Page 92 - Aportes 29
P. 92
Textil Isoseño
que una anciana les decía: Imagen Nº10
Diseños complejos
Eyapo… mopetï… eikuatia – jei chupe
Debes tejer… una… figura – le dijo
Eikuatia – jei chupe, opaiu.
Tienes que diseñar – le decía, en sus sueños.
Eikuatia, reñonotako, nderembiaporä, añave kua
reñonovae ambueye – jei chupe. Jaema aipo oopayave
imembi retape imiari,
Tienes que dibujar, tienes que disponer el tejido, para
que ensayes, tienes que disponer los hilos de diferente
forma a como lo haces ahora – le dijo. Entonces
cuando despertó, le contó el sueño a sus hijas:
Apaiu – jeindaye.
Me soñé – les dijo.
Kerëitara ambaapo? – jei,
¿Cómo es que debo disponer los hilos para tejer? –
dijo,
Fuente: Villalta (2017)
Kuako, yaja yaiko tenonde, arakae keräitama yaiko
– jeindaye, jei jokuae itiaröndaye, jei jamarïro
retape. oime korëima, korëiraiguama, kuae jaeko corbata,
koräirängagua… koräi… jaema kuarami.
Esto había sido, tenemos que vivir hacia adelante,
cómo seremos en el futuro – dijo, así me dijo la ¿Sabes? Hay una figura que se llama corbatilla sí, como
anciana, volvió a decirles a las nietas. una corbatita así hay, también las hay así, esto es una
corbata, parecido a esto… así… así como estito…
Jaema aipo, jatu eñono ñamae jese, jaema
aipo… ijembiapo ombocambioma, jae retaiño Kua formandaye jae jokua tɨarö reta jei.
oñonoma ipensamientope, kiräitako oñono reta.
Jaema aipo oñonoooo oiko reta. Jaema aipo Así de esta forma es, sentenció la anciana.
guɨramoiñoma mopetï diseñomichi oa iñäkape,
jokorëi jei. Kuandaye arakaete oreyari reta omondo oikua.
Oikuandaye jae maepïra omboipi oikua, jäa, omboipi
Es así que, ve colocando y vamos mirando, fue entonces oikuavaerä.
que… cambiaron la manera de tejer, iban disponiendo
los hilos, así como su pensamiento les mandaba, cómo Esa anciana fue que tiempo atrás les dijo a nuestras abuelas
iban colocando. Así porfiaban a disponer los hilos. Fue que aprendieran. Cuando aprendieron este diseño fue el
entonces cuando de un momento a otro le llegó una inicio del aprendizaje, fue para que aprendan a diseñar.
figura a su pensamiento, es así dijo.
Reikua? oime corbatilla jei reta chupe no, corbata kichii Kuandaye yavaiä.
92 APORTES Nº 29 | Diciembre de 2020 | Pág. 76-103 | ISSN 2306-8671

