Page 69 - นาวิกศาสตร์ เดือน ตุลาคม ๒๕๕๔
P. 69
กลางของการพัฒนาประดุจนิวเคลียสปรมาณูเป็น
แกนกลางของสรรพสิ่งทั้งหลาย
• เฟืองจักรเป็นสัญลักษณ์ของเทคโนโลยี
เป็นฐานรองรับ หมายความว่า เทคโนโลยีเป็น
รากฐานของการพัฒนาทั้งปวง
• ดวงอาทิตย์เป็นสัญลักษณ์ของพลังงาน
ส่องรัศมีครอบคลุมทั้งหมด หมายความว่า พลังงาน
เป็นปัจจัยหลักของการพัฒนา
กระทรวงศึกษาธิการ ตราเสมาธรรมจักร
กระทรวงศึกษาธิการแต่เดิมมีชื่อว่า กระทรวง พัสดุ กระทรวงศึกษาธิการ มีตราตำแหน่งปลัด
ธรรมการตั้งขึ้นเมื่อวันที่ ๑ เมษายน ร.ศ.๑๑๑ ทูลฉลองเป็นรูปเสมาธรรมจักร มีอักษรขอม
ปี มะโรง ตรงกับ พ.ศ.๒๔๓๕ ในรัชกาลพระบาท ทุ.ส.นิ.ม ด้านบน ปัจจุบันเก็บรักษาไว้ในตู้นิรภัย
สมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว กระทรวงธรรม ของสำนัก งานเลขานุการรัฐมนตรี สำหรับใช้ประทับ
การในระยะแรกมีหน้าที่จัดการพระศาสนา เอกสารสำคัญของกระทรวง
การศึกษา การพยาบาลและพิพิธภัณฑ์ มีกรมในสังกัด กระทรวงสาธารณสุข ตรารูปคบเพลิงมีปีกและ
๕ กรมคือ กรมธรรมการกลาง กรมศึกษาธิการ งูพันคบเพลิง
กรมพยาบาล กรมพิพิธภัณฑ์ และกรมสังฆการี เมื่อ ๒๕ ธันวาคม พ.ศ.๒๔๓๑ พระพุทธเจ้า
ชื่อของกระทรวงนี้ ได้มีการเปลี่ยนชื่อกลับไปกลับมา หลวงทรงตั้ง “กรมการพยาบาล” ขึ้น เพื่อให้ควบคุม
หลายครั้ง กระทรวงศึกษาธิการ ในปัจจุบันนี้ มีหน้าที่ ดูแลกิจการศิริราชพยาบาลสืบแทนคณะกรรมการ
หลักในด้านการศึกษาและการศาสนา สร้างโรงพยาบาลวังหน้า ซึ่งพ้นหน้าที่ไปเมื่อการ
ตราเสมาธรรมจักร นั้น ปรากฏตามประกาศ จัดตั้งเสร็จแล้ว กรมพยาบาลมีหน้าที่จัดการศึกษา
ตราตำแหน่งเสนาบดี กระทรวงธรรมการ พ.ศ.๒๔๕๖ วิชาแพทย์ ควบคุมโรงพยาบาลอื่น ๆ และจัด
ว่า พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดให ้ การปลูกฝีเป็นทานแก่ประชาชน สันนิษฐานว่า
สร้างขึ้น เป็นรูปวงกลม มีลายเสมาตั้งบนฐาน มีรูป กรมพยาบาลขึ้นตรงต่อองค์สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
พระธรรมจักร คือล้อรถอยู่กลางใบเสมา มีอักษรขอม เพราะ พระเจ้าบรมวงศ์เธอพระองค์เจ้าศรีเสาวภางค์
ทุ.ส.นิ.ม หัวใจ พระอริยสัจอยู่ที่ขอบ เบื้องบนเสมา ราชเลขาธิการส่วนพระองค์ ทรงเป็นอธิบดี ครั้น
จากการค้นหลักฐานเก่า พบตราประทับขาด ชำรุด พระเจ้าบรมวงศ์เธอพระองค์เจ้าศรีเสาวภางค์
แกะด้วยงาช้างที่ กล่องมุกในกำปั่นเก่าของแผนก สิ้นพระชนม์ เมื่อวันที่ ๑๑ ตุลาคม พ.ศ.๒๔๓๒ กรม
๏ ตราเสมาธรรมจักร ๏ ตราสัญลักษณ์ กระทรวงสาธารณสุข
นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๔ ฉบับที่ ๑๐ ตุลาคม ๒๕๕๔ ๐67
