำ

ของต้นทุนที่เป็นตัวเงินส ำหรับใช้ด ำเนินโครงกำรวิจัยเพื่อให้ทรำบว่ำ โครงกำรวิจัยนั้นก่อให้เกิดผลกระทบ

ทำงสังคมคิดเป็นมูลค่ำในรูปตัวเงินเท่ำไรต่อเงินลงทุน 1 บำท (Nicholls, et al., 2012; Achavanuntakul &

Yamla-or, 2014; Cordes, 2017) ซึ่งเป็นกำรประเมินแบบผสำนวิธีที่มีกระบวนกำรเพื่อท ำควำมเข้ำใจ
วัดมูลค่ำผลกระทบและรำยงำนคุณค่ำของโครงกำรวิจัยที่ก่อให้เกิดกำรเปลี่ยนแปลงทำงเศรษฐกิจ สังคม

และสิ่งแวดล้อม (Scholten, et al., 2006; Nicholls, et al., 2012; Banke, et al., 2015 Nicholls, 2017)