Page 83 - หนังสือประวัติศาสตร์ชาติไทย ม.ปลาย

73

เรื่องที่ 2 คุณประโยชนของบุคคลสําคัญ
กรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท (บุญมา)


กรมพระราชวงบวรมหาสุรสิงหนาท ทรงรวมศึกสงครามขับไลอริราชศัตรูปกปอง
ั
พระราชอาณาจักรตลอดพระชนมชีพของพระองค ซึ่งพระองคไดเสด็จไปในการพระราชสงคราม
ุ
ทงทางบกและทางเรือในรัชสมยสมเด็จพระเจากรุงธนบรี จํานวน 16 ครั้ง ในรัชสมย
ั
ั
ั้
พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟาจุฬาโลกมหาราช จํานวน 8 ครั้ง โดยเฉพาะอยางยิ่งในการทําสงคราม
เกาทัพกับพมา
นอกจากพระองคจะทรงอทศพระองคเสด็จไปในการศึกสงครามกอบกเอกราชและ
ู
ิ
ุ




ั
ื
ปองกันพระราชอาณาจักรตลอดพระชนมชีพแลว ยงทรงเสริมสรางความมั่นคงใหแกบานเมอง

เมอทรงเหนวาบานเมองสงบเรียบรอยเปนปกติสุข ไดทรงอปถัมภบารุงการพระศาสนา ศิลปะ
ุ

ํ

ื

็
ื่
วรรณกรรม และสถาปตยกรรม ทรงเปนประธานรวมกับพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟาจุฬาโลก
สังคายนาพระไตรปฎก ทรงสรางวดชนะสงคราม (วดตองป) วดเทวราชกญชร (วัดสมอแครง)
ั
ั
ั
ุ

ุ
วัดปทุมคงคา (วัดสําเพ็ง) วัดสุวรรณดาราราม เปนตน

ทาวสุรนารีวีรสตรีเมืองนครราชสีมา
ั
ี

ั
ื่
ิ
เหตุการณประวติศาสตรอนเปนทมาแหงวรกรรมของทาวสุรนารี เกดขึ้นเมอ

ี่
ั
ั
ู
ั
พุทธศักราช 2369 หลังจากพระบาทสมเด็จพระนั่งเกลาเจาอยหวเสด็จเถลิงถวลยราชสมบติ
ี่
ิ
ึ
ไดเพียง 2 ป พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร รัชกาลท 3 ฉบับเจาพระยาทพากรวงศ บันทก
ความไววา
็
"เจาอนุเวียงจันทนเปนกบฏ..ฝายอนุเวียงจันทนตั้งแตกลับไปถึงเมืองแลวกตรึกตรอง
ั
ิ


ที่จะคิดมาประทุษรายตอกรุงเทพมหานครจึงใหมหาอุปราช ราชวงศ สุทธสารกบทาวเพี้ยขุนนาง
็
ผูใหญมาปรึกษาวาทกรุงเดี๋ยวนี้มแตเจานายเด็ก ๆ ขุนนางผูใหญกนอยตัวฝมอทพศึก

ี่
ี
ั
ื
ก็ออนแอ ทั้งเจาพระยานครราชสีมาก็ไมอยูหัวเมืองรายทางก็ไมมีที่กีดขวาง การเปนที่หนักหนาแลว
ไมควรเราจะเปนเมืองขึ้นชาวอังกฤษก็มารบกวนอยูเราจะยกทัพไปตีเอากรุงก็เห็นจะไดโดยงาย..."
ี่
เจาอนุวงศ หรือเรียกกนเปนสามญวา เจาอนุตามทกลาวถึงในพระราชพงศาวดารนี้

ั

ั
เปนบุตรพระเจาบุญสารเสด็จขึ้นครองนครเวียงจันทน ตอจากเจาอนทวงศเปนผูมความสวามภักดิ์ตอ

ิ
ิ
ี
กรุงเทพฯ มาแตรัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหลานภาลัยและรับทําราชการตาง ๆ โดยแข็งขัน
ี่
ั
สืบมา จนเปนทสนิทชิดชอบพระราชอธยาศัยสวนมลเหตุทเจาอนุวงศคิดเปนกบฏ จะเขามาตี

ู
ี่

กรุงเทพฯ กลาววาเนื่องจากทูลขอครัวชาวเวียงจันทน ที่ถูกกวาดตอนมาแตครั้งกรุงธนบุรีเพื่อจะนํา
กลับไปบานเมืองแตพระบาทสมเด็จพระนั่งเกลาเจาอยูหัวไมพระราชทานใหตามประสงคดวยทรง

