Page 144 - คู่มือส่งเสริมและพัฒนากิจกรรมลูกเสือทักษะชีวิตในสถานศึกษา ประเภทลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ เครื่องหมายลูกเสือโลก ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1

ระยะทางในแผนที่

เป็นมาตราส่วนที่ย่อขนาดลง คืออัตราส่วนระหว่างระยะทางในแผนที่กับระยะทางในภูมิประเทศ
เช่น 1: 50,000 หมายความว่า 1 หน่วยของระยะในแผนที่เท่ากับ 50,000 หน่วยของระยะในภูมิประเทศ

(ต้องเป็นหน่วยเดียวกัน ตัวอย่าง: 1 เซ็นติเมตรในแผนที่เท่ากับระยะทาง 500 เมตรในพื้นที่)
การหาทิศในแผนที่

ี้
ปกติหัวกระดาษแผนที่จะเป็นทิศเหนือมีลูกศรชอยู่ วางแผนที่ให้หัวลูกศรในแผนที่ชี้ไป
ทางทิศเหนือตามเข็มทิศ

เข็มทิศ

ในแผนที่ จะมีตัวเลขกํากับที่ขอบบน เช่น 20, 30, 40, 50 เราก็ทราบว่า 20 องศา, 30 องศา, เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการหาทิศ ทําขึ้นจากแม่เหล็กแท่งเล็กๆ ติดกับแกนให้หมุนไปโดยรอบ
40 องศา และก็ทราบว่าบริเวณนั้นอยู่ซีกโลกตะวันออกหรือตะวันตก อย่างอิสระ โดยอาศัยคุณสมบัติของแม่เหล็กที่ว่า เมื่อแขวนให้หมุนอย่างอิสระแล้วปลายข้างหนึ่งจะชี้ไป

2.ระบบพิกัดตาราง ทางทิศเหนือเสมอ บนหน้าปัดของเข็มทิศจะมีเครื่องหมายแสดงทิศและเลขบอกองศาของทิศต่างๆ
อาศัยเส้นตรง 2 ชุด เป็นตัวกําหนดที่ตั้งของสิ่งต่าง ๆ เส้นคู่ขนานในแนวตั้งเรียกว่า ชนิดของเข็มทิศ

เส้นพิกัดตั้ง เส้นคู่ขนานในแนวนอนเรียกว่า เส้นพิกัดราบหรือนอน เส้นคู่ขนานทั้ง 2 ชุดจะตัดกัน เข็มทิศมีหลายชนิด เช่น

เป็นรูปสี่เหลี่ยมจตุรัสเรียกว่า พิกัดกริด ระหว่างเส้นคู่ขนานแต่ละคู่ทั้งแนวตั้ง และแนวนอนยังแบ่งย่อย - เข็มทิศตลับ เป็นเข็มทิศแม่เหล็กเล็กๆ หาแนวทิศเหนือได้อย่างเดียว
ออกเป็น 10 ช่องเท่า ๆ กัน - เข็มทิศแบบเลนซาติก ฝาตลับมีช่องเล็ง ขึงงเส้นลวดไว้ตรงกลางเพื่อช่วยในการเล็งที่หมาย

ระบบนี้จะมีในแผนที่ที่ละเอียดมาก คือ มาตราส่วน 1ต่อ 50,000 ขึ้นไป (1 ซ.ม.ต่อครึ่ง กม.) - เข็มทิศข้อมือ
ตัวอย่าง การหาพิกัดจด A ในระบบตาราง - เข็มทิศซิลวา (Silva) เป็นเข็มทิศที่นิยมใช้ในวงการลูกเสือ
ุ
(1) ดูตารางสี่เหลี่ยมจตุรัสที่ล้อมรอบจุด A
(2) อ่านเส้นพิกัดในแนวนอน โดยอ่านตัวเลขที่กํากับเส้นตั้งจากซ้ายไปขวาที่ผ่านจุด A เข็มทิศซิลวา (Silva)

(3) อ่านเส้นพิกัดในแนวนอน โดยอ่านตัวเลขที่กํากับเส้นแนวนอนจากล่างขึ้นบนที่ผ่านจุด A เป็นเข็มทิศที่ทําในประเทศสวีเดน มีไม้โปรแทรกเตอร์รวมอยู่ด้วยกัน นิยมใช้กันทั่วโลก1
(4) นําเลขชุดที่อ่านได้ในข้อ (2)และ (3) มาเรียงต่อกันตามลําดับ ตัวเลขนี้ขจะเป็นพิกัดของจุด A เนื่องจากใช้ทําแผนที่และหาทิศได้ดี นอกจากใช้ง่ายแล้วยังพกพาสะดวกและราคาถูกด้วย

จุด A = 937604

จุด B = 920585
จุด C = …………..
จุด X = ………….

จุด Y = ………….

จากตารางนี้ ตําแหน่งของจุด A ส่วนประกอบของเข็มทิศซิลวา

จะอยู่ที่เส้น 93.7 ตัดกับเส้น 1. แผ่นฐานเป็นตัววัตถุโปร่งใส
60.4 จึงอ่านเป็น 937604 โดยอ่านต่อกัน ไม่อ่านและเขียนคําว่าจุด ตําแหน่งจุด B ก็เช่นเดียวกัน 2. ที่ขอบมีมาตราส่วนเป็นนิ้วและ/หรือเซนติเมตร

อยู่ที่เส้น 92 พอดี ก็คือ 92.0 ตัดกับเส้นที่ 58.5 ก็อ่าน 920585 3. มีลูกศรชี้ทิศทางที่จะไป

คู่มือส่งเสริมและพัฒนากิจกรรมลูกเสือทักษะชีวิตในสถานศึกษา ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 141 142 คู่มือส่งเสริมและพัฒนากิจกรรมลูกเสือทักษะชีวิตในสถานศึกษา ลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1
คู่มือส่งเสริมและพัฒนากิจกรรมลูกเสือทักษะชีวิตในสถานศึกษา ประเภทลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่
135
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1