Page 201 - เอกสารประกอบการอบรม คณิตศาสตร์

เฉลยใบกิจกรรมที่ 8 โรคฮีโมฟิเลีย

โรคฮีโมฟิเลีย (hemophilia) หรือ โรคเลือดออกง่ายหยุดยาก เป็นโรคทางพันธุกรรมทพบได้บ่อย สามารถถ่ายทอดจากพ่อแม่
ี่
ี่
ไปสู่ลูกหลานได้ พบผู้ป่วยที่เป็นเพศชายเป็นส่วนใหญ่ ส่วนผู้หญิงมักจะเป็นพาหะทไม่แสดงอาการ แต่สามารถถ่ายทอดยีนผิดปกติ
ไปสู่ลูกหลานได้

ั
ปกติกลไกการห้ามเลือดอาศัยการทางานร่วมกันระหว่างการหดตวของหลอดเลือด การเกาะกลุ่มของเกร็ดเลือด และการเกิดลิ่ม
ิ
ี้
เลือดซึ่งเกิดจากการท างานร่วมกันของโปรตีนหลายชนด เรียกโปรตีนเหล่านว่า แฟคเตอร์ (coagulation factors) เมื่อเกิดบาดแผล
จะมีเลือดไหลออกมาและโปรตีนเหล่านี้จะช่วยท าให้เลือดแข็งตัว และหยุดไหล แต่ถ้าขาดแฟคเตอร์ตัวหนึ่งตัวใดไป ก็จะท าให้เลือดไหล
ไม่หยุด

แม้โรคนี้จะไม่สามารถรักษาหายขาดได้ แต่ประเทศไทยเราได้เริ่มนาการรักษาแบบ home therapy โดยใช้แฟคเตอร์ทสกัดจาก
ี่
ี่
ั
ี
ี่

พลาสมาและนาไปทาให้แห้งเป็นผง สามารถเก็บรักษาไว้ในตู้เย็นทบ้านได้ และทนททมีเลือดออกผู้ป่วยสามารถนาแฟคเตอร์เข้มข้นมา

ผสมน้ ากลั่น แล้วฉีดเข้าหลอดเลือด ก็จะท าให้เลือดแข็งตัวได้ตามปกติและหายเจ็บปวดอย่างรวดเร็ว

ที่มา https://www.si.mahidol.ac.th/th/healthdetail.asp?aid=964

จากบทความข้างต้น จงตอบค าถามต่อไปนี้

่
1. ถ้าพอเป็นผู้ชายปกติแต่แม่เป็นผู้หญิงที่เป็นพาหะโรคฮีโมฟเลีย ความเป็นไปได้ที่ลูกชายจะเป็นโรค
ิ
ฮีโมฟิเลียจะเป็นอย่างไร
1) เป็นไปไม่ได้ที่ลูกชายจะเป็นโรคฮีโมฟิเลีย

2) เป็นไปได้ที่ลูกชายจะเป็นโรคฮีโมฟิเลีย
3) ลูกชายจะเป็นโรคฮีโมฟิเลียประมาณ 50 %

4) เป็นไปได้มากที่ลูกชายจะเป็นโรคฮีโมฟิเลีย

5) ลูกชายจะเป็นโรคฮีโมฟิเลียแน่นอน

2. ถ้าพอเป็นผู้ชายปกติแต่แม่เป็นผู้หญิงที่เป็นพาหะโรคฮีโมฟเลีย ความน่าจะเป็นที่ลูกชายจะเป็นโรค
่
ิ
ฮีโมฟิเลียเป็นเท่าใด
ตอบ ความน่าจะเป็นที่ลูกชายจะเป็นโรคฮีโมฟิเลียเป็น 1/4 หรือ 0.25

h
H
แนวคิด ให้ X แทนแอลลีลเด่นซึ่งมีลักษณะปกติ และ X แทนแอลลีลด้อยควบคุมโรคฮีโมฟิเลียที่
H
อยู่บนโครโมโซม X เนื่องจาก พ่อเป็นเป็นผู้ชายปกติจะมีจีโนไทป์เป็น X Y และแม่เป็นพาหะ
H h
โรคฮีโมฟิเลียจะมีจีโนไทป์เป็น X X ท าให้ได้
H
h
จีโนไทป์ของรุ่นลูกที่เป็นไปได้ทั้งหมด คือ X X , X X , X Y, X Y พบว่า
H H
H h
ลูกชาย 1 คน เป็นโรคฮีโมฟิเลีย
ดังนั้น ความน่าจะเป็นที่ลูกชายจะเป็นโรคฮีโมฟิเลียเป็น 1/4 หรือ 0.25

คณิตศาสตร์: การประยุกต์ของความน่าจะเป็น หน้า 19 จาก 19

193