Page 16 - รายงานเรื่อง คุณธรรม จริยธรรม ตามหลักพระพุทธศาสนา
P. 16
๑๖
ี่
ิ
๕.๒.๒ จรรยา (etiquette) หมายถึง ความประพฤต กิริยาทควรประพฤตซึ่งสงคมแตละ
่
ั
ิ
ี
่
ิ
ี
สังคม กำหนดขึ้นสอดคล้องกับวัฒนธรรมในแตละวิชาชพก็อาจกำหนดบุคลกภาพ กิริยา วาจาที่บุคคลในวิชาชพ
พึงประพฤติปฏิบัติ เช่น ครู แพทย์ พยาบาล ย่อมเป็นผู้ที่พึงสำรวมในกิริยา วาจา ท่าทางที่แสดงออก
๕.๒.๓ จรรยาบรรณวชาชีพ (professional code of ethics) หมายถึง ประมวล
ิ
ู้
ิ
ี่
ความประพฤติทผประกอบอาชีพการงาน แต่ละอย่างกำหนดขึ้น เพื่อรักษาและส่งเสริมเกียรตคุณ ชื่อเสียงและ
ิ
ั
ั
ื่
้
์
่
ฐานะของสมาชก ทำให้ไดรับความเชอถือจากสงคม อาจเขียนเป็นลายลกษณอักษรหรือไม่ก็ได เชน
้
ู้
จรรยาบรรณของแพทย์ ก็คอ ประมวลความประพฤตทวงการแพทย์กำหนดขึ้น เพื่อเป็นแนวทางสำหรับผเป็น
ื
ิ
ี่
แพทย์ยึดถือปฏิบัต ิ
ี
ั
์
ิ
๕.๒.๔ ศีลธรรม (moral) คำว่า ศลธรรมถ้าพิจารณาจากรากศพทภาษาละตน Moralis
หมายถึง หลกความประพฤตทดสำหรับบุคคลพึงปฏิบัต ภาษาไทย ศลธรรมเปนศพทพระพุทธศาสนา หมายถึง
ั
ี
ั
ิ
์
ิ
็
ี
ี่
ความประพฤติที่ดีที่ชอบหรือ ธรรมในระดับศีล
่
ี
๕.๒.๕ คุณธรรม (virtue) หมายถึงสภาพคุณงานความดทางความประพฤติและจิตใจ เชน
ความเป็นผู้ไม่กล่าวเท็จโดยหวังประโยชน์ส่วนตน เป็นคุณธรรมประการหนึ่ง อาจกล่าวได้ว่าคณธรรมคือจริยธรรม
ุ
แต่ละข้อที่นำมาปฏิบัติจนเป็นนิสัย เช่น เป็นคนซื่อสัตย์ เสียสละ อดทน มีความรับผิดชอบ ฯลฯ
ิ
๕.๒.๖ มโนธรรม (conscience) หมายถงความรู้สกผดชอบชวดี ความรู้สกว่าอะไรควรทำ
ึ
ึ
ั่
ึ
ื่
ไม่ควรทำ นักจริยศาสตร์เชอว่ามนุษย์ทกคนมีมโนธรรม เนื่องจากบางขณะเราจะเกิดความรู้สกขัดแย้งในใจ
ึ
ุ
ู
้
่
ระหว่างความรู้สึกตองการสงหนึ่ง และรู้ว่าควรทำอีกสิ่งหนึ่ง เช่น ต้องการไปดภาพยนต์กับเพื่อน แตก็รู้ว่าควร
ิ่
อยู่เป็นเพื่อน คุณแม่ซึ่งไม่ค่อยสบาย
๕.๒.๗ มารยาท มรรยาท กิริยา วาจา ที่สงคมกำหนดและยอมรับว่าเรียบร้อย เช่น สังคมไทยให้
ั
เกียรติเคารพผใหญ่ ผู้น้อยย่อมสำรวมกิริยาเมื่ออยู่ต่อหน้าผู้ใหญ่ การระมัดระวังคำพูดโดยใช้ให้เหมาะกับบุคคล
ู้
ตามกาลเทศะ
ั้
ิ
ู้
ั
ั
ึ
่
แนวคด หลกการ ทฤษฏี รวมทงหลกคำสอนทางศาสนาตางๆ มีอยู่มากมาย ผบริหารควรศกษาน้อม
นำมาพิจารณาเป็นแนวทางปฏบัติตนและการดำเนินงาน หลกคำสอนที่จะนำมาพอเป็นตัวอย่างต่อไปนี้มีทั้งจากคำ
ิ
ั
ิ
ี
ั้
ั
ั้
สอนทางศาสนา หลกปรัชญา แนวคดของนักปราชญ์ทงในอดตกาล และแนวใหม่ ทงของทางตะวันตก และ
ตะวันออก รวมทั้งของไทยดังนี้
ื
โสคราตีส (Socrates) กล่าวถึงคุณธรรมว่า คุณธรรมคอความรู้ (virtue is knowledge) การแสวงหา
ื
ื
ุ
ี่
้
ุ
ี
ความรู้เกี่ยวกับศลธรรม จริยธรรม คอการแสวงหาคณธรรม เพราะคณธรรมคอความรู้ทแทจริง ถ้าบุคคลรู้และ
