Page 57 - หนังสือกฐินวัดกัลยาณมิตร 5-10-2563

�
�
ั
ราชภาระสาคัญต่างๆ ให้ทรงกากับดูแลต่างพระเนตรพระกรรณเสมอ กระท่งใน
ี
ั
พุทธศักราช ๒๓๕๖ มีพระบรมราชโองการต้งกรมเจ้านายหลายพระองค์ โดยท่ “พระเจ้า
ลูกยาเธอ พระองค์เจ้าทับ เป็นกรมหมื่นเจษฎาบดินทร์” (พระราชพงศาวดารรัชกาลที่
๓ ฉบับเจ้าพระยาทิพากรวงษ์มหาโกษาธิบดี)

ความหมายของพระนามกรมน้ว่ากันว่ามีเค้าเง่อนน่าสนใจ คาว่า “เจษฎา”
ื
ี
�
หมายถึง ผู้เป็นใหญ่ที่สุด ส่วน “บดินทร์” หมายถึง พระเจ้าแผ่นดิน รวมเป็นพระนาม
ี
กรมท่อาจจะหมายให้เป็นท่เข้าใจกันว่า พระบรมชนกนาถได้ทรงต้งพระราชหฤทัยจะให้
ั
ี
พระราชโอรสพระองค์นี้เป็น “พระเจ้าแผ่นดินผู้เป็นใหญ่” ทั้งนี้จะเป็นความจริง หรือ

ิ
ี
เป็นเพยงการพระราชทานมงคลนามเพอเป็นพระราชสิรสวัสด์ตามธรรมเนยมกตาม
ี
็
่
ิ
ื
ิ
ในกาลต่อมาก็ได้เป็นพระเจ้าแผ่นดินผู้ย่งใหญ่ตามพระนามและตามความไว้วางพระ
ราชหฤทัยที่พระราชทานแต่เดิมมา (ม.ร.ว.แสงสูรย์ ลดาวัลย์, ๒๕๓๑ : ๑๙)
เม่อพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยเสด็จสวรรคต ในวันท่ ๒๑
ี
ื
กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๓๖๗ นั้น พระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ มีพระ
ั
บารมีเป็นท่เคารพยาเกรงในหมู่ขุนนางและราษฎรท้งปวง ด้วยทรงรับพระราชภาระต่าง
�
ี
พระเนตรพระกรรณในกิจการแผ่นดินต่างๆ อย่างกว้างขวางเข้มแข็ง เป็นเวลานานและ
สัมฤทธิ์ผลเป็นอย่างยิ่ง

ั
“ในเวลากลางคืนวันสวรรคตน้น พระเจ้าลูกยาเธอพระองค์ใหญ่เสด็จพระทับอย ู่
ในพระที่นั่งจักรพรรดิพิมานฝ่ายเฉลียงด้านตะวันออก ตั้งกองล้อมวงทั้งชั้นใน ชั้นนอก

และพระราชวงศานุวงศ์ต่างกรมผู้ใหญ่และเสนาบดี และข้าทูลละอองธุลีพระบาทผู้ใหญ่
�
ู
่
ั
ผ้น้อย นอนประจาอยู่ในพระราชวัง จงอาราธนาพระสงฆราชพระราชาคณะผ้ใหญ่มา
ู
ึ
แล้ว พร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์ต่างกรม และเสนาบดีและข้าทูลละอองธุลีพระบาท
ึ
ผู้ใหญ่ ๆ ซ่งเป็นประธานในราชการแผ่นดิน เห็นว่าพระเจ้าลูกยาเธอพระองค์ใหญ่ กรม
ื
หม่นเจษฎาบดินทร์ ทรงพระสติปัญญาเฉลียวฉลาด ได้ว่าราชการต่างพระเนตรพระ
กรรณในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมาช้านาน ทั้งข้าทูลละอองธุลีพระบาทก็มีความ
จงรักสวามิภักด์ในพระองค์ท่านก็มาก สมควรจะครอบครองสิริราชสมบัติรักษาแผ่นดิน
ิ
ึ
ื
สืบพระบรมราชตระกูลต่อไป จ่งพากันเข้าเฝ้าพระเจ้าลูกยาเธอ กรมหม่นเจษฎาบดินทร์

55

������������������������ 2563 ������������.indd 55 21/10/2563 BE 13:44