Page 49 - เล่ม 8 ชุมชนท่องเที่ยววัฒนธรรมลาวครั่ง วัดหนองกระดูกเนื้อ

ั
ี
ื
ั
แต่ต้องอาศัยความร่วมมือระหว่างสมาชิกท้งหลายในสังคมและมีทุนทาง สุดท้ายทุนทางสังคมจะเป็นพ้นฐานให้กับกิจกรรมท้งหลายท่เกิดในชุมชนและ
สังคมเป็นตัวขับเคลื่อนความสัมพันธ์ดังกล่าว สังคม ซึ่งทุนทางสังคมจ�าเป็นต้องใช้เวลาในการสะสมอย่างยาวนาน และมา
�
อย่างไรก็ดีในระดับสากลคาว่าทุนทางสังคมยังมีอีกหลายนิยามท่อาจ จากความร่วมมือร่วมใจของคนในชุมชน อันส่งผลให้เกิดความสัมพันธ์ท่ด ี
ี
ี
ั
ื
ึ
้
ั
ุ
ุ
ี
ี
ิ
จะสอดคล้องหรือขัดแย้งในบางประเด็น แต่จุดร่วมท่มีอยู่ด้วยกันคือการใช้ ระหว่างคนในชมชน โดยนยนทนทางสงคมจงเป็นเสมอนสมบตสาธารณะท ี ่
ั
ิ
คาว่าทุนทางสังคมในการสร้างความร่วมมือทางสังคม ทุนทางสังคมโดยเอง สมาชกทุกคนในชมชนสามารถเข้าถงและใช้ประโยชน์ได้ตลอดเวลา และท ่ ี
ึ
ุ
�
นั้นเป็นตัวกลางในการเข้าถึงทุนอื่น เช่น ทุนมนุษย์ (human capital) ทุน ส�าคัญคือเป็นทุนที่มีคุณลักษณะพิเศษที่ยิ่งใช้จะยิ่งมีเพิ่มมากขึ้น (วรวุฒิ โรม
ี
ึ
ี
กายภาพ (physical capital) ทุนทรัพยากรธรรมชาติ (natural resources) รัตนพันธ์, 2548) และด้วยทุนทางสังคมดังกล่าวน้เป็นส่วนหน่งท่สนับสนุน
และทุนวัฒนธรรม (cultural capital) เป็นต้น โดยผ่านความสัมพันธ์ทาง ให้หลายชุมชนสามารถพัฒนาและส่งเสริมการท่องเท่ยวเชิงวัฒนธรรมให้ได้
ี
สังคมหรือโครงสร้างสังคมท่สมาชิกทาหน้าท่ตามบทบาทตัวเองได้อย่าง รับความนิยมในฐานะที่เป็นทางเลือกหนึ่งของการท่องเที่ยวในประเทศ รวม
ี
ี
�
ึ
เหมาะสม ทุนทางสังคมจึงเป็นรากฐานในความร่วมมือกันทางสังคม ซ่งจะส่ง ถึงโครงการชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี บ้านหนองกระดูกเนื้อ ซึ่งเป็น
ี
ั
เสริมท้งการพัฒนาชุมชนท่องเท่ยวเชิงวัฒนธรรมและการพัฒนาเศรษฐกิจ แหล่งท่องเที่ยวที่มีองค์ประกอบของทุนทางสังคมที่ส�าคัญ ดังนี้
�
�
ั
อย่างย่งยืน (สินาด ตรีวรรณไชย, 2561) สาหรับสังคมไทยคาว่าทุนทางสังคม 1) ทุนวัฒนธรรม (cultural capital) หมายถึง ผลผลิตทางวัฒนธรรม
ื
ู
ั
มกจะถกนามาใช้ในเชงการแสวงหาความร่วมมอในกระบวนการพฒนา หรือ ทั้งที่จับต้องได้และจับต้องไม่ได้ ทุนทาง วัฒนธรรมที่จับต้องได้ เช่น โบราณ
�
ิ
ั
ี
ิ
ั
ในบริบทของสังคมท่หมายถึงผลรวมของส่งดีงามต่าง ๆ ท่มีอยู่ในสังคม ท้ง ั สถาน มรดกทางวัฒนธรรม ผลงานศิลปะแขนงต่าง ๆ ท้งภาพวาด หัตถกรรม
ี
ี
ั
ในส่วนท่ได้จากการส่งสมและการต่อยอด รวมถึงการรวมตัวของคนท่ม ี ดนตรี ภาพยนตร์ วรรณกรรม เหล่านี้มักจะวัดมูลค่าเป็นตัวเงินได้ ส่วนทุน
ี
คณภาพเพอสรางประโยชนตอสวนรวม บนพนฐานของความไวเนอเชอใจและ วัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ ได้แก่ ความเชื่อ จารีต ประเพณี วิถีชีวิต ผู้น�าเสนอ
่
้
่
่
่
ื
ื
ุ
้
์
้
้
ื
ื
ี
วัฒนธรรมท่ดีงาม ซ่งหากนามาพัฒนาและใช้ประโยชน์อย่างเหมาะสมแล้ว แนวคิดเรื่องทุนวัฒนธรรมคนแรกคือ Pierre Bourdieu นักสังคมวิทยาชาว
�
ึ
จะเป็นปัจจัยสาคัญในการพัฒนาสังคมให้เกิดสมดุล (สุวรรณี คาม่น และ ฝร่งเศส ซ่งระบุว่าทุนวัฒนธรรมหมายถึงส่งท่บุคคลได้รับจากกระบวนการ
ี
ิ
ั
ั
�
ึ
�
�
สุจิตราภรณ์ นาคะลักษณ์, 2546: 8) หล่อหลอมทางสังคม อันกลายเป็นคุณสมบัติติดตัวท่เอ้อให้บุคคลสามารถนา
ื
ี
ี
ื
ี
�
ุ
ิ
ี
ี
ท้งน้การทาความเข้าใจทุนทางสงคมไม่ใช่เป็นเพยงพ้นฐานส่วนบคคล ไปเพ่มพูนมูลค่าของตนได้ นอกจากน้ยังหมายรวมถึงทรัพย์สินต่าง ๆ ท่ม ี
ั
ั
ื
ี
ึ
แต่ต้องมองในลักษณะองค์รวม เพราะทุนทางสังคมเป็นเร่องของการจัดความ คุณค่าอย่างหน่งท่ไม่ใช่คุณค่าเชิงเศรษฐกิจโดยตรง แต่มีมูลค่าในเชิงเศรษฐกิจ
สัมพันธ์ระหว่างบทบาทอันหลากหลายของสมาชิกในสังคม จนออกมาเป็น ได้ เช่น งานศิลปะ (ชนิดา เสงี่ยมไพศาลสุข, 2548: 113) แรงบันดาลใจที่น�า
สถาบันที่อยู่บนความเชื่อใจ ความร่วมมือกัน และมีเครือข่ายระหว่างกัน จน มาสู่ความคิดสร้างสรรค์ต่าง ๆ มักได้มาจากทุนวัฒนธรรมและภูมิปัญญา ซึ่ง
ั
ี
46 ชุมชนท่องเท่ยววัฒนธรรม ลาวคร่ง วัดหนองกระดูกเน้อ ื พินิจ ลาภธนานนท์ และ พระมหาสุภัค วิรโช 47
การมีส่วนร่วมและพึ่งตนเองของชุมชน