Page 68 - 25. art 11003
P. 68
58
พื้นฐานความเปนมาของนาฏศิลปไทย
นาฏศิลปมีรูปแบบการแสดงที่แตกตางกัน ทั้งที่เปนการแสดงในรูปแบบของการฟอนรําและการแสดง
ในรูปแบบของละคร แตละประเภทจึงแตกตางกัน ดังนี้
ั
1. นาฏศิลปที่แสดงในรูปแบบของการฟอนรํา เกิดจากสัญชาตญาณดั้งเดิมของมนุษยหรือสตวทงหลาย
ั้
ในโลก เมื่อมีความสุขหรือความทุกขก็แสดงกิริยาอาการออกมาตามอารมณและความรูสกนั้น ๆ โดยแสดงออก
ึ
ี
ิ
ี่
ื่
ดวยกิริยาทาทางเคลอนไหว มอ เทา สหนา และดวงตาทเปนไปตามธรรมชาติ รากฐานการเกิดนาฏศลปใน
ื
รูปแบบของการฟอนรําพัฒนาขึ้นมาเปนลําดับ ดังนี้
ื่
1.1 เพื่อใชเปนพิธีกรรมทางศาสนา มนุษยเชื่อวามีผูดลบันดาลใหเกิดความวิบัติตาง ๆ หรือเชอวาม ี
ผูที่สามารถบันดาลความสําเร็จ ความเจริญรุงเรืองใหกับชีวิตของตน ซึ่งอาจเปนเทพเจาหรือปศาจตามความเชอ
ื่
ของแตละคนจึงมีการเตนรําหรือฟอนรํา เพื่อเปนการออนวอนหรือบูชาตอผูที่ตนเชื่อวามีอํานาจดังกลาว
สมเด็จกรมพระยาดํารงราชานุภาพฯ ไดอธิบายในหนังสอตําราฟอนรําวา ชาติโบราณทกชนิด
ุ
ื
ิ
ื
ี
ุ
ี
ถอการเตนรําหรือฟอนรําเปนประจําชวิตของทกคน และยังถอวาการฟอนรําเปนพธกรรมทางศาสนาดวย
ื
สําหรับประเทศอินเดียนั้นมีตําราฟอนรําฝกสอนมาแตโบราณกาล เรียกวา “คัมภีรนาฏศิลปศาสตร”
ํ
ู
ู
ั้
1.2 เพอใชในการตอสและการทาสงคราม เชน ตําราคชศาสตร เปนวิชาชนสง สาหรับการทา
ื่
ํ
ํ
ั
ั
ี่
สงครามในสมยโบราณ ผทจะทาสงครามบนหลงชางจําเปนตองฝกหดฟอนรําใหเปนทสงางามดวย แมแต
ี่
ํ
ู
ั
พระเจาแผนดินก็ตองทรงฝกหัดการฟอนรําบนหลังชางในการทําสงครามเชนกัน
1.3 เพื่อความสนุกสนานรื่นเริง การพักผอนหยอนใจเปนความตองการของมนุษย ในเวลาวางจาก
ิ่
ํ
ํ
ี่
การทางานก็จะหาสงทจะทาใหตนและพรรคพวกไดรับความสนุกสนานเพลดเพลนคลายความเหน็ดเหนื่อย
ิ
ิ
เนื่องจากการรองรําทําเพลงเปนธรรมชาติที่มีอยูในตัวของมนุษยทุกคน ดังนั้นจึงมีการรวมกลุมกันรองเพลงและ
ิ่
ํ
รายรําไปตามความพอใจของพวกตน ซึ่งอาจมีเนื้อรองที่มีสําเนียงภาษาของแตละทองถน และทวงทานองเพลง
ั
ิ
ที่เปนไปตามจังหวะประกอบทารายรําแบบงาย ๆ ซึ่งไดพฒนาตอมาจนเกิดเปนการแสดงนาฏศลปรูปแบบของ
การฟอนรําของแตละทองถิ่นเรียกวา “รําพื้นเมือง”
2. นาฏศิลปที่แสดงในรปแบบของละคร มรากฐานมาจากความตองการของมนุษยทจะถายทอด
ี
ี่
ู
ี่
ประสบการณหรือเหตุการณทเกิดขึ้นเกี่ยวกับมนุษยทเปนความประทบใจ ซงสมควรแกการจดจํา หรืออาจม ี
ึ่
ั
ี่
ุ
ี
ื่
วัตถประสงคเพอประโยชนในการเผยแพรศาสนาและสอนศลธรรม เพราะการสรางในรูปแบบของละคร
ี
เปนวิธการที่งายตอความเขาใจแตยากที่จะใชการเผยแพรและอบรมสั่งสอนดวยวิธีการอื่น จึงมีการสรางเรื่องราว
ั
ั
ึ
ั
หรือบนทกเหตุการณอนนาประทบใจและมคุณคานั้นไวเปนประวัติศาสตรในรูปแบบของการแสดงละคร
ี
เพราะเชื่อวาการแสดงละครเปนวิธีหนึ่งของการสอนคติธรรม โดยบุคลาธษฐานในเชิงอุปมาอุปมัย
ิ
อาจกลาวไดวารากฐานการเกิดของนาฏศลปไทยตามขอสนนิษฐานทไดกลาวมานั้นทงการแสดงใน
ี่
ั
ั้
ิ
รูปแบบของการฟอนรํา และการแสดงในรูปแบบของการละครไดพฒนาขึ้นตามลาดับ จนกลายเปนแบบแผน
ํ
ั
ของการแสดงนาฏศิลปไทยที่มีความเปนเอกลักษณเดนชัด
