Page 159 - การวิเคราะห์อภิปรัชญาที่ปรากฎในสารัตถะแห่งคัมภีร์มิลินทปัญหา
P. 159
๑๓๘
(๔) โกฏิยาปุริมปัญหา (๕) มัจจุภายนปัญหา (๖) อรหโตกายิกเจตสิกเวทนาปัญหา (๗) โลกนัตถิภา
วปัญหา (๘) ฆฎีการปัญหา (๙) กัมมชากัมมชปัญหา (๑๐) อนุมานปัญหาและ (๑๑) ปัญญาวิเสส
ปัญหา,
๒) มิลินทปัญหาที่เกี่ยวกับปรมัตถธรรม ๓ คือ จิต เจตสิก รูป มีอยู่ประมาณ ๓๘ ปัญหา
ประกอบด้วย นามปัญหา นามรูปปัญหา ธัมมสันตติปัญหา อันธานปัญหา เป็นต้น,
๓) มิลินทปัญหาที่เกี่ยวกับปรมัตถธรรม ๒ คือ จิต และเจตสิก มีอยู่ ๒๓ ปัญหา
ประกอบด้วย มนสิการปัญหาสัทธาลักขณปัญหาปัญญาลักขณปัญหา เป็นต้น,
๔) มิลินทปัญหาที่เกี่ยวกับนิพพานมี ๔๙ ปัญหา ประกอบด้วย ปรินิพพานปัญหานิโรธ
นิพพานปัญหานิพพานลภนปัญหา เป็นต้น
และจากการวิเคราะห์ในแต่ละปัญหาพบว่า มิลินทปัญหาได้เปิดเผยหลักการทาง
ุ
พระพทธศาสนาตามที่องค์พระศาสดาได้ตรัสไว้ในที่ต่าง ๆ ในคัมภีร์พระไตรปิฎกทั้งในพระวินัย พระ
สูตร และพระอภิธรรม และเมื่อถูกน ามาวิเคราะห์เชิงปรมัตถ์ก็สามารถชี้ให้เห็นถึงความเชื่อมโยงของ
หลักธรรมของพระพทธศาสนาทั้งในพระสูตร และอภิธรรมว่า ในที่สุดแล้วการน าเสนอหลักการทาง
ุ
พระพุทธศาสนาถึงแม้ว่าจะมีวิธีการที่แตกต่างกันในด้านภาษา และวิธีการ แต่ในท้ายที่สุดแล้วตัวสาระ
ของหลักธรรมที่ปรากฏในมิลินทปัญหาก็สามารถที่จะมองให้เห็นความเชื่อมโยงสอดคล้องกันได้
ี
เพยงแต่ในอภิธรรมจะมีความละเอยดเจาะลึกลงไปในระดับที่เรียกว่าความจริงในระดับปรมัตถ์ ที่จะ
ี
ี
แยกให้เห็นถึงความจริงอกระดับหนึ่งที่เกิดขึ้น ด ารงอยู่ และดับสลายไปตามกระบวนการของ
ธรรมชาติโดยปราศจากตัวตนของบุคคลแต่มุ่งอธิบายถึงภาวะแห่งจิต เจตสิก รูป และภาวะแห่ง
นิพพาน ส าหรับการวิจัยในครั้งนี้ถือว่าเป็นความยายามอย่างหนึ่งที่จะศึกษานัยยะทางปรัชญาที่
ปรากฏอยู่ในมิลินทปัญหาโดยใช้หลักปรมัตถธรรม ๔ ในการวิเคราะห์ เพอขยายกระบวนการศึกษา
ื่
ทางปรัชญาในพระพุทธศาสนาในปัจจุบัน
๕.๒ การอภิปรายผล
จากวิจัยเรื่องการวิเคราะห์อภิปรัชญาที่ปรากฏในสารัตถะแห่งคัมภีร์มิลินทปัญหา ผู้วิจัย
ได้พบประเด็นที่น่าสนใจในเนื้อหาของงานวิจัย จึงได้น าประเด็นที่น่าสนใจเหล่านั้นมาเพออภิปรายผล
ื่
ดังนี้
ุ
๑. มิลินทปัญหา เกิดหลังพทธปรินิพพานแล้ว ๕๐๐ ปี เป็นคัมภีร์ส าคัญคัมภีร์หนึ่งใน
พระพทธศาสนาแต่งโดยพระปิฎกจุฬาเป็นคัมภีร์ที่ช่วยอธิบายพระธรรมวินัย มีลักษณะการโต้ตอบ
ุ
ปัญหาระหว่างกษัตริย์เมนันเดอร์กับพระนาคเสนเกี่ยวกับอพยากตปัญหาที่พระพทธเจ้าไม่ทรง
ุ
ั
