Page 16 - การสงครามไทย กับสงครามโลกครั้งที่ ๑ และครั้งที่ ๒
P. 16
การสงครามไทยกบสงครามโลกครังท ๑ และครงท ๒
ี
ั
้
่
่
้
ั
ี
๓. ญวนวางตวเปนใหญยกตน
ั
ื
้
ึ
ขมไทยเสมอนเปนเมองขน
ื
็
ุ
ุ
ึ
ิ
ของตน ปากกวาคดถงบญคณ
ี
ของไทยททานบารงองคเชยงสอ
ื
่
ี
ุ
ํ
ุ
ํ
ั
้
ั
้
มาตงแตแรก นอกจากนนยง ั
เอารัดเอาเปรียบเบียดบังเอา
เมองขนของไทยไปหลายหวเมือง
้
ั
ึ
ื
ในป พ.ศ.๒๓๗๖ ไทยทราบขาว
่
ึ
้
ี
ิ
เกดกบฏขนทเมองไซงอน ได
ื
ั
ตรวจสอบขาวกบเจาเมอง
ื
ชายแดนและขาวจากจีนท ่ ี
ั
คาขายกบไทยและอพยพหน ี
เขามาในกรงเทพฯ รชกาลท ๓
ี
ุ
ั
่
ั
ั
ั
ี
ี
ี
ึ
่
ี
่
ี
็
เหนเปนโอกาสทจะยกทพไปต ี ในปพ.ศ.๒๓๗๖ รชกาลท ๓ จงทรงมพระราชบญชาใหยกทพใหญเขาตเวยดนามในหลาย ๆ ดาน แต
ั
ื
ื
ื
ั
ื
ึ
ุ
ี
ั
ื
้
ึ
ี
ั
ั
ั
้
้
ั
ิ
เขมรแลว เดนทพตอไปชวย ดานหลก ๆ คอ เขายดเมองพทไธมาศหรอฮาเตยนคน จากนนจงเขาตเมองไซงอน ในครงนนสยามแบงทพ
ั
ี
ออกเปน ๔ เสนทางหลก ๆ ตามแผนทคอ
่
ื
ื
่
่
ฝายกบฏทีไซงอน เมอได หมายเลข 1 กองทพบกของเจาพระยาบดนทรเดชา(อดตคอ พระยาราชสภาวด) แมทพใหญของสยาม
ื
ุ
ั
ั
ี
ี
ิ
ั
้
่
ี
ชยชนะแลวจะไดยกทัพขึนไป ยกพลไปตามคลองสําโรง ลองนาบางปะกงไปเมืองปราจีน จากนันเดนทพบกเขาเขมรทพระตะบอง
้
้
ํ
ั
ิ
ี
ั
ุ
่
่
ึ
ี
ํ
ู
ื
ี
ั
ั
ื
ตกรงเว ซงเปนทประทบของ พนมเปญ นดพบกบทัพเรอเขาตเมองโจดก (เมืองทีอยปากแมนาโขง ทายโตนเลสาบ) เกณฑคนจากสยาม
้
่
ี
ู
ื
่
ั
ั
ิ
ั
กษตรยญวน (พระเจามนมาง) ๕๐,๐๐๐ คน (สวนมากเปนคนลาวทถกกวาดตอนมารวมกบทหารมอญ) เกณฑคนจากโคราชและหวเมองลาว
ิ
ี
ื
ั
ี
ตอไป ไดโปรดเกลาฯ ให อก ๒๐,๐๐๐ คน เกณฑหวเมองเขมรอก ๒๐,๐๐๐ คน รวมเปนพลประมาณ ๙๐,๐๐๐ คน
ี
ั
ี
ื
ี
ื
ิ
ั
ุ
ื
ิ
เจาพระยาบดนทรเดชา (สงห หมายเลข 2 กองทพเรอของเจาพระยาพระคลง (ดศ บนนาค) ยกพลเรยบอาวไปตเมองฮาเตยนหรอ
ิ
พทไธมาศ เกณฑทหารจากกรงเทพฯ และหวเมองรมนา ๑๕,๐๐๐ คน เกณฑทหารจากเมองจนทบร ตราด
