Page 65 - 25. art 11003
P. 65
55
ู
ุ
ปรปกษ ก็ไดทรงหัดฟอนรํา ไดยินเคยทรงรําพระแสงขอบนคอชางพระที่นั่งเปนพุทธบชาเมื่อครั้งเสด็จพระพทธบาท
ี่
ื่
ตามโบราณราชประเพณี เมือปวอก พ.ศ. 2414 การฟอนรําในกระบวนยุทธอยางอน เชน ตีกระบกระบองก็เปน
ี่
ั
ื
ิ
ี
ี
ั
วิชาทเจานายตองทรงฝกหดมาแตกอน สวนกระบวนฟอนรําในการพธ ยังมตัวอยางทางหวเมองมณฑล
ภาคพายัพ ถาเวลามีงานบุญใหทานเปนการใหญก็เปนประเพณีทเจานายตั้งแตเจาผครองนครลงมาทจะฟอนรํา
ู
ี่
ี่
ั
ั
เปนการแสดงโสมนัสศรัทธาในบุญทาน เจานายฝายหญิงก็ยอมหดฟอนรําและมเวลาทจะหดฟอนรําในการพธ ี
ี่
ิ
ี
บางอยางจนทุกวันนี้ ประเพณีตาง ๆ ดังกลาวมา สอใหเหนวาแตโบราณยอมถอวาการฟอนรําเปนสวนหนึ่งใน
็
ื
การศึกษา ซึ่งสมควรจะฝกหัดเปนสามัญทั่วมุกทุกชั้นบรรดาศักดิ์สืบมา
การที่ฝกหัดคนแตบางจําพวกใหฟอนรํา ดังเชนระบําหรือละครนั้น คงเกิดแตประสงคจะใครดูกระบวน
ํ
ํ
ฟอนรํา วาจะงามไดถึงที่สุดเพียงไร จึงเลือกสรรคนแตบางเหลาฝกฝนใหชํานิชานาญเฉพาะการฟอนรํา สาหรับ
แสดงแกคนทั้งหลายใหเห็นวาการฟอนรําอาจจะงามไดถึงเพียงนั้น เมื่อสามารถฝกหัดไดสมประสงคก็เปนที่ตอง
ตาติดใจคนทั้งหลาย จึงเกิดมีนักรําขึ้นเปนพวกที่หนึ่งตางหาก แตที่จริงวิชาฟอนรําก็มีแบบแผนอันเดียวกับที่เปน
1
สามัญแกคนทั้งหลายทุกชั้นบรรดาศักดิ์นั่นเอง”
ี
ิ
ิ
ราชบัณฑตยสถาน ไดใหความหมายของนาฏยศลปไวกวาง ๆ ตลอดจนกําหนดการออกเสยงไวใน
พจนานุกรมฉบับเฉลิมพระเกียรติ พ.ศ. 2530 ดังนี้
“นาฏ, นาฏ – [นาด, นาตะ – นาดตะ-] น. นางละคร, นางฟอนรํา, ไทยใชหมายถึง
หญิงสาวสวย
เชน นางนาฏ นุชนาฏ (ป.; ส.)
นาฏกรรม [นาดตะกํา] น. การละคร, การฟอนรํา.
นาฏดนตรี [นาดตะดนตรี] น. ลิเก.
นาฏศิลป [นาดตะสิน] น. ศิลปะแหงการละครหรือการฟอนรํา.
นาฏก [นาตะกะ (หลัก), นาดตะกะ (นิยม)] น. ผูฟอนรํา. (ป.; ส.)
นาฏย [นาดตะยะ-] ว. เกี่ยวกับการฟอนรํา, เกี่ยวกับการแสดงละคร (ส.)
นาฏยเวที น. พื้นที่แสดงละครล ฉาก.
นาฏยศาลา น. หองฟอนรํา, โรงละคร
นาฏยศาสตร น. วิชาฟอนรํา, วิชาแสดงละคร”
2
หมายเหตุ
1 สมเด็จพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาดํารงราชานุภาพ, “ประวัติการฟอนรํา.” ใน การละครไทย อางถึงใน หนังสืออานประกอบคํา
ี
บรรยายวิชาพื้นฐานอารยธรรมไทยตอนดนตรและนาฏศิลปไทย.มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร (พระนคร : โรงพิมพมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร, 2515) ,
หนา 12 -14.
2 พจนานุกรมฉบับเฉลิมพระเกียรติ พ.ศ. 2530. พิมพครั้งที่ 3 (กรุงเทพฯ : ไทยวัฒนาพานิช, 2531), หนา 279.
