Page 14 - тиббиёт ва замон
P. 14
ПНЕВМОНИЯ БИЛАН КАСАЛЛАНГАН
ҲОМИЛАДОРЛАР ПАРВАРИШИ
ВА ТУҒРУҚНИ АМАЛГА ОШИРИШ
Лола АБДУЛЛАЕВА,
омиладорлик давридаги пневмония вилоят Перинатал маркази акушер-
бутун дунёда жиддий муаммо бў- гинекологи, тиббиёт фанлари номзоди.
Ҳлиб қоляпти. Ҳомиладор ва бошқа
аҳоли ўртасида касалланиш ва ўлим кўрсат-
кичлари пневмониядан ўсиб боряпти. Охирги Пневмония этиологияси
50 йил ичида шифохонадан ташқари пневмо- 40-61 фоиз ҳомиладорликда пневмо-
ниядан ўлим 20 фоиздан 4 фоизгача пасайди. ния қўзғатувчисини аниқлаб бўлмайди.
Катталарда 60-80 фоиз пневмония-
Шифохонадан ташқари пневмония ларни бактериялар, 10-20 фоизини ати-
ташхиси қўйилган ҳомиладорлар юқо- пик микроорганизмлар, 10-15 фоизини
рироқ босқичдаги шифохонага ётқизи- вируслар чақиради.
лиши шарт. Пневмония оғир кечишига
бронхиал астма, чекиш, кам овқатланиш, Пневмониянинг клиник белгилари
жигар касалликлари, ўпка сурункали об- Нафас билан боғлиқ симптомлар Нафас билан боғлиқ
структив касаллиги, ҳомиладорлик каби бўлмаган симптомлар
қўшимча холатлар сабаб бўлади. Йўтал – 90 фоиз ҳолатда Иситма 38°Сдан юқори ёки 36°Сдан паст
Пневмония - бу ўткир юқумли ка- Балғам ажратиш – 66 фоиз ҳолатда Бош оғриғи
саллик бўлиб, асосан бактериал этио- Ҳансираш – 66 фоиз ҳолатда Чарчоқ
логияда бўлади, ўпкани ўчоқли за- Кўкрак қафасида оғриқ – 50 фоиз Миалгия
рарланишига ва альвеолалар ичига ҳолатда
экссудация бўлиши билан таърифла-
нади. Пневмония - гриппнинг энг кўп Терлаш
тарқалган асорати. Кўнгил айниши
Даволаш компонентлари:
Касалликнинг ўлим хавфи бўйича синфланиши: (CURB 65) шкаласи 1. Антибактериал терапия.
Паст хавфдаги пневмония Ўлим хавфи 3% CURB65 шкала бўйича 0-1балл 2. Вирусга қарши терапия.
Ўрта хавфдаги пневмония Ўлим хавфи 9% CURB65 шкала бўйича 2 балл 3. Респиратор ёрдам.
Юқори хавфдаги пневмония Ўлим хавфи 40% CURB65 шкала бўйича 3 балл 4. Гемодинамик параметрлар кор-
рекцияси.
CURB 65 шкаласи 5. Симптоматик даво.
Антибактериал терапия
Confusion Ҳуши кирди-чиқди 1 балл Антибактериал терапия – бу илмий
Urea Қондаги сийдикчил 7 ммоль/л 1 балл асосланган йўналиш. Пневмония ташхи-
Respiratoryrate Нафас тезлиги 30дан кўп (1 дақиқада) 1 балл си қўйилиши билан антибактериал тера-
Blood pressure Систолик Қ/Б 90 мм/сту.дан паст. 1 балл пия биринчи 4 соатда қўлланилади. Пнев-
мония давоси эмпирик бошланиб, сўнг
Диастолик Қ/Б 60 мм сту.дан паст балғам бак экмасига кўра ўтказилади.
65 Бемор ёши 65 ва ундан юқори 1 балл Антибактериал терапия самарадор-
CURB 65 шкаласи 2009 йилда ишлаб Физикал текширувлар: лиги 24 соатдан 72 соатгача баҳолана-
чиқилган ва 2015 йил Буюк Британия То- - Тахипноэ; ди. Антибиотик фақат томир орқали
ракал жамияти томонидан қайта кўриб - цианоз; юборилади. Клиник ҳолат яхшилан-
чиқилган. Ушбу шкала катта ёшдаги аҳо- - бурун қанотларининг ёзилиши; гач, антибактериал терапия per.os -7-14
лининг ўлим хавфини баҳолашга мўл- - қўшимча нафас мускулларининг кун давом этади. Антибактериал тера-
жалланган. Ушбу шкалага кўра, паст хавф нафасда иштирок этиши; пияни тўхтатишга афебрил давр 48-72
гуруҳдаги беморлар амбулатор шароитда - перкутор овознинг пасайиши; соатни ташкил қилади.
антибактериал препаратларни монотера- - ўпкада аускультатив ўзгаришлар Вирусга қарши даво
пия сифатида қабул қилади. Ўрта хавфдаги - бронхиал нафас хириллашларининг Грипп эпидемияси даврида барча
беморлар стационарда комбинацияланган эшитилиши; пневмония билан касалланган ҳомила-
перорал ёки парентерал антибактериал те- - вирусли ёки микоплазмали пнев- дорларда ўтказилади. Грипп билан касал-
рапия олади. Юқори хавфдаги беморлар монияда ҳомиладорларда физикал тек- ланишни биринчи 48 соатда бошланади.
зудлик билан интенсив терапия бўлимига ширувда бўлмаслиги мумкин. Давони бошлашда лаборатор тасдиқла-
ётқизилиб, комбинацияланган парентерал Ўпка рентгенографияси камида 2 та ниши шарт эмас. Терапия бошлашдан ав-
антибактериал терапия олади. врач консилиуми асосида ўтказилади. вал ҳомиладордан ёзма розилик олинади.
Лекин ҳомиладорликда пневмо- Рентгенография фойдаси ҳомилага зиён- Респиратор терапия
ния оғир кечиши мумкинлиги ино- дан кўра юқорироқ. Пневмонияга шубҳа Кислород сатурацияси (SpO2) пуль-
батга олиниб, унинг ҳар қандай ту- қилинган ҳар бир ҳомиладорни кўкрак соксиметр ёрдамида барча пневмония
рида ҳомиладорларни стационарга қафас рентгенографияси бажарилиши билан касалланган ҳомиладорларда
ётқизиб, антибактериал терапияни шарт. Рентгенография ўтказишдан аввал аниқланади. Респиратор терапия SpO2
парентерал усулда қўллаш зарур. аёлнинг ёзма розилиги олинади. 94 % паст бўлганда бошланади.
14
