Page 50 - ویژه نامه 14 مهرماه 1400

‫مصماحصابهحبوهيژه‬

‫پمادردس رراخكسپ ترداكسيت اراشجيرا چعيهم اروطممر‪:‬يح آدامموپززشش كغیي ر و بحالضاتورر) ي‪،‬د رم نقالظره زگیررف بتا ه ‪ 3‬شامدتهی اازس باتز‪.‬آموز*ي مبعراضي لااعتضاديا مسپاززمشاکن نیظارم ادناممپزیتشوكاي ن(داجرنزیدگراهان ی‬
‫اينجانب با کلیت اين امر کاملا موافقم و آنرا موجب ارتقاء حل کرد‪ ،‬مهمترین کانونی که میتواند مشکلات‬
‫سطح خدمات دهی دامپزشكی میدانم‪.‬‬
‫فعلی دامپزشکی را درحال حاضر شورای مرکزی‬

‫(آسیبشناسی‪ ،‬محاسبه و تفسیر شاخصهای تولیدمثلی در گسلاهزهمااینگانوظاشیمردیا)مپزشکی است‬ ‫پاسخ پرسش پنجم‪:‬‬

‫*صحیح نیست که ثبت ‪ 14‬مهر‪ ،‬روز ملی‬
‫اين روز به نوعی فرصتی برای يادآوری و ارج نهادن به دامپزشکی را تنها به یکی از بزرگان نسبت دهیم‬
‫بخشی از بدنه سلامت کشور است که در روزهای عادی‬

