Page 12 - тиббиёт ва замон

МИРМАҲМУД МИРШОҲИДОВИЧ

МИРСАЙДУЛЛАЕВ

Олий тоифали кардиолог, тиббиёт ва табобат фанлари доктори,
Германия Федератив Республикаси Майнс шаҳри Йоханс Гутен-
берг университети қошидаги “Авлиё Йозеф” госпитали фахрий
профессори ҳисобланади.
М. М. Мирсайдуллаев, шунингдек, Ўзбекистон Республикаси
Турон ФА академиги, Европа ва Россия кардиологлар ассоциа-
цияси аъзоси. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни Cақлаш аъло-
чиси ҳамда Халқаро Амир Темур, Алишер Навоий ва Бобур му-
кофоти совриндори, “Янги овоз” Марказий Осий ёзувчилари ва
тарихчилар кенгаши аъзосидир.
У шу йилнинг 28 март куни Турон фанлар Академияси илмий
кенгашида табобат фанлари доктори илмий даражасини олиш учун
олиб борган изланишлари маҳсули - “ЗАҲИРИДДИН МУҲАММАД
Суратда: Табобат фанлари доктори дипломини БОБУРНИНГ КАСАЛЛИК ТАРИХИНИ ЎРГАНИШДА ХАЛҚ ТА-
академик Мирмаҳмуд Мирсайдуллаевга Турон Фан- БОБАТИ ВА ЗАМОНАВИЙ ТИББИЁТ АСНОЛАРИ” мавзусидаги
лар Академияси президенти, академик Ҳайдарбек диссертациясини муваффақиятли ҳимоя қилди ва табобат фанлари
Бобобеков топширмоқда (26 апрел, 2021 йил). докторлик ҳимояси 100 фоиз овоз билан тасдиқланди.
ТАБОБАТ ВА ТИББИЁТ

ТАРАҚҚИЁТИ тиббиёт ва табобат фанлари доктори.
М. МИРСАЙДУЛЛАЕВ,

Қадим замонлардан бошлаб табо- жаларга эришилишига замин яратди. Савол беришади, нима учун минг
бат йўли билан табиблар одамлар ка- Мен табобат тиббиётнинг айрим йиллардан бери табобат йўли билан
салликларига ташхис қўйиш, даволаш бўшлиқларини тўлдиради, деган касалликлар даволаб келинади-ю,
ва касалликларнинг олдини олиш би- фикрдаман. Аммо табиблар, ҳеч бўл- аммо ҳозирда тиббиёт аҳли уларни
лан шуғулланиб келганлар. Вақтлар маганда, ўрта тиббий маълумотга эга тан олмайди, деб. Мен юқорида ай-
ўтиб Абу Али ибн Сино касалликларга бўлишлари керак. тиб ўтганимдек, авваллари ҳам тиб-
ташхис қўйиш, даволаш ва профилак- Турон ФА академиги Х. Н. Бо- биёт ривож топган. Мовароуннаҳрда
тика услубларини жамлаб, тартибга бобеков бошчилигида 2020 йил 17 бу борада ўзига хос пойдевор ва таж-
солиб, “Тиб қонунлари” асарини ярат- Албатта, менинг риба мавжуд бўлган.
ди ва бу асар тез орада дунёнинг бар- фикрим - тиббиёт олий- Шу ўринда тарихга назар солсак.
ча тилларига таржима қилинди. Евро- гоҳларида табобат илми- Бобур Мирзонинг 1506 йилда 20 кун
па касалликларни текшириш, ташхис ни ҳам ўргатиш лозим. Буни давомида Ҳиротда бўлганида, “Сафо-
қўйиш ва даволашни Авиценадан ўр- аввало, инсоннинг мижозини ия” ва “Шифоия” шифохоналарини,
ганганликларини тан олиб айтадилар. аниқлашдан бошлаш керак, деб “Халосия” ва “Ихлосия” номли мад-
Европа тиббиёти бизга чор Россия ўйлайман. Табобат билан тиббиёт раса ва шаҳар ҳаммомларини айла-
давлатининг Туркистон ўлкасига кириб бирлашган жойда ташхисни қў- ниб чиқади. Ўша давр шифохонала-
келишидан бошланади. Шу вақтдан йишдаги камчиликлар камая- рида аёллар ва эркаклар учун алоҳида
бошлаб бизнинг юртимизда икки табо- ди, саломатликни тез тикла- ётоқлар ташкил қилинган. Бемор аёл-
бат йўналиши бошланади, яъни тиббиёт нишига эришилади. лар учун қаровчи ва табиб учун ёрдам
ва табобат. Албатта, ўша даврда рус ши- берувчи ҳамширалар бўлган. Шифо-
фокорларига бизнинг табобатимиз куч- февралда академияда “Табиблик ва хонанинг бош табиби барча касал-
ли бўлиши ёқмайди ва ҳар томонлама замонавий тиббиёт. Муаммо, қара- ликларни назорат қилган ва тегишли
табобатни камситишга, эскилик сарқи- ма-қаршиликлар ва узвийлик” мавзу- муолажаларни белгилаган.
ти деб қарашга ҳаракат қилганлар. сида ўтказилган давра суҳбатида Ўз- Табиблар касалларни сиҳатгоҳлар-
Бу жараён мустақиллик давригача бекистоннинг барча вилоятларидан да даволаш лозимлигини билган,
давом этди. Истиқлол шарофати би- келган табиб ва тиббиёт олимлари юқумли касалларга алоҳида шифо-
лан халқ табобати марказлари яратил- (академия аъзолари) қатнашди. Давра хона мавжуд бўлган. Руҳий касаллар
ди ва юртимиз табиблари уюшиб, бир суҳбати қизғин тортишув ва баҳслар- ташқи муҳит билан алоқа қилмасли-
жамият ташкил қилдилар. Президен- га бой бўлди. Унинг ниҳоясида шун- гини таъминловчи беморхоналарда
тимиз Ш. Мирзиёев ташаббуси билан дай хулосага келиндики, табобат ва тутилган, аниқроғи, бугунги тил би-
Тошкент тиббиёт академиясида табо- тиббиёт ҳамнафас бўлиши, табиблар лан айтганда, юқумли ва руҳий касал-
бат факультетининг очилиши кела- ташхис қўйиш ва даволашда маълум ликлар шифохоналари ташкил қилин-
жакда даволаш ишларини яхшилаш, стандартларга риоя қилишлари, улар ган ва у ердаги беморларнинг ҳолати,
малакали мутахассисларни кўпайти- ҳеч бўлмаганда, 6 ойлик тиббиётнинг дори-дармонларнинг таъсири, асо-
риш, қадимги анъанавий услублар анатомия, физиология ва бошқа соҳа- ратларининг олдини олиш усуллари
билан замонавий даволаш ишларини ларида маълум вақт курсларда ўқи- билан шуғул-
уйғунлаштириш борасида катта нати- шлари лозим. ланганлар.
12