ุ
ุ
ื
ื
ี
ุ
ั
ํ
ิ
้
ั
ี
ั
ํ
ิ
สงหเสน) ยกกองทพไปทา และเขมรอีก ๕,๐๐๐ คน รวมเปนพลประมาณ ๒๐,๐๐๐ คน
ั
้
ั
ื
ื
ั
ี
ี
สงครามกบญวน ตงแตป หมายเลข 3 กองทพบกของพระมหาเทพ ยกพลไปเมองนครพนม เขาตเมองเหงอานของเวยดนาม โดยไป
ื
ื
ุ
ั
ํ
ั
ิ
์
พ.ศ.๒๓๗๖ – ๒๓๙๐ รวมเวลา เกณฑหัวเมองลาวตะวนออก คอ แถบสะหวันนะเขต จาปาศกด ๑๐,๐๐๐ คน และกองตํารวจจากกรงเทพฯ
ี
ั
๑๔ ป แตมไดสรบตอเนองกน อก ๔,๐๐๐ คน รวมเปนพลประมาณ ๑๔,๐๐๐ คน
ื
่
ิ
ู
ึ
ื
ุ
ื
ั
้
ั
ิ
ั
ํ
ี
ตลอดเวลา มการรบสาคญ ๆ หมายเลข 4 กองทพบกฝายเหนอของเจาพระยาธรรมา (สมบญ) ใหยกขนไปทางเมองพชย ปากลาย
ื
ั
ี
ื
ั
ํ
ั
หลวงพระบาง ใหยกกาลงไปเกลยกลอม หรอตหวเมองเลก ๆ ในลาวเหนอใกลกบหลวงพระบางเอามาไวใน
ี
ื
็
้
๔ ครง* โดยครงสดทาย เขตไทยใหหมด ใหเกณฑทพไทยหวเมองเหนอ เมองพษณโลก ๑,๐๐๐ คน เมองสวรรคโลก ๕๐๐ คน เมอง
ั
้
้
ั
ุ
ิ
ุ
ั
ื
ื
ั
ื
ื
ื
ั
ื
ิ
ู
ื
ื
ุ
ื
ิ
ั
ิ
ื
ั
ป พ.ศ.๒๓๘๘ คอ หลงจาก สโขทย ๖๐๐ คน เมองพจตร ๑๔๐ คน เมองพชย ๕๐๐ คน ปากเหอง ๒๐๐ คน กองทพเมองเพชรบรณ
ั
ั
่
ี
ั
ั
ื
ื
ื
ื
ื
ิ
ื
์
้
ทาการรบใหญกนมา ๓ ครงแลว เมองหลมศกด เมองแกนทาว เมองเลย สหวเมองเปนคน ๑,๓๙๐ คน กองทพเมองแพร ๕๐๐ คน เมองนาน
ั
ั
ํ
ํ
ั
ึ
่
ุ
ี
ี
ั
ํ
้
่
ั
ั
้
ั
ั
กองทพไทยไดถอยมาตงหลก ๒,๕๐๐ คน ภายหลงกองทพนไดกวาดตอนคนพวนมาจานวนมาก สวนหนงนามาไวทสโขทย (พวนบาน
้
หาดเสยว) นาน (พวนบานฝายมล)
ู
ี
ี
ุ
อยทเมองอดงฤาไชย เพราะ
่
ื
ู
ั
*เมอป พ.ศ.๒๔๔๖ ในรชกาลท ๔ ก.ศ.ร.กหลาบไดจดพมพหนงสออานามสยามยทธ โดยคดลอกมาจาก
ิ
ั
ุ
ื
ี
่
ั
ั
ื
ุ
่
ุ
ั
รายงานราชการทพของกองทพไทย จานวน ๕๕ เลม สมดไทยของเจาพระยาบดนทรเดชา (สงห สงหเสน) สมหนายก
ิ
ํ
ุ
ิ
ั
ี
ิ
ํ
่
ั
ี
ในรัชกาลท ๓ เปนแมทพไปทาสงครามกบลาว เขมร และญวน
ั
ู
ู
ั
012 | “กระดกง” กนยายน 2562 www.fleet.navy.mi.th/ftc/keel_mag.html
