Page 85 - หนังสือประวัติศาสตร์ชาติไทย ม.ปลาย

75

ื
จากวีรกรรมของคุณหญิงโมที่ไดรวบรวมครอบครัวชายหญิงชาวเมองนครราชสีมา


เขาตอสูขาศึกศัตรูจนแตกพายไปครั้งนั้น เปนเหตุใหเจาอนุวงศไมยกทพไปตีกรุงเทพฯ

ั
ู
ํ
พระบาทสมเด็จพระนั่งเกลาเจาอยหวไดทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯ พระราชทานบาเหน็จ
ั
ความชอบแตงตั้งขึ้นเปนทาวสุรนารี

สมเด็จเจาพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ (ชวง บุญนาค)
สมเด็จเจาพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ เปนบคคลทมบทบาทเดนทสุดทานหนึ่งใน
ี่
ี

ุ
ี่

ประวัติศาสตรการเมืองการปกครองของไทย ชื่อเสียงและความสามารถของทานเริ่มปรากฏขึ้นตั้งแต
ในรัชกาลที่ 3 เปนตนมา

ี่
นอกจากนี้พระองคไดรับการแตงตั้งเปนผูสําเร็จราชการแผนดินในระหวางทรัชกาลท 5
ี่
ั
ี่

ยงไมทรงบรรลุนิติภาวะ จากการทพระองคศึกษาภาษาองกฤษทาใหเปนผูทมความคิดทนสมย
ั

ํ

ั
ี
ี่
ั
กาวหนากวาคนอื่น ๆ ในสมัยนั้น พระองคไดนําความเจริญของตะวันตกทั้งทางดานศิลปวิทยาการ
และเทคโนโลยีสมัยใหมมาใช
ทางดานศาสนา พระองคไดทํานุบํารุงพุทธศาสนาโดยการสรางและปฏิสังขรณวัดวา
อารามตาง ๆ เปนจํานวนมากทั้งในพระนครและหัวเมือง

ี
ทางดานวรรณกรรม การละคร และดนตรี พระองคไดสงเสริมใหมการแปล
พงศาวดารจีนเปนภาษาไทย ทางดานสถาปตยกรรมและการกอสราง พระองคไดรับมอบหมายงาน
ั่

ื

ํ
ํ
ดานนี้มาตั้งแตสมยรัชกาลท 3 ใหทาการทานุบารุงบานเมองใหมนคงและเจริญรุงเรือง ไดแก 
ั
ี่
ํ

การสรางถนน ขุดคูคลอง การสรางปอมปราการ

สมเด็จพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาดํารงราชานุภาพ
สมเด็จพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาดํารงราชานุภาพ ทรงเปนพระราชโอรส

องคที่ 57 ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกลาเจาอยูหัว เจาจอมมารดาชุม ธิดาพระอัพภันตริกามาตย (ดิศ)

ตนสกุล “โรจนดิศ” เปนเจาจอมมารดา ประสูติในพระบรมมหาราชวัง เมื่อวันที่ 21 มิถุนายน พ.ศ. 2405
ทรงประกอบพระกรณียกิจดานตาง ๆ ซึ่งลวนแตเปนงานใหญ และงานสําคัญอยางยิ่ง
ของบานเมือง ทรงเปนกําลังสําคัญในการบริหารประเทศหลายดาน และทรงเปนทไววางพระราช
ี่
หฤทัยในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยหว เปนอยางสูง ผลงานดานตาง ๆ ของพระองค
ู
ั


ี
ี่
ุ
ิ

ุ
แสดงใหเห็นถึงพระอัจฉริยภาพอันสูง เปนทประจักษแกมหาชนทกยคทกสมย พระราชกรณยกจ
ั
ุ
ดานตาง ๆ ของพระองค มีดังนี้