Page 77 - ४ थी परिसर २ (गणेश मधुकर चौरे)
P. 77
ं
्र
शकनाऱयावर असणाऱया गावांची लटमार करत. सुरतेवरील मोशहमेसारखया मोशहमा यिसवी
े
्र
त्ील लोकांचा छळ करत. शिवरायांनी या सागरी होणयाला तयाने आणलेलया अचक माशहतीची
ं
ं
्र
ितचा कायमचा बंदोबसत करणयासाठी सवतत मोठी मदत झाली. शिवरायांचे हेर गुप्तपणे ित्रचया
आरमार शनमाण केले. गोटात शिरून गोटातील खडान् खडा माशहती काढून
्व
शिवरायांनी लहान-मोठी जहाजे-नावा तयार आणत. कोणतीही चढाई करणयाप्रवदी शिवराय
करणयाचे कारखाने उभारले. समुद्ातील जुने शकल् े हेरांकडून बातमया शमळवत आशण मगच चढाईचा
शजंकून ताबयात घेतले. सुवण्वदुग्व, शवजयदुग्व बेत आखत.
यांसारखे जलदुग्व तयांनी दुरुसत केले. शिवरायांनी गणनमी कावा ः शिवाजी महाराजांचया
मालवणजवळ कुरटे या बेटावर शसंधुदुग्व हा नवीन युद् धनीतीत गशनमी कावयाचया तंताला शविेष
जलदुग्व बांधला. तसेच मुंबईजवळ खांदेरीचा महत्व होते. गशनमी कावयाचया युद् ध तंतात
शकल्ा बांधला. आपलया सोईचया शठकाणी व अनुकूल वेळेस
सवराजयाचया आरमारात कोळी, भंडारी, ित्रवर अचानक आशण अनपेशक्तपणे हल्ा
्र
आगरी यांसारखया शवशवध दया्ववददी जाती-धमा्वचे करून, ित्र तयातन सावरतो न सावरतो तोपयांत
सैशनक होते. दौलतखान, मायनाक भंडारी, लाय सैनय सुरशक्त स्ळी पोहोचते. या तंताचा अवलंब
पाटील, दया्वसारंग, तुकोजी आंग् यांसारखे करताना महाराजांना सह्ाद्ी पव्वतरांगांतील
े
े
नावाजलेले आरमारी योद्धे याच काळात घनदाट जंगल, डोंगरी शकल् आशण प्रजेचा पाशठंबा
प्रशसद्धीस आले. यांची मदत झाली.
मराठ्ांचया आरमारामुळे इंग्ज, पोतु्वगीज,
शसद्ी आशण डच अिा सागरावरील ित्रना तयांचा ‘mhrV Amho H$m Vwåhm§bm ?
ं
दरारा वाटू लागला. तयामुळे ित्रंचा सवराजयाला l शिवरायांचे सैनय शिसतबद् ध होते. तयांचे
होणारा तास कमी झाला. शिवरायांनी सवतंत सैशनक शसतयांचा आदर करत. तयामुळे शसतयांचे
्व
आरमाराची उभारणी करून तयाचया बळावर रक्णकतते महण्रन शिवरायांची कीतदी सवत
आपली सागरी हद् शनश्चत करून पसरली होती. सैशनकांनी दारू शपऊ नये, रयतेला
्र
शकनारपट्ीलगतचया भागावर सवाशमतव प्रस्ाशपत तास देऊ नये, रयतेची लट करू नये अिी
केले. आपला समुद्शकनारा सुरशक्त केला. सैशनकांना तयांची सक्त ताकीद होती.
मधययुगीन काळातील भारतात शिवरायांनी उभे
केलेले हे पशहले सवकीय आरमार होय. तयामुळे ‘mhrV Amho H$m Vwåhm§bm ?
्र
शिवछतपतींचा ‘भारतीय आरमाराचे जनक’ महणन l शिवरायांचे काही सहकारी-कानहोजी
उशचत असा गौरव केला जातो. जेधे, वीर बाजी पासलकर, शिरंगोजी नरसाळा,
णिवरा्यांचे हेर खाते ः शिवरायांचया लषकरी प्रतापराव गुजर, शसधोजी शनंबाळकर अाशण
वयवस्त गुप्त हेर खाते होते. बशहजदी नाईक शसद् दी शहलाल.
े
तयांचया हेर खातयाचा प्रमुख होता. महाराजांचया
68
