Page 4 - สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช กับยุทธศาสตร์ทางเรือ
P. 4
รวมทั้งเป็นการเสาะแสวงหาทรัพยากรมนุษย์ และสินค้าที่มีความจ�าเป็นต่อกรุงธนบุรีอีกด้วย
ตามพระราชพงศาวดารกรุงกัมพูชาฉบับพระองค์นพรัตน์ ระบุว่า
�
“ใน พ.ศ. ๒๓๑๒ สมเด็จพระเจ้าตากสินฯ ได้ใช้ให้ข้าหลวงนาศุภอักษรมาทูลพระนารายณ์ราชารามาธิบด ี
ื
(พระอุไทยราชา-นักองค์ตน) ณ กรุงกัมพูชา ให้มีพระราชสาส์นพร้อมเคร่องราชบรรณาการดอกไม้เงิน ดอกไม้ทอง
ไปถวายแด่พระเจ้าตากสินฯ เพื่อเป็นทางพระราชไมตรีดุจกาลก่อน...”
แต่พระนารายณ์ราชารามาธิบดีไม่ยอมถวายเคร่องราชบรรณาการฯ เป็นการตัดพระราชไมตรีของกรุงธนบุร ี
ื
ิ
ี
�
์
แสดงตนเป็นปฏิปักษ์กับพระเจ้าตากสินฯ โดยตรง จึงทรงมีพระราชดารัสให้พระยาอภัยรณฤทธ (รัชกาลท ๑) พระยาอนุชิตราชา
่
�
(กรมพระราชวังบวรในรัชกาลท ๑) ยกทัพมีกาลังพลสองพันคนไปทางเมืองนครราชสีมาทางหน่ง และให้
่
ี
ึ
�
ึ
พระยาโกษาธิบดียกทัพมีกาลังพลอีกสองพันคนไปทางเมืองปราจีนบุรีอีกทัพหน่ง เพ่อไปตีเอาเมืองพุทไธเพชร
ื
(อุดงฤาชัยราชธานีของกัมพูชา) ให้แก่พระรามราชา (นักองค์นนท์-องค์รามราชา)
ี
ื
ี
ขณะททัพสยามตีได้เมองพระตะบอง และเสียมราบ (เขมรออกเสยงเสยมเรียบ) ได้แล้ว มีข่าวลอว่าพระเจ้าตากสินฯ
่
ี
ื
เสด็จสวรรคตขณะยกทัพไปตีเมืองนครศรีธรรมราช ทัพไทยจึงถอยกลับกรุงธนบุรีพร้อมกับองค์รามราชา
จากทางสองแพร่งของกัมพูชาสู่ฮาเตียน/บันทายมาศ/พุทไธมาศ
อนุสาวรีย์หมักกื่ว ที่เมืองฮาเตียน เมืองฮาเตียน มีชื่อเดิมว่า เปียม ปรากฏในเอกสารไทยในชื่อ
ที่มา : https://worldhistoryconnected.press. บันทายมาศ หรือ พุทไธมาศ
uillinois.edu/17.3/images/Eng_image_1.jpg เป็นเมืองที่ตั้งอยู่ในจังหวัดเกียนซาง ประเทศเวียดนาม
ั
ี
เมืองฮาเตียน (Hà Tiên) น้ก่อต้งโดยหมักก่ว (Mạc Cửu) ชาวจีนกวางตุ้งอพยพมาจากเมืองจีนใน
ื
พ.ศ. ๒๒๑๔ โดยได้รับพระบรมราชานุญาตจากกษัตริย์กัมพูชาให้สร้างเมืองใหม่ในบริเวณใกล้กับเมืองบันทายมาศ และ
เมืองท่าชื่อเฟืองแถงห์ คอยดูแลผลประโยชน์การค้าทางทะเลในแถบนี้ให้กัมพูชาด้วย
ในฐานะเจ้าเมืองหมักกื่ว ได้พัฒนาเฟืองแถงห์จนกลายเป็นเมืองท่าส�าคัญในอุษาคเนย์ และตระหนักดีว่าอ�านาจ
ของเขา และความอยู่รอดของเมืองนี้ขึ้นอยู่กับดุลอ�านาจระหว่างสยาม ตระกูลเหงียน (ญวน) และราชส�านักกัมพูชา
ึ
ึ
�
ึ
อย่างไรก็ตาม ทางออกหน่งก็คือ การดาเนินนโยบายเลือกพ่งพิงรัฐใดรัฐหน่งอย่างจริงจัง และประสานประโยชน์กับ
รัฐอื่นอย่างเหมาะสม ท�าให้สามารถปกครองตนเองแบบรัฐกึ่งอิสระ ไม่มีการแทรกแซงจากภายนอก
นาวิกศาสตร์ 25
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๑๒ ธันวาคม ๒๕๖๔
