Page 40 - เอกสารประกอบการอบรม วิทยาศาสตร์
P. 40
สาระที่ 3 วิทยาศาสตร์โลก และอวกาศ
มาตรฐาน ว 3.1 เข้าใจองค์ประกอบ ลักษณะ กระบวนการเกิด และวิวัฒนาการของเอกภพกาแล็กซี ดาวฤกษ์
ุ
และระบบสุริยะ รวมทั้งปฏิสัมพันธ์ภายในระบบสุริยะที่ส่งผลต่อสิ่งมีชีวิต และการประยกต์ใช้เทคโนโลยี
อวกาศ
ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้แกนกลาง
1. อธิบายการโคจรของดาวเคราะห์ • ในระบบสุริยะมีดวงอาทิตย์เป็นศูนย์กลางโดยมีดาวเคราะห์และ
รอบดวงอาทิตย์ด้วยแรงโน้มถ่วงจาก บริวาร ดาวเคราะห์แคระ ดาวเคราะห์น้อย ดาวหาง และอื่น ๆ
สมการ F = (Gm 1m 2)/r เช่น วัตถุคอยเปอร์ โคจรอยู่โดยรอบ ซึ่งดาวเคราะห์ และวัตถุ
2
้
เหล่านี้โคจรรอบดวงอาทิตย์ดวยแรงโน้มถ่วงแรงโน้มถ่วงเป็น
แรงดึงดูดระหว่างวตถุสองวัตถุโดยเป็นสัดส่วนกับผลคูณของ
ั
มวลทั้งสอง และเป็น
• สัดส่วนผกผันกับกำลังสองของระยะทางระหว่างวัตถุทั้งสอง
แสดงได้โดยสมการ F = (Gm 1m 2)/r เมื่อ F แทนความโน้ม
2
ถ่วงระหว่างมวลทั้งสอง G แทนค่านิจโน้มถ่วงสากล m 1 แทน
มวลของวัตถุแรก m 2 แทนมวลของวัตถุที่สอง และ r แทน
ระยะห่างระหว่างวัตถุทั้งสอง
2. สร้างแบบจำลองที่อธิบายการเกิด • การที่โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์ในลักษณะที่แกนโลกอียงกับ
ฤดู และการเคลื่อนที่ปรากฏของดวง แนวตั้งฉากของระนาบทางโคจรทำให้ส่วนต่าง ๆ บนโลกได้รับ
อาทิตย์ ปริมาณแสงจากดวงอาทิตย์แตกต่างกันในรอบ เกิดเป็นฤด ู
กลางวันกลางคืนยาวไม่เท่ากัน และตำแหน่งการขึ้นและตก
ของดวงอาทิตย์ที่ขอบฟ้าและเส้นทางการขึ้นและตกของดวง
อาทิตย์เปลี่ยนไปในรอบปี ซึ่งส่งผลต่อการดำรงชีวิต
3. สร้างแบบจำลองที่อธิบายการเกิด • ดวงจันทร์โคจรรอบโลก โลกและดวงจันทร์โคจรรอบดวงอาทิตย์
ข้างขึ้นข้างแรม การเปลี่ยนแปลงเวลา ดวงจันทร์รับแสงจากดวงอาทิตย์ครึ่งดวงตลอดเวลา เมื่อดวง
การขึ้นและตกของดวงจันทร์ และการ จันทร์โคจรรอบโลกได้หันส่วนสว่างมายังโลกแตกต่างกัน จึงทำ
เกิดน้ำขึ้นน้ำลง ให้คนบนโลกสังเกตส่วนสว่างของดวงจันทร์แตกต่างไปในแต่
ละวันเกิดเป็นข้างขึ้นข้างแรม
• ดวงจันทร์โคจรรอบโลกในทิศทางเดียวกันกับที่โลกหมุนรอบ
ตัวเอง จึงทำให้เห็นดวงจันทร์ขึ้นช้าไปประมาณวันละ 50 นาที
• แรงโน้มถ่วงที่ดวงจันทร์ ดวงอาทิตย์กระทำต่อโลกทำให้เกิด
ปรากฏการณ์น้ำขึ้นน้ำลง ซึ่งส่งผลต่อสิ่งแวดล้อมและสิ่งมีชีวิต
บนโลก วันที่น้ำมีระดับการขึ้นสูงสุดและลงต่ำสุดเรียก วันน้ำ
วิทยาศาสตร์: วิเคราะห์ตัวชี้วัดการเรียนรู้และสมรรถนะ PISA หน้า 16 จาก 69
32
