Page 149 - Geografi_Tingkatan_4

10.3 BENTUK MUKA BUMI AKIBAT TINDAKAN OMBAK
DI PINGGIR PANTAI

Ombak melakukan hakisan, pengangkutan dan pemendapan di pinggir pantai. Kesannya, terbentuk
pelbagai jenis bentuk muka bumi di kawasan pinggir pantai.

10.3.1 Bentuk Muka Bumi Akibat Hakisan Ombak di Pinggir Pantai

Bentuk muka bumi yang terbentuk hasil daripada hakisan ombak ialah cenuram dan teres hakisan
ombak, teluk dan tanjung, lohong ombak, anak teluk, gua, gerbang laut, batu tunggul dan tunggul sisa.

Cenuram dan teres hakisan ombak
➊ Aras air pasang
● Ombak menghakis di kawasan ‘P’ yang P Aras air surut
terletak di antara aras air pasang dan Daratan
aras air surut, rujuk Rajah 10.4.
● Disebabkan hakisan yang berterusan ➋
membentuk lekukan di ‘P’. Bahan Aras air pasang
yang terhakis ditimbunkan di ‘Q’ Daratan P Aras air surut
lalu membentuk teres luar pesisir. Q
● Pengunduran cenuram ke darat oleh
tindakan hakisan menyebabkan ➌ Cenuram
terbentuknya teres hakisan ombak. Teres hakisan ombak
● Teres hakisan ombak ini jelas Aras air pasang
kelihatan apabila air surut. Daratan Aras air surut
Teres luar pesisir
● Contoh teres hakisan ombak
di Pantai Dorset (England). Rajah 10.4 Peringkat pembentukan cenuram
dan teres hakisan ombak

Teluk dan Tanjung

● Di kawasan yang mempunyai susunan batuan keras dan batuan lembut secara berselang seli,
batuan lembut akan lebih cepat terhakis lalu membentuk teluk seperti Teluk Pandan (Sarawak)
dan Tanjung Ringgit, Lombok (Indonesia).
● Batuan keras pula bertahan lalu membentuk tanjung yang menganjur ke arah laut.

Batuan lembut
Batuan keras

Teluk

Laut Arah ombak

Tanjung
Rajah 10.5 Tanjung dan teluk Foto 10.1 Teluk Pandan (Sarawak)

138
138