Page 29 - Praktis Hebat PT3 2022 - Tg 3 Sejarah
P. 29
Sejarah Ting. 3 Jawapan
(iv) Menggalakkan rakyat untuk bergiat dalam
Bahagian B bidang pengeluaran / perindustrian.
(v) Meluaskan pasaran barangan tempatan ke
1. (a) (i) Pentadbiran Pengiran Indera Mahkota persada dunia.
menimbulkan perbalahan dengan (vi) Meningkatkan mutu pengeluaran.
pembesar tempatan kerana mengenakan (Mana-mana jawapan yang munasabah)
cukai yang tinggi dan kerahan tenaga. 3. (a) (i) Pembahagian wilayah
(ii) Sultan Omar Ali Saifuddin II menghantar (ii) Pengekalan golongan elit tempatan
Pengiran Raja Muda Hashim ke Sarawak (b) (i) Pada tahun 1842, Undang-undang lapan
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
untuk menamatkan penentangan. perkara diperkenalkan.
(iii) Pengiran Raja Muda Hashim meminta (ii) Mahkamah diwujudkan dengan diadili oleh
bantuan James Brooke. raja dan dibantu oleh Ketua Majistret.
(b) (i) Mendapatkan bantuan dan sokongan (iii) Mahkamah Residen diwujudkan di setiap
daripada tentera laut British. bahagian Residen berperanan sebagai
(ii) Menentang kebangkitan orang tempatan / Majistret.
orang Iban. (iv) Pada tahun 1911, Mahkamah Cina
(iii) Memperoleh sokongan sebahagian diwujudkan di Kuching bagi mengurus
masyarakat tempatan. hal ehwal dan menangani kes-kes yang
(iv) Mengambil kesempatan daripada melibatkan masyarakat Cina.
pertelingkahan yang wujud dalam (v) Mahkamah Adat diwujudkan bagi mengadili
masyarakat tempatan. kesalahan yang melibatkan masyarakat
(v) Menghapuskan tokoh tempatan yang tempatan.
menentang kedudukannya. [Mak. 3m]
(vi) Memperkukuhkan pertahanan Sarawak (c) (i) Tidak berlaku kekacauan.
dengan mendirikan benteng dan kubu yang (ii) Keadilan dapat dilaksanakan.
dilengkapi dengan meriam di kawasan (iii) Keharmonian dalam masyarakat
yang strategik. terpelihara.
(vii) Mendapatkan sokongan kewangan daripada (iv) Hak dan kepentingan setiap orang
pemodal Eropah. terjamin.
[Mak. 3m] (v) Tidak berlaku amalan rasuah.
(c) (i) Negara menjadi aman damai. (vi) Dapat membendung gejala sosial.
(ii) Kuasa luar tidak berpeluang campur (Mana-mana jawapan yang munasabah)
tangan.
(iii) Ekonomi berkembang pesat. Bahagian C
(iv) Rakyat hidup dalam keadaan sejahtera.
(v) Institusi raja / kedaulatan negara terjamin. 1. (a) (i) Pemimpin berperanan sebagai orang
(vi) Perpaduan rakyat bertambah erat. tengah bagi menyelesaikan pertelingkahan
(Mana-mana jawapan yang munasabah) dalam kalangan penduduk / mengekalkan
2. (a) (i) Sarang burung keharmonian. Masyarakat yang
(ii) Sagu mengamalkan sistem ini ialah Iban /
(iii) Rotan Bidayuh / Kenyah / Kelabit / Kayan.
(iv) Getah perca Penekanan ialah kepatuhan kepada
(v) Gamat adat. Pemilihan pemimpin lebih kepada
(vi) Sirip ikan yu kebolehan peribadi. Tuai Rumah
[Mak. 3m] merupakan pemimpin utama masyarakat
(b) (i) SBUB menerima penasihat British. Iban. Beliau menjadi sumber autoriti
(ii) SBUB perlu memelihara adat resam, masyarakat. Sumber autoriti masyarakat
agama dan undang-undang penduduk Bidayuh pula ialah Tua Kapung. Ketua
tempatan. dalam masyarakat Kenyah dikenali sebagai
(iii) SBUB hendaklah memerintah Sabah Peran Lepo, sementara masyarakat Kayan
dengan adil dan saksama. sebagai Kelunan Maren. Bagi masyarakat
(iv) SBUB mesti melantik Pegawai Tadbir Melanau, ketua masyarakat dikenali
daripada pegawai yang diperakui oleh sebagai Menteri.
British. (ii) Pegangan adat menjadi alat kawalan
(v) SBUB tidak dibenarkan menyerahkan sosiopolitik yang berkesan. Kaum etnik
Sabah kepada pihak lain tanpa kebenaran yang mengamalkan sistem ini ialah
British. Kadazandusun / Murut / Bajau. Pemimpin
[Mak. 3m] dikenali sebagai Orang Tua (Ketua
(c) (i) Menggalakkan R&D / penyelidikan. Kampung). Berperanan menyelesaikan
(ii) Memberi ganjaran kepada mereka yang pertikaian dalam masyarakat. Sistem
berjaya memajukan ekonomi negara. pemerintahan mengandungi Majlis
(iii) Mempelbagaikan pengeluaran yang Kampung dan Tukang-tukang Adat. Majlis
berasaskan sumber asli. Kampung membantu Orang Tua dalam
pengurusan adat dan kehidupan seharian.
J11 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.
10 JAW HEBAT! SEJ TG3.indd 11 14/02/2022 1:34 PM
