Page 6 - ข้อขัดแย้ง ล่าสุด
P. 6
เหตุปัจจัยของความขัดแย้ง ความขัดแย้ง
เหตุปัจจัยหรือสาเหตุของความขัดแย้งมีหลาก
หลายปัจจัยและแบ่งปัจจัยได้หลายแบบ โดยสามารถแบ่ง
เป็นปัจจัยภายในและปัจจัยภายนอก (ธปภัค บูรณะสิงห์,
2563 : 15-17) ดังนี้
1. ปัจจัยภายใน ปัจจัยภายในเป็นการจัดการกับจิตของตนเองให้มีความนิ่ง ลดความ
อยากได้ มีสติกํากับเพื่อแก้ปัญหาความขัดแย้ง ประกอบด้วย
1.1 ปัญจธรรม ได้แก่ ความอยากได้ ความอยากใหญ่ และความใจแคบ ดังนี้
1.1.1 ความอยากได้ (ตัณหา) ความอยากจัดได้ว่าเป็นความต้องการภายในที่มี
อิทธิพลอย่างสูงต่อการแสวงหาเพื่อให้ได้มาซึ่งสิ่งเสพหรือวัตถุเพื่อเอื้อต่อการดํารงอยู่ของ
มนุษย์ จะเห็นว่า การแย่งชิงทรัพยากรธรรมชาติสิ่งแวดล้อม อํานาจ หรือตําแหน่งหน้าที่การงาน
เป็นต้น ล้วนเกิดจากแรงผลักดันของ “ความอยาก” ทั้งสิ้น มนุษย์มีความทะยานอยากอย่างไม่มี
ที่สิ้นสุด เรียกว่ามนุษย์มีความอยากอยู่ตลอดเวลา ซึ่งความอยากมีทั้งความอยากในกามเพื่อ
ตอบสนองประสาททั้งห้า (รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส) ความอยากที่จะเป็นอย่างใดอย่างหนึ่งและ
ความยินดีพอใจ ในความเห็นที่ผิดว่า ตายแล้วก็ไม่เกิดอีก
1.1.2 ความอยากใหญ่ (มานะ) ความอยากใหญ่จัดได้ว่าเป็นสาเหตุสําคัญที่ทําให้
เกิดการแย่งชิงอํานาจและตําแหน่งหน้าที่การงานขององค์กร หรือกลุ่มอื่นๆ ในสังคม จะเห็นว่า
ความอยากใหญ่ของบุคคลบางคนจึงเป็นเหตุผลสําคัญที่ทําให้เกิดการทําลายบุคคลอีกคนหนึ่ง
เพื่อไม่ให้มีอํานาจเท่าเทียมกับตัวเอง หรือฆ่าบุคคลอื่นเพื่อตัวเองจะกลายเป็นผู้ที่มีอํานาจทดแทน
พระไพศาล วิสาโล (2552) เห็นว่า มานะ คือการสําคัญว่าฉันเหนือกว่า ฉันดีกว่า หรือที่เรียกว่า นี่
กูนะ เช่น พูดใส่หน้าคนอื่นว่ารู้ไหมว่ากูเป็นใคร รู้ไหมว่ากูเป็นลูกใคร มานะนั้นแสดงอาการได้หลาย
อย่าง ก็คือ เย่อหยิ่ง จองหอง ถือตัว ดูถูกคนอื่น รวมทั้ง อวดเก่งอวดเบ่ง อวดดี อวดฉลาด ขี้
โม้ อวดรวย อวดสวย อวดหล่อ แม้แต่นักปฏิบัติธรรมบางคนชอบสร้างภาพว่าฉันสงบ สมถะ
เรียบร้อย อันนี้นั้นเรื่องการสร้างภาพ เพื่อต้องการแสดงให้เห็นว่าฉันเหนือกว่าเธอ ฉันดีกว่าเธอ
1.1.3 ความใจแคบ (ทิฐิ) เป็นสภาวะที่บุคคล หรือกลุ่มบุคคลที่มีทรัพยากร อํานาจ
หรือตําแหน่งหน้าที่การงานอย่างเพียงพอ แต่มีจิตที่คับแคบไม่ยินยอมที่จะแบ่งปันทรัพยากร
หรือสิ่งอื่นๆ แก่เพื่อนมนุษย์ แม้ว่าเพื่อนมนุษย์จะประสบกับความอดอยากก็ตาม บางสถานการณ์
ที่จะต้องแบ่งปัน ก็มักจะเกิดจากการบีบคั้นจากปัจจัยอื่นๆ ในสังคม หรือเป็นแบ่งปันเพื่อให้ได้มา
ซึ่งเกียรติ ชื่อเสียง หรือตําแหน่ง เป็นต้น
