Page 6 - สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช กับยุทธศาสตร์ทางเรือ
P. 6
พระราชพงศาวดารกรุงธนบุรีฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) ระบุว่าพระเจ้าตากสินฯ ทรงรู้จักเมืองฮาเตียนด ี
ี
�
ี
โดยในช่วงกลาง พ.ศ. ๒๓๑๐ ขณะท่พระองค์รวบรวมกาลังอยู่ท่เมืองระยอง และจับตาดูท่าทีของพระยาจันทบุร ี
�
ได้มีการเจรจาขอความร่วมมือกับผู้รั้งเมืองระยอง มีศุภอักษรไปขอกาลังจากเมืองฮาเตียนมากู้กรุงศรีอยุธยา
พระยาราชาเศรษฐีเจ้าเมือง (ราชทินนามนี้ปรากฏในรายนามขุนนางของอยุธยา) แจ้งว่าจะยกก�าลังมาช่วยได้เมื่อหมด
ฤดูมรสุมแล้ว
ี
ั
ื
ิ
ี
การท่พระองค์เจ้าจุ้ยล้ภัยมาอยู่ท่เมืองฮาเตียนน้น บันทึกตระกูลหมัก รวมถึงหลักฐานเวียดนามช้นอ่นแสดงให้เห็นว่า
ี
หมักเทียนต๋อ เปล่ยนนโยบายทางการเมืองจากดุลอานาจของทุกฝ่าย เป็นเข้าไปแทรกแซงอานาจรัฐท่มีขนาดใหญ่กว่า
�
�
ี
ื
ี
อย่างสยาม โดยมี “แผนลับ” จะเข้าโจมตีกรุงธนบุรี
ั
ี
ี
ื
ี
การเปล่ยนนโยบายเช่นน้อาจจะมาจากความม่นใจของหมักเทียนต๋อ ท่มีบทบาทในการช่วยเหลือ
ั
นักองค์สงวน กษัตริย์กัมพูชาให้กลับคืนสู่ราชบัลลังก์อีกคร้ง โดยเป็นคนกลางในการเจรจาระหว่างนักองค์สงวนกับ
ึ
ราชสานักเหงียนใน พ.ศ. ๒๒๙๖ รวมท้งการยกทัพไปสนับสนุนนักองค์ตน (พระอุไทยราชา) ให้ข้นครองราชย์ หลังจาก
�
ั
หลบหนีความวุ่นวายในกัมพูชามาพึ่งพิงที่เมืองฮาเตียน ดังนั้น จึงได้ด�าเนินการตามแผนที่วางไว้กล่าวคือ
ื
ื
ี
ใน พ.ศ. ๒๓๑๑ หมักเทียนต๋อ ทาทีเป็นส่งเรือบรรทุกข้าวสารมายังกรุงธนบุร เพ่อแก้ปัญหาการขาดแคลนข้าวสาร
�
ี
้
ี
�
ึ
ึ
ี
ี
ซ่งเกิดข้นก่อนหน้าน แต่ท่จริงม “แผนลับ” ท่จะจับตัวพระเจ้าตากสินฯ ไว้ แล้วนาราชวงศ์บ้านพลูหลวงข้นครองบัลลังก์
ึ
กรุงธนบุรีแทน ฮาเตียนจะได้มีอิทธิพลเหนือสยามในเวลาถัดมา
ี
ี
ทว่าแผนน้ล้มเหลว เพราะว่าพระเจ้าตากสินฯ ได้รับข่าวแจ้งเตือนล่วงหน้ามาจากคนของพระองค์ท่แฝงตัวอยู่
ั
ื
ั
ั
ึ
ั
ในเมืองฮาเตียน จึงทรงส่งให้จับลูกเรือท้งหมดขังคุกไว้ รวมท้งลูกเขยของหมักเทียนต๋อซ่งเป็นผู้ควบคุมเรือมา หลังจากน้น
ก็ประหารชีวิตทั้งหมด
�
อย่างไรก็ตาม ฮาเตียนยังคงปฏิบัติการเป็นปฏิปักษ์กับกรุงธนบุรีอย่างไม่ลดละ โดยพยายามขัดขวางเรือสาเภา
ท่นาข้าวมาขายให้สยาม เน่องจากเรือสาเภาท่เดินทางค้าขายทางตะวันออกของอ่าวสยาม ส่วนใหญ่มักแวะพัก
ี
�
ี
ื
�
ที่เมืองฮาเตียนเป็นประจ�า
ี
บันทึกตระกูลหมักระบุว่า ใน พ.ศ. ๒๓๑๒ ฮาเตยน
ยกทพไปโจมตเมองจนทบรและเมองตราดด้วยเรอรบกว่า
ี
ุ
ื
ื
ั
ี
ื
ั
๑๐๐ ลา โดยมีพระองค์เจ้าจุ้ยไปในกองทัพด้วย เพ่อเรียกร้อง
�
ื
ี
การสนับสนุนจากชาวสยามท่ยังคงจงรักภักดีต่อราชวงศ์
บ้านพลูหลวงอยู่ โดยหวังว่าจะให้เกิดกบฏต่อต้าน
พระเจ้าตากสินฯ กันเอง ในหลักฐานไทยไม่ได้กล่าวถึง
้
ี
เหตุการณ์น แต่ไปปรากฏในพงศาวดารเขมร จ.ศ. ๑๒๑๗
ให้รายละเอียดว่าใน พ.ศ. ๒๓๑๓ (พ.ศ.ของเขมรจะเร็วกว่า
ไทย ๑ ปี) หมักเทียนตื๋อได้น�าทัพด้วยตัวเอง
ื
“สมเด็จพระโสทัต (หมักเทียนต๋อ) ผู้เป็นใหญ่ในเมืองเปียม เรือส�าเภาจีน ที่ใช้กันในยุคอยุธยา
�
(ฮาเตียน) คิดตามอาเภอใจด้วยโลภเจตนาเหมือนตักกะแตน
เข้าดับเพลิงละเลิงใจ เกณฑ์ไพร่พลในแขวงเมืองบันทายมาศ เมืองตรัง ยกเป็นกองทัพไปจับคนเมืองทุ่งใหญ่ (ตราด)
เมืองจันทบุรีจึงยกพวกกองทัพไทยออกมาสู้รบชนะ แม่ทัพแม่กองสมเด็จพระโสทัตแตกหนีกระจัดกระจายถอยกลับ
มาเมืองเปียม”
นาวิกศาสตร์ 27
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๑๒ ธันวาคม ๒๕๖๔
