Page 7 - สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช กับยุทธศาสตร์ทางเรือ
P. 7
ี
ุ
ื
ี
๋
ี
่
ั
่
่
ึ
ี
ั
ั
ั
ิ
ี
ี
ุ
กองทพทรบมอกบกองทพของฮาเตยนทจนทบรและตราดคอ พระยาพพธเจ้าเมองจนทบร ซงเป็นคนจนแต้จว
ื
ื
ิ
ิ
ั
ั
ั
หรืออาจกล่าวได้ว่าการปะทะกันคร้งน้เป็นเร่องระหว่างจีนแต้จ๋วกับจีนกวางตุ้งโดยเปิดเผย รวมท้งส่งผลและแสดงการเป็น
ิ
ี
ั
ื
ปรปักษ์ระหว่างฮาเตียนกับกรุงธนบุรีชัดเจนมากยิ่งขึ้น
“ตราต�าแหน่งพิเศษ” คือ ตราโลโต ใช้ประทับพระราชสาส์นของพระเจ้ากรุงสยามที่มีไปถึงราชส�านักจีน
เป็นตราที่จักรพรรดิจีนพระราชทานตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา
่
ิ
ู
็
ี
ั
่
ื
ั
�
็
ิ
ื
้
ุ
ั
เหตการณดังกลาว เมอมองไปในระดบการเมืองภมภาคจะเหนความเก่ยวข้องกบมหาอานาจในขณะนนกคอ ราชวงศชง
์
์
ึ
ื
�
�
ซ่งมีนัยสาคัญสาหรับพระเจ้าตากสินฯ เพราะนอกจากฮาเตียนจะเป็นก้างขวางคอเร่องการค้าแล้ว ยังเป็นภัยต่อ
พระราชบัลลังก์ และยังคอยขัดขวางความสัมพันธ์ทางการทูตกับราชวงศ์ชิงแบบไม่ลดละอีกด้วย อันเป็นสาเหต ุ
ุ
ู
ี
�
ี
่
ุ
ให้ข้าหลวงท่กวางตุ้งปฏิเสธคาขอของคณะทตจากกรงธนบรีทพระเจ้าตากสินฯ ส่งไปขอรับตรามหาโลโตคือ ตราประทับ
จากราชส�านักจีน ยอมรับว่าพระองค์เป็นกษัตริย์สยามจะท�าให้กรุงธนบุรีสามารถท�าการค้าขายจิ้มก้องแบบเดียวกับที่
อยุธยาเคยท�ามา เพื่อเป็นการฟื้นฟูเศรษฐกิจในสยามใหม่ที่พระองค์เพิ่งจะกอบกู้ขึ้นมา ทั้งนี้ เพราะทางราชส�านักจีน
ื
เช่อในรายงานเหตุการณ์ฯ ของหมักเทียนต๋อท่ส่งมาถวายพระเจ้าเฉินหลงก่อนหน้าน รวมท้งทาให้ทรงมีพระราชสาส์น
ี
้
ั
�
ื
ี
มาต�าหนิพระเจ้ากรุงธนบุรีโดยตรง มีข้อความบางตอนดังนี้
่
�
“กันเอินซ่อ (พระเจ้าตากสินฯ) เดิมเป็นคนตาต้อยในประเทศจีน ระหกระเหินไปอยู่แดนโพ้นทะเล ฐานะเป็น
ื
่
ั
�
้
ี
ข้าทูลละอองของพระเจ้ากรุงสยาม บัดน ประเทศน้นระสาระสาย ถูกตีแตก เจ้าเหนือหัวหายสาบสูญ กลับบังอาจ
่
็
ิ
้
่
ื
ื
้
็
ื
่
ั
ั
่
ู
ิ
ุ
่
ั
ั
่
ฉวยโอกาสทประเทศตกอยในอนตรายปนป่วนยงเหยง คดตงตนเปนใหญหวงไดรบตราตังโดยมชอบ เพอเปนเครองมอ
้
ี
่
ิ
ั
ตั้งตนเหนือผู้อื่นมิได้ส�านึกในพระมหากรุณาธิคุณ และพระเมตตาของเจ้านายเก่า อีกทั้งมิได้สืบหาองค์รัชทายาทเพื่อ
กอบกู้ชาติแลโจมตีอริศัตรู ถือว่าผิดคุณธรรม จริยธรรม”
สงครามฮาเตียนและกัมพูชา..การศึกเพื่อความมั่นคงของกรุงธนบุรี
้
ใน พ.ศ. ๒๓๑๔ พระเจ้าตากสินฯ ทรงสามารถจัดการความเรียบร้อยในลุ่มแม่นาเจ้าพระยา และทรงรวบรวม
�
ุ
ั
�
ี
ี
�
ุ
ุ
ื
อานาจของกรงธนบรให้มสภาพเหมอนเดมในสมยกรงศรีอยธยา ประกอบกับท่าทของราชสานกจีนเปล่ยนแปลงไป
ี
ิ
ั
ี
ุ
มีความเป็นมิตรมากขึ้น เนื่องจากพระองค์ได้ส่งเชลยอังวะระดับแม่ทัพนายกองไปยังเมืองกวางตุ้ง (จีนแพ้สงครามกับ
ิ
ี
�
�
ั
อังวะทางตอนใต้ของยูนนาน) และเร่มยอมรับว่าพระเจ้าตากสินฯ เป็นผู้มีอานาจแท้จริงในสยาม รวมท้งการท่ราชสานักจีน
วางเฉยต่อฮาเตียน ดังน้น พระเจ้าตากสินฯ จึงเห็นว่า ถึงเวลาแล้วท่จะทรงจัดการปัญหาท่ตกค้างในฮาเตียน และกัมพูชา
ี
ี
ั
ี
�
�
ื
ให้เรียบร้อย โดยทรงมีวัตถุประสงค์ท่สาคัญ ประการแรกคือ กาจัดอิทธิพลของหมักเทียนต๋อในเมืองฮาเตียน และ
เมืองใกล้เคียง ซ่งมีผลต่อการค้าขายตามเมืองท่าชายขอบอ่าวสยามของกรุงธนบุร อีกท้งยังเป็นการควบคุม
ึ
ั
ี
นาวิกศาสตร์ 28
ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๑๒ ธันวาคม ๒๕๖๔
