Page 60 - หนังสือกฐินวัดกัลยาณมิตร 5-10-2563
P. 60
ื
เม่อก่อนเสด็จสวรรคตว่า “การศึกสงครามข้างญวน ข้างพม่าก็เห็นจะไม่มีแล้ว ม ี
ิ
ี
ั
่
ู
ี
็
ี
ั
อย่กแต่ข้างพวกฝรง ให้ระวงให้ดอย่าให้เสยทแก่เขาได้ การสงใดของเขา ท ี ่
่
คิดควรจะเรียนเอาไว้ ก็ให้เอาอย่างเขา แต่อย่าให้นับถือเลื่อมใสไปทีเดียว”
พระราชวิสัยทัศน์อันยาวไกล ไม่ทรงเป็นผู้ประมาท มีพระราชศรัทธากล้า และ
ี
�
ไม่ใฝ่หาประโยชน์ใส่พระองค์น้เอง ทาให้ทรงระลึกถึงความยุ่งยากแห่งการสืบสันตติวงศ์
ื
�
เม่อประชวรในช่วงท้ายแห่งพระชนม์ชีพ จึงมีพระราชดาริเร่องการสืบสันตติวงศ์ให้ชัด
ื
แจ้ง ดังปรากฏในพระราชพงศาวดารว่า
�
�
“....ทรงพระราชดาริมีพระราชดารัสว่า กรุงเทพมหานครศรีอยุธยา ขอบขัณฑ
เสมาอาณาจักรกว้างขวาง พระเกียรติยศก็ปรากฏไปทั่วนานาประเทศ ถ้าทรงพระมหา
ิ
ิ
ุ
ึ
่
กรณาพระราชทานอสรยยศมอบให้พระบรมวงศานวงศ์พระองค์ใดพระองค์หนงซงพอ
ึ
ุ
่
พระทัย ให้ข้นเสวยราชสมบัติแทนพระองค์ต่อไป แต่ตามชอบอัธยาศัยในสมเด็จ
ึ
พระเจ้าอยู่หัวองค์เดียวน้น เกลือกเสียสามัคคีรสร้าวฉาน ไม่ชอบใจไพร่ฟ้าประชาชน
ั
�
และคนมีบรรดาศักด์ผู้ทาราชกิจทุกพนักงาน ก็จะเกิดการอุปัทวภยันตรายเดือดร้อนแด่
ิ
พระบรมวงศานุวงศ์และข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อย สมณชีพราหมณ์อาณาประชาราษฎร
�
�
จะได้รับความลาบาก เพราะมิได้พร้อมใจกัน ด้วยกาลังทรงพระมหากรุณาเมตตากับ
ไพร่ฟ้าข้าแผ่นดินเป็นอันมาก ทรงพระกรุณาดารัสให้จดหมายกระแสพระราชโองการ
�
ปฎิญาณยกพระนาม พระรัตนตรัยสรณคมน์ อันอุดมเป็นประธานพะยานอันยิ่ง ให้เห็น
�
จริงในพระราชหฤทัยแล้ว ทรงพระราชดารัสยอมอนุญาตให้เจ้าพระยาคลัง ซ่งว่าท่สมุห
ี
ึ
พระกลาโหม พระยาศรีพิพัฒนรัตนราชโกษา พระยาราชสุภาวดีว่าท่สมุหนายกกับ
ี
ขุนนางผู้น้อยทั้งปวง จงมีความสโมสรสามัคคีรสปรึกษาพร้อมกัน เมื่อเห็นว่าพระบรม
วงศานุวงศ์พระองค์ใดท่มีวัยวุฒิปรีชารอบรู้ราชานุวัตร เป็นศาสนูปถัมภกยกพระบวร
ี
พุทธศาสนา และปกป้องไพร่ฟ้าอาณาประชาราษฎร รักษาแผ่นดินให้เป็นสุขสวัสดิ์โดย
ยิ่ง เป็นที่ยินดีแก่มหาชนทั้งปวงได้ ก็สุดแท้แต่จะเห็นดี ปราณีประนอมพร้อมใจกันยก
�
ั
ึ
พระบรมวงศ์องค์น้น�ข้นเสวยมไหสวรรยาธิปัตย์ถวัลยราชสืบสันตติวงศ์ดารงราช
ั
ประเพณีต่อไปเถิด อย่าได้เกร่งเกรงพระราชอัธยาศัยเลย เอาแต่ให้ได้เป็นสุขท่วหน้า
ิ
อย่าให้เกิดการรบราฆ่าฟันกันให้ได้ความทุกข์ร้อนแก่ราษฎร” (พระราชพงศาวดาร
รัชกาลที่ ๓ ฉบับเจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดี)
58
������������������������ 2563 ������������.indd 58 21/10/2563 BE 13:44
