Page 304 - กำหนดการสอน-ว31104-วิทยาศาสตร์กายภาพ-ม.5

283

การเผาไหม้เชื้อเพลิง เป็นปฏิกิริยาเคมีชนิดหนึ่ง เขียนแสดงได้ด้วย สมการเคมี ( chemical

equation) โดยเขียนสูตรเคมีของสารตั้งต้นทางด้านซ้าย ตามด้วยลูกศรเพื่อแสดงทิศทางการเปลี่ยนแปลง
ุ
และสูตรเคมีของผลิตภัณฑ์อยู่ทางด้านขวา ทั้งนี้จ านวนอะตอมรวมของแต่ละธาตทางด้านซ้ายและด้านขวา
ของสมการเคมีต้องเท่ากัน ดังตัวอย่างสมการเคมีของปฏิกิริยาการเผาไหม้โพรเพน (C H ) ซึ่งเป็นเชื้อเพลิง
3 8
ชนิดหนึ่งในแก๊สหุงต้ม ต่อไปนี้

C H + 5O 3CO + 4H O
2
2
2
3 8
จ านวนอะตอม C 3 3
จ านวนอะตอม H 8 8
จ านวนอะตอม O 10 6 4

จากสมการเคมีของปฏิกิริยาการเผาไหม้โพรเพนที่มีแก๊สโพรเพนและแก๊สออกซิเจนเป็นสารตั้งต้น

จะเห็นว่า แก๊สโพรเพน 1 โมเลกุล ท าปฏิกิริยาพอดีกับแก๊สออกซิเจน (O ) 4 โมเลกุล ได้ผลิตภัณฑ์เป็นแก๊ส
2
คาร์บอนไดออกไซด์ (CO ) 3 โมเลกุล และไอน้ า (H O) 4 โมเลกุล โดยแต่ละด้านของสมการเคมีมีคาร์บอน
2
2
(C) 3 อะตอม ไฮโดรเจน (H) 8 อะตอม และออกซิเจน (O) 10 อะตอม เท่ากัน

นอกจากจ านวนสารตั้งต้นและผลิตภัณฑ์ที่แสดงในสมการเคมีแล้ว ยังอาจมีสัญลักษณ์อื่น ๆ ใน
สมการเคมีที่ใช้แสดงภาวะและปัจจัยที่เกี่ยวข้องในการเกิดปฏิกิริยาเคมีด้วย เช่น สถานะของสาร การดูด

พลังงานหรือคายพลังงาน ตัวอย่างการแสดงสัญลักษณ์ต่าง ๆ ในการในปฏิกิริยาการเผาไหม้ โพรเพน
เป็นดังนี้

การแสดงสถานะของสาร

การแสดงสถานะของสาร จะแสดงอยู่ในวงเล็บต่อท้ายสูตรเคมี และเนื่องจากสารตั้งต้นและ
ผลิตภัณฑ์ของปฏิกิริยานี้อยู่ในสถานะแก๊สทั้งหมด จึงเขียนสมการเคมีไดดังนี้
้
C H (g) + 5O (g) 3CO (g) + 4H O (g)
2
2
2

3 8

สัญลักษณ์ที่แสดงสถานะอื่นๆ ของสาร แสดงดังตาราง 4.1
ตาราง 4.1 สัญลักษณ์แสดงสถานะของสารและความหมาย

การแสดงการดูดพลังงานหรือคายพลังงานของปฏิกิริยา

ปฏิกิริยาการเผาไหม้โพรเพน เป็นปฏิกิริยาคายพลังงานออกมา 2220 กิโลจูลต่อโมล โพรเพนจึง

ี่
เขียนตัวเลขแสดงปริมาณพลังงานทคายออกมาไว้ด้านขวาของสมการเคมี ดังนี้
C H (g) + 5O (g) 3CO (g) + 4H O (g) + 2220 kJ/mol

2

2
2
3 8