Page 16 - РЕЛЕ ҲИМОЯСИ БЎЙИЧА УМУМИЙ ТУШУНЧАЛАР
P. 16
k - sxema koeffitsienti, ushbu koeffitsient rele cho‘lg‘amidagi tokni tok
sx
transformatorning ikkilamchi cho‘lg‘amidagi tokdan necha marta kattaligini
ko‘rsatadi.
Sxema koeffitsientining qiymati tok transformatorlarning ikkilamchi
cho‘lg‘amlari va relelar cho‘lg‘amlarining ulanish guruhi orqali aniqlanadi.
Tokli himoyalar elektr tarmog‘ining himoyalanayotgan qismining manba
tomonida o‘rnatiladi. Agarda elektr tarmog‘i o‘zida bir nechta manbalarni
mujassam etgan bo‘lsa, himoyalarni himoyalanayotgan elementning barcha manba
tomonida o‘rnatilishi, himoyalarning o‘zlari esa yo‘naltirilgan bo‘lishi kerak.
Odatda himoyalar tokning oshishiga ta’sir javob berishadi. Shuning uchun
ular maksimal turdagi himoyalar hisoblanib maksimal tokli himoyalar deb
nomlanadi.
Maksimal turdagi ikkita tokli himoya mavjud bo‘lib ular bir – biridan
tanlovchanlikni ta’minlash orqali farqlanadi: tokli kesimlar va sabr vaqtli
maksimal tokli himoyalar.
2.1 Tokli kesim
Tokli kesim – bu maksimal turdagi tezkor tokli himoya hisoblanib,
tanlovchanlikka ishlash zonasini cheklash orqali erishiladi.
Bir tomonlama ta’minlanuvchi tarmoqlarda tokli kesim himoyalanayotgan
qismning manba tomonida o‘rnatiladi.
Qisqa tutashuv toklari manbadan shikastlanish joyigacha bo‘lgan masofaga
bog‘liq holda tokli kesimning ishlash tokini shunday tanlash mumkinki, bunda
kesimning ishlash hududida faqat nazarot qilinayotgan uskuna kiradi. Tokli
kesimning (2.1 – rasmdagi TK1) ishlash toki qo‘shni tutashmalarda bo‘lishi
mumkin bo‘lgan eng katta qisqa tutashuv tokidan ya’ni L2 tarmoqdagi qisqa
tutashuv tokidan katta bo‘lishi kerak. Chunki L2 tarmoqning boshidagi qisqa
tutashuv toki L1 tarmoqning oxiridagi qisqa tutashuv tokiga diyarli teng,
18

