Page 79 - หนังสือประวัติศาสตร์ชาติไทย ประถม
P. 79
70
4. ใช้ทางน้ าเป็นเส้นทางคมนาคมได้ตลอดทั้งปี
5. ท าให้สามารถขยายพื้นที่เพาะปลูกได้มากขึ้น
แหล่งน้ าที่อยู่บริเวณรอบเมืองสุโขทัย แบ่งออก เป็น 2 บริเวณ คือ
1. การชลประทานในเขตชุมชนวัดพระพายหลวง
ชุมชนวัดพระพายหลวงมีรูปแบบการสร้างเมืองทรงเรขาคณิต แสดงให้เห็นว่า
เป็นชุมชนทได้รับการจัดระเบียบอย่างดี เชื่อว่าอิทธิพลการสร้างเมืองแบบนี้ได้รับมาจาก
ี่
กลุ่มผู้นับถือศาสนาฮินดู ซึ่งมีความช านาญในการจัดรูปผังเมืองและการชลประทานเพื่อให้
สอดคล้องกับแนวคิดทางศาสนา
ี่
ี่
ี่
ในขณะทพื้นทโดยรอบเป็นพื้นทหลักทางเศรษฐกิจของชุมชน การสร้างฝายน้ าล้น
่
และอ่างเก็บน้ า ได้สร้างขึ้นเพื่อประโยชน์ในการป้องกันน้ าไม่ให้ไหลทวมพื้นทชุมชน และกักเก็บ
ี่
น้ าไว้ใช้ในการเกษตรกรรม
ี่
จากการส ารวจได้พบร่องน้ าทไหลมาจากช่องโซกม่วงกล้วยและเขาสะพานหิน
ิ
ทางทศเหนือ เข้าสู่มุมทศตะวันตกเฉียงเหนือและทศตะวันตกเฉียงใต้ของชุมชน และร่องน้ า
ิ
ิ
ี่
ทไหลผ่านช่องเขาสะพานหินกับเขาเจดีย์งามจะไหลเข้าสู่ชุมชนวัดพระพายหลวงเช่นกันจาก
ี่
ระดับความสูงของแหล่งต้นน้ าทมีความชันค่อนข้างมาก ทาให้น้ าทไหลลงมามีความรุนแรง
ี่
จึงต้องมีการสร้างคันดินเพื่อชะลอความเร็วของน้ าในบริเวณทิศตะวันตกของวัดศรี
2. การชลประทานในเขตเมืองสุโขทัย
ี่
การสร้างเมืองใหม่ในบริเวณไม่ห่างไกลจากทตั้งชุมชนเดิม อาจเกิดจากการ
ี่
ี่
ขยายตัวของชุมชน หรือทตั้งเมืองเก่าอาจเกิดจากปัญหาภาวะทางธรรมชาติทอาจเกิดความ
ั
ไม่เหมาะสมในทางใดทางหนึ่ง อย่างไรก็ตาม สถาปนิกและวิศวกรของชุมชนเมืองสุโขทยอาจใช้
ประสบการณ์จากทตั้งเมืองเดิมคือชุมชนวัดพระพายหลวง สร้างเมืองสุโขทยให้สมบูรณ์
ั
ี่
แหล่งน้ าและเส้นทางน้ าต่างๆ ท าขึ้นอย่างมีระบบ เพื่อเก็บน้ ามาไว้ภายในเมืองได้อย่างกล้าหาญ
และชาญฉลาด โดยมีการชลประทานเพื่อการอุปโภคบริโภค การชลประทานเพื่อการเกษตร
และการชลประทานแบบเหมืองฝายของเมืองสุโขทัย
กิจกรรมท้ายเรื่องที่ 2 การอยู่กับน้ าสมัยโบราณ
(ให้ผู้เรียนท ากิจกรรมท้ายเรื่องที่ 2 ในสมุดบันทึกกิจกรรมการเรียนรประกอบชุดวิชา)
ู้