‫سال خیلی به آن پرداخته نمیشود‪.‬‬

‫تا جايی که من حضور ذهن دارم در هفته دامپزشكی‬

‫که هر روز آن‪ ،‬نام خاصی را به خود اختصاص میدهد‪،‬‬

‫برخی مسئولین دامپزشكی با حضور در رسانهها به معرفی‬

‫بیشتر اين رشته برای عموم مردم پرداختهاند که همواره‬

‫مقبموبادجشرفنامهگایجمرمهمدنر‪:‬یعددت كیتهتهظتخفرهولربراشصسی ريوو ررمادكدبخيمیاصهضمثن اعیدام طکاتلالك دمسچهیثا دهدنیتسارارشثن ترخد‪.‬یمهر وراچرصودگ یآهبیسصیر ذیاای(ننمریوج‪c‬ا هتبنربط‪ S‬هیهبگاه یلبدهی‪V‬اهی هدايعشه‪D‬وطناش كی‪,‬ربت وتااتد یابر ووزه‪M‬ل نگبیاهیتی‪V‬ودج ما شگگايمذ‪D‬شراورثذب�)�نددی یل‪،‬یش دهرتر‪.‬ادبتاهیشهمبی تن آرنقداهماه مرایومشهت ااتپمقییورب شبكسشاززمرررفطیی تعتاگرا افهو ادارسناازدییدما بن هن مظنپاعداممنکا ستيدیان رامخعپدآپهزرمار شوكسسکلزيمیرب ه‪،‬ش دجد‪.‬ابافز‪.‬اواا ‪.‬د غلعقو‪ :‬مدمتتقر هشودرا اشومرصنو‪ ،‬ب رحاخصتنی‪ m‬د(شم‪o‬و ‪cy‬ر‪.‬خق‪c‬ک ‪ao‬پصز‪or‬وسی‪u‬ت‪h‬ص‪ac‬یسی‪y c‬ا‪4‬ز‪A‬م@‪6‬ا‪&i9r‬ن‪v-‬ن‪an5‬ظ‪or1‬ا‪is6‬م‪k1i9as‬د‪c‬ام‪e‬ارمكپد‪r‬زاضر هزابش ‪P‬نما )تهتکرش ل نقتدف ایلكام گبالمره یماتاونا ماشنيجس ياسهتهدا اننممو شبکي ياه خ رتاارسهن ایدامنزاس دددباد ماهواون م هبپد‬
‫بر عهده دارد و پایش (‪ )Monitoring‬بخش��ی اساسی در مدیریت برخودرردارب باحشثد‪ ،‬ا ثاجنیر ًا جبام تع وو جشهام بل ه(‪e‬ش‪iv‬ر‪s‬ح‪clu‬و‪n‬ظ‪I‬ا)ي بافشد گ(سجاتمرعدیهدااتم پیو زشکهك ناظر بهداشتي‬
‫بتزمگلشهلمی احمهب ستتسوبدنعلدار سواععه هیلاعمدرشاهردز هازيوادتدمخت ممدا يیو د ت اف دننسصتازینرال فشهلم وت قآتارنهیاشوشهصدانا � بیرحدص�امم ف تسمهاًنپخحش شوبآعدایزبتدددرکخدن)وههش ببکدبصشك اغهسحهآه خ بی‪0‬اتداذ یییاشا‪3‬ووسززي و تندچرآاشً جدنک ک‪.‬ومی نهزافعویلم شه‪3‬ن نبیيبببایولاجت ‪±‬ههوویرز ههد ‪0‬ثد رمكابدسحلو‪3‬يپه ر�ثکاسوها � اًرامئ مزرشوترستی وهزوکاغأل راخثویاشعخلی دریرنتس م گخاصاررااشزوتموحا ستطستواه)یس‪.‬حنخ اوو�نیرضینص� وعریوط صیگسوفنخهفدربراابیدت رفآرت امهرتویاویبمه ارمت یانوانیوددخرلش ماننرهایی و يخگدهگددجایاکا شمونب(رواثمه بمممهدلاههیطاگاتنثباللسمی يلدیقجيرب ااتًیهوا‪،‬ادت د راقينرباهصشیيمهدا بشد ‪.‬امدی ا دنیوشتیبرهها ن بم فوابا ریاشو نویمدگارر رودوون هیهياه س امك لافهي ي ع بشاماهخلشس‬ ‫هر س��امان های اس��ت كه باید به عوامل تأثیرگذا ِر بیرونی پاسخ دهد‪ .‬‬
‫انآلآشظش�س�فنرابیاپ‪-‬وهدیای ااخانیما بی�خشد �پزبتت صشمالز ینرهان اایشسقداافسركی خزک تطدـ(ومر یروال‪ 1‬دونیبضن)ی ن اعتنحدراشوومبوحاف هثنـن ورلااينه�دايما� خ صاامملميریزاهح حیا صخرا فاانیهیسودرساا��ج�م�نبد صب بیوتو ه هی هشتاهداسکيوايي�لنخي ج� بییندرهشتی‪،‬د� صمخ�مبایهثکثو ای(لخ خ ه‪l‬لا(بويشا‪a‬پیآه‪ �:‬صنی�ه ‪n‬نناهفقاشدل‪:o‬خ‪i‬ر مدوشت‪ t‬آحف‪i‬کنوی ا صم هزآو‪d‬ذهاطیا‪a‬یسلا تآری‪r‬لبیيه)س دا ت‪T‬ديا بتد)وو‪،‬فلسش اامکنیفنیثاخدهدتا‪.‬تهمسز للمددثهش�منا�لرسنرغنخ يا هالبانفیدینازم تسمیماایوشیلاظدادهت؛‪،‬رننوه ااشزم‪1‬ا ی‪03‬ند ‪1‬اماا‪-‬سسه‪ 4‬تمت؛خ ريك شدهایم دیوی لهاك‬
‫{ه امعچتوبانر امیزتا بن یسقشتطر جینیبنه سادلایامنپهز (‪e‬ش‪t‬ك‪a‬ی‪ R‬ا‪n‬خ‪o‬ت‪ti‬ص‪r‬ا‪bo‬ص‪A‬د‪l‬ه‪ua‬دو‪ n‬ب‪n‬اد تر‪A‬و) وجاقه بعه مسائل پیش رو‬ ‫انتظار دامپروران امروزی این است كه دامپزشکا ِن مسؤول تولیدمثل ‬

