Page 16 - คู่มือนิเทศคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียน โดยใช้กระบวนการนิเทศ เอ พี ไอ ซี อี
P. 16
12
5. เพื่อช่วยสร้างครูให้มีลักษณะแห่งความเป็นผู้นำ โดยช่วยปรับปรุงโรงเรียนทั้งด้านบริหารและ
วิชาการช่วยส่งเสริมครูให้ก้าวหน้าในวิชาการสามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้
6. เพื่อช่วยแก้ปัญหาต่าง ๆ ให้แก่ครูทั้งด้านการบริหารวิชาการ ธุรการ กิจกรรมและสวัสดิการเป็น
การส่งเสริมความเข้าใจอันดีระหว่างเพื่อนครู
จากที่มีผู้ให้หลักการและความหมายดังกล่าวสามารถสรุปได้ว่า หลักการนิเทศการศึกษา เป็นการให้
คำปรึกษาแนะนำแก่ครูในการปรับปรุงการนิเทศการสอนให้ดียิ่งขึ้นและมีประสิทธิภาพมากขึ้นโดยมีความ
สอดคล้องกับความต้องการของครู กระบวนการนิเทศการศึกษาภายในโรงเรียน การนิเทศการศึกษาที่จะ
ก่อให้เกิดประสิทธิภาพนำไปสู่ความสำเร็จตามวัตถุประสงค์และเป้าหมายของการจัดการศึกษาได้นั้น
จำเป็นต้องมีการดำเนินงานตามลำดับขั้นตอนอย่างต่อเนื่องเป็นระบบที่เรียกว่า กระบวนการนิเทศการศึกษา
สำหรับกระบวนการนิเทศการศึกษาภายในโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการ
ประถมศึกษาแห่งชาติถือเป็นแนวปฏิบัติตามหลักการทางวิทยาศาสตร์ มี 5 ขั้นตอน ด้วยกัน (สังกัดสำนักงาน
คณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ, 2541 : 7-8)
ขั้นที่ 1 การศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหาและความต้องการ เพื่อให้ทราบสภาพที่แท้จริงในขณะนั้นว่ามี
ปัญหาหรือข้อจำกัดอะไร มีความต้องการอย่างไร เพื่อจะได้ดำเนินการวางแผนแก้ไขได้ตรงจุด
ขั้นที่ 2 การวางแผนและกำหนดทางเลือก ในขั้นตอนนี้ต้องอาศัยข้อมูลทั้งหมดที่ได้จากการศึกษา
สภาพปัจจุบัน ปัญหาและความต้องการอันจะเป็นข้อกำหนดให้เกิดการวางแผน การกำหนดทางเลือกในการ
แก้ปัญหาและปรับปรุงส่งเสริมการจัดการศึกษาให้มีคุณภาพตามวัตถุประสงค์ที่หลักสูตรกำหนดไว้
ขั้นที่ 3 การสร้างสื่อ เครื่องมือและพัฒนาวิธีการ เป็นการค้นหาสื่อที่จะช่วยในการปฏิบัติงานการนิเทศ
การศึกษา เพื่อให้ทราบที่มาของปัญหา เพื่อแก้ปัญหาและพัฒนาการทำงานของครูให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น การ
สร้างสื่อ เครื่องมือจะต้องสอดคล้องกับสภาพปัญหา ความต้องการและสามารถนำไปใช้ได้จริง
ขั้นที่ 4 การปฏิบัติการนิเทศการศึกษา เป็นขั้นตอนที่จะต้องนำผลจากขั้นตอนที่ 1-3 มาปฏิบัติการ
นิเทศให้เกิดผลสำเร็จตามจุดประสงค์และเป้าหมายที่กำหนดไว้
ขั้นที่ 5 การประเมินผลและการรายงานผล เป็นขั้นตอนในการจัดหารวบรวมข้อมูลมาวิเคราะห์
พิจารณาเพื่อสะท้อนภาพงานที่ได้ดำเนินการไป ทั้งนี้เพื่อการปรับปรุงแก้ไขการปฏิบัติงานในครั้งต่อไป
จากขั้นตอนดังกล่าวพอจะสรุปได้ว่า กระบวนการนิเทศการศึกษา เป็นกระบวนการศึกษาสภาพ
ปัจจุบัน ปัญหาและความต้องการในการวางแผนและกำหนดทางเลือกในการแก้ปัญหาให้เกิดประสิทธิภาพมาก
ยิ่งขึ้น
กระบวนการนิเทศการศึกษา
กระบวนการนิเทศการศึกษา หมายถึง แบบแผนการนิเทศที่มีระดับขั้นตอนชัดเจน ต่อเนื่องกันเป็น
ระบบ ซึ่งจะสามารถช่วยให้การนิเทศประสบผลสำเร็จอย่างมีประสิทธิภาพ
สำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ (2534) ได้กำหนดกระบวนการนิเทศการศึกษาไว้
5 ขั้นตอน ดังนี้
1. การศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหา และความต้องการ
