Page 15 - ศาสนาและหน้าที่พลเมือง ประถมศึกษา สค11002

พราหมณ - ฮินดู สถานที่ใชประกอบพิธีกรรมทางศาสนา ไดแก โบสถ สัญลักษณของศาสนาพราหมณ
ใชอักษรเทวนาคีรีที่เขียนวา “โอม” ซึ่งหมายถึง เทพเจาทั้ง 3 ที่สําคัญมากคือ พระพรหม เปนผูสรางโลกตาง ๆ

พระวิษณุเปนผูคุมครองโลกตาง ๆ นอกจากนี้ ยังนิยมสรางเครื่องหมายแนวนอน 3 เสน ไวที่หนาผาก

เหนือคิ้ว ซึ่งหมายถึง ที่นั่งของสีหะ คือ มหาเทพที่ตนนับถือ

่
ื
เรองที หลักธรรมของศาสนาตาง ๆ

หลักธรรมของศาสนาพุทธ

ตามที่กลาวมาแลววา ศาสนธรรม เปนองคประกอบที่สําคัญของศาสนา คําสอนของสัมมาสัมพุทธเจา

เรียกวา พระธรรม

พระธรรมในศาสนาพุทธ กําหนดไวในพระไตรปฎก มีอยู 3 ตะกรา กลาวคือ คําสอนของ
พระพุทธเจา ในอดีตจารึกไวในสมุดขอย และใบลาน แยกไว 3 หมวดหมู คือ

1. พระสุตตันตปฎก เปนคัมภีรที่รวบรวมคําสอนของพระพุทธเจาในโอกาสตาง ๆ มีชาดก

ประกอบ เชน สุภมิตตชาดก ที่ 5 โทษของการไมรูประมาณ ความสรุปวา เมื่อพระพุทธเจาประทับอยู
ณ พระวิหารเชตะวัน ทรงปรารภถึงภิกษุรูปหนึ่งที่มรณภาพ เพราะฉันมากเกินไปจนอาหารไมยอย

พระพุทธเจาจึงตรัสวา แมในกาลกอนภิกษุนี้ก็ตายเพราะบริโภคมาก

2. พระวินัยปฎก เปนธรรมที่เกี่ยวกับระเบียบกฎเกณฑความประพฤติของพระสงฆ ซึ่ง
พระพุทธเจากําหนดไวมีทั้งหมด 227 ขอ พระพุทธเจาจะทรงกําหนดขึ้นเมื่อมีเหตุการณที่พระสงฆ

ไมควรประพฤติปฏิบัติ

3. พระอภิธรรมปฎก รวบรวมคัมภีรที่รวบรวมเกี่ยวกับหลักธรรม หรือขอธรรมลวน ๆ คําสั่งสอนวา
ั
เปนพระสูตรตาง ๆ ของพระพุทธเจา ตัวอยาง คือ ธมมจักกัปวัตนสูตร ซึ่งกลาวถึง มรรค 8 ซึ่งเปนทาง
ปฏิบัติใหไกลจากกิเลส

พระธรรมคําสอนของพระพุทธเจาเปนตัวแทนพระพุทธเจาที่ปรินิพานไปแลว เมื่อถึงคราวที่

ศาสนาพุทธเกิดปญหา มีความเสื่อมลง เนื่องจากพุทธบริษัท คือ ภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกา ไมปฏิบัติตาม
คําสั่งสอนของพระพุทธเจา จะมีการนําพระไตรปฎกมาสังคายนา มีการตรวจสอบชําระใหถูกตอง วัดใน

สมัยเกาเก็บพระไตรปฎกที่จารึกไวในใบลาน สมุดขอยเก็บไวที่ศาลาธรรมที่ตั้งอยูกลางน้ํา เพื่อปองกัน

มอด ปลวก กัดกินทําลาย
อยางไรก็ตาม ชาวพุทธควรศึกษาธรรมะเพื่อเขาใจ และนํามาประพฤติปฏบัติใหถูกตองที่สําคัญ ๆ
ิ
คือ

์
ู
โอวาทปาติโมกข พระพุทธองคทรงประกาศหัวใจของศาสนาพุทธในวันมาฆบชา เปนวันขึ้น 15 ค่ํา
เดือน 3 ซึ่งเปนวันมหัศจรรย คือ พระสงฆ 1,250 รูป ลวนเปนพระอรหันต มาประชุมโดยมิไดนัดหมาย
พระสงฆเหลานี้ลวนเปนผูที่พระพุทธเจาโปรดประทานบวชใหดวยพระองคเอง ดวยวิธีเอหิภิกขุอุปสัมปทา

และเปนวันที่พระจันทรเสวยฤกษเต็มดวง พระพุทธเจาทรงประกาศหัวใจของศาสนาพุทธไวใน

โอวาทปาฏิโมกข มีอยู 3 ขอ คือ

7