Page 31 - abstract-Book-version-22.10.18

III. EUROPEAN CONFERENCE ON SCIENCE, ART & CULTURE
ECSAC’18 – NORTHERN CYPRUS
Gazimağusa, October12-14, 2018

OP-25
20. YÜZYIL AZERBAYCAN ÇOKSESLI MÜZIĞINDE ULUSAL VE ÇAĞDAŞ
UNSURLARIN KULLANIMI

Arzu MUSTAFAYEVA* , Alper ŞAKALAR 2
1
* : Corresponding Author
1 : Kahramanmaraş Sütçü İmam University, Rectorate Fine Arts Department, Kahramanmaraş, Turkey.
2 : Kahramanmaraş Sütçü İmam University, Fine Arts Faculty, Department of Music , Kahramanmaraş, Turkey.

Azerbaycan müziğini incelendiğinde islam öncesi devre de tekabül ettiği görülmektedir. Farklı İmparatorluklar
içerisinde yaşasalar dahi Azeriler zengin müzikleriyle tanınmıştır. 20. yüzyıl, Azerbaycan müziği tarihinde önemli bir
yer tutmaktadır. Özellikle bu dönemde Azerbaycan’da kendine has müzik üslubuyla öne çıkan bestecilik okulu ortaya
çıkmıştır. Avrupa klasik müziğinin tür ve formlarını milli zeminde uygulayan besteciler uluslararası platformda da
tanınmaya başlamıştır. Aynı zamanda yüksek seviyeli icracılık okulu da yine bu dönemde kurulmuştur. Uluslararası
seviyede tanınmış caz ve popüler müzikler tanınmaya başlanmıştır. Çok eski tarihlere dayanan Azeri müzik gelenekleri
özenle korunmuş ve bu minvalde yeni eserler oluşturulmuştur. Azerbaycan’da çağdaş müzik denildiği zaman
Üzeyir Hacıbeyov’dan özellikle bahsetmek gerekmektedir. Bilgin, besteci, yazar ve entelektüel bir kişiliğe sahip olan
Hacıbeyov, Azerbaycan müziğinin gelişiminde önemli bir yere sahiptir. 1908 yılında yazdığı “Leyli ve Mecnun” operası
sadece Azerbaycan’da değil bütün müslüman doğu ülkelerinde ilk opera ve aynı zamanda bestekarlık sanatının ilk
örneğidir. Hacıbeyov’a göre uluslararası olmanın yolu milli karakterden mahrum olmayan ve herkesin anlayabileceği
bir musıki meydana getirmekten geçmektedir. Temelde teksesli olan Azerbaycan müziğine armoni uygulanırsa bütün
makamsal özelliklerin yok olacağı düşünülebilir. Bu görüş bir yere kadar doğrudur. Gereken şekilde uygulanmayan
armonizasyon, Azeri ezgilerinin karakteristik özelliklerini değiştirebilir, hatta bu ezgileri kabalaştırabilir. Ancak bu,
Azerbaycan müziğinin tek sesli kalması gerektiği anlamını da taşımamaktadır. Aksine Azerbaycan müziği, ölü komalar
üzerine değil, Azerbaycan halk müziğinin canlı ve yaşayan makamları üzerine büyük çoksesli formlar kurmak yoluyla
kurulabilir. Dikkat edilmesi gereken esas nokta, çoksesliliğin makamsal dizilerin yapısını değiştirmesini önlemektir.
Bu araştırmada 20. yüzyılda Azerbaycan çoksesli müziğinde klasik, jaz ve popüler müzik türlerinin
çokseslendirmedeki etkisi, besteciler, atonal müziğin ezgilerdeki kullanımı, ulusal ve çağdaş müziğin birlikteliği
çerçevesinde ele alınmıştır. Dönem itibariyle yapılan çalışmalar ve besteciler incelenmiş, dünya klasik müziğindeki
yerine değinilmiş ve ulusal unsurların bu dönem çalışmalarındaki kullanımı değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: 20. Yüzyıl, Azerbaycan, Müzik, Ulusal

25