‫با حضور منظم و صرف زمان كافی‪ ،‬در تمامی ابعاد مدیریت تولیدمثل ‬

‫گل هها درگیر باش��ند‪ .‬وظایف دامپزش��کان در این زمینه شامل پایش ‬
‫وضعیت ش��اخ صهای تولیدمثلی گل��ه (‪ )Status monitoring‬و ‬
‫مؤثرتر از آن‪ ،‬پایش روند افزایشی یا كاهشی این شاخ صها (‪ Trend‬‬
‫‪ ،)monitoring‬همچنی��ن پایش (و نیز آم��وز ِش) روندهای كاری ‬
‫مرتبط ب��ا تولیدمث��ل مانند زایم��ان‪ ،‬فح لیابی و تلقی��ح مصنوعی ‬
‫(‪ )Process monitoring‬و در پایان ولی بس��یار مهم‪ ،‬واق عبینانه ‬
‫و مؤثر‪ ،‬پایش گاوهای عقب افتاده تولیدمثلی و س��پس معاینات لازم ‬
‫جهت هر چه زودتر تلقیح و آبستن كردن آ نها است (‪ Exception‬‬
‫‪ .)monitoring‬پای��ش ب��ا انداز هگیری پارامترها یا ش��اخ صهای ‬
‫تولیدمثلی امکا نپذیر است‪ .‬اما آیا هر شاخصی این صلاحیت را دارد و متی�ه�ادنيگید��ران بهح�ف�رداقص��تل تبرودزيه�ل�انیم ابي��دا‪.‬ز پی��ش بین��ی ش���ت�ولدیه دمثلي در برابر شاخ‬
‫كه ب هعنوان ابزار پایش مورد استفاده قرار گیرد؟ برای آسی بشناسی (‪en‬د‪p‬ر‪O‬ح‪s‬و‪y‬ز‪a‬ه‪D‬آم‪d‬و‪e‬ز‪ct‬ش‪je‬ت‪o‬ع‪r‬د‪P‬د ب‪um‬سیا‪m‬ر‪ni‬ز‪i‬يا‪M‬د)}د این��شا ك(‪2‬د)ه دردا تمعپریزق�ل�شمك ف جیناوب آقاي دكتر رض‬
‫ش��اخ صهای تولیدمثل��ی اولاً لازم اس��ت بدانی��م كه یك ش��اخص مصافدایرقغ ابلرتخحی صیشلااخن ب صهای {شهممارچوآننه امیاززا بنز رحگذترفي تونلیمدعمثضللیا ستالدیهاان مسه اتي بوزرگ سازمان نظ‬
‫تولیدمثلی اید هآل چه ویژگ یهایی باید داش��ته باش��د؟ و ثانیاً نقاط (‪te‬ب‪a‬س‪R‬یا‪g‬ر‪in‬ی‪ll‬از‪ u‬ا‪C‬فر‪e‬ا‪v‬د‪ti‬ی‪c‬ک‪u‬ه‪od‬وا‪r‬ر‪p‬د‪e‬اي‪l R‬ن‪a‬ر‪u‬ش‪n‬ت‪n‬ه‪A‬م)ی} وشجون��دو اد زداترودا بكان�ز�ذخه هواننيی م يشود‪.‬‬

‫این وموپاضيوهع اقموکاین تمقحایصسی�ل� هیيب بریان یگلخ ههواان راد بان ممشقکطل عروبدرکوت مرا یبسرازخد‪.‬و ردار‬ ‫ضعف اصلی شاخ صهای تولیدمثلی پركاربرد و سنتی چیست؟‬

‫ویژگ یهـای یک شـاخص تولیدمثلی مطلوب (ایـد هآل)‪ :‬یك نکت نه یمهستم ناید‪.‬ن است كه بسیاری از این رو شهای محاسباتی اغلب غیر ‬

‫ش��اخص تولیدمثلی مطلوب حداقل باید سه ویژگی داشته باشد‪ .‬اولاً مس��تند هس��تند‪ .‬به طور كلی اختلاف در روش محاس��به برای یك ‬

‫‪49 3 2‬‬ ‫مهرماه ‪1۴۰۰‬‬ ‫سال یازسداهلمبيسماـهتناممه شماره سوم خوريدژاهدنا‪1‬م‪9‬ه‪13‬‬