Page 104 - วิทยาศาสตร์ ม.ปลาย
P. 104
96
บริเวณทแี ผ่นเปลอื กโลกแยกออกจากกนั
ตวั อยา่ งทีเห็นไดช้ ดั ไดแ้ ก่ การแยกตวั ของสนั เขากลางมหาสมทุ รแอตแลนติก (Mid Atlantic
Ridge) สนั เขานีเป็นส่วนหนึงของสนั เขากลางมหาสมุทรรอบโลก มีแนวเริมตน้ จากมหาสมทุ รอาร์กติกลง
มายงั ปลายทวีปแอฟริกา มีผลทาํ ใหแ้ ผน่ อเมริกาเหนือเคลือนทีแยกออกจากแผน่ ยเู รเชีย และแผน่ อเมริกาใต้
เคลอื นทีแยกออกจากแผน่ แอฟริกา ความเร็วของการเคลอื นทีอยรู่ ะหวา่ ง - เซนติเมตรต่อปี ตวั อยา่ งของ
การเคลอื นทีจะเห็นไดจ้ ากการแยกตวั ของแผน่ ดินบริเวณภเู ขาไฟคราฟลา (Krafla Volcano)
ทางตะวนั ออกเฉียงเหนือของเกาะไอซแ์ ลนด์ แผน่ ดินไหวทีเกิดขนึ จากเหตุการณ์นีจะมลี กั ษณะตืนและ
มีทิศทางตามแนวแกนของการเคลือนที แผน่ ดินไหวทีเกดิ จากการแยกตวั นีจะมขี นาดไมเ่ กิน ตามมาตรา
ริกเตอร์
บริเวณทีแผ่นเปลอื กโลกชนกนั
เมอื แผน่ เปลือกโลกแผน่ หนึงมุดตวั ลงใตอ้ ีกแผน่ หนึง บริเวณทีแผน่ เปลือกโลกมุดตวั ลง (Subduction
Zone) จะเกิดร่องนาํ ลกึ และภูเขาไฟ แผน่ ดินไหวอาจเกิดขึนทีความลึกต่างกนั ไดต้ งั แต่ความลึกใกลผ้ วิ โลก
จนถึงความลึกลงไปหลายร้อยกิโลเมตร (อาจลึกถึง กิโลเมตร) การเคลือนทีแบบนีจะก่อให้เกิด
แผน่ ดินไหวรุนแรงมากทีสุด โดยมีขนาดเกิน ตามมาตราริกเตอร์ ตวั อยา่ งเช่น การเกิดแผน่ ดินไหวใน
มลรัฐอะแลสกา ประเทศสหรัฐอเมริกา เกิดจากแผ่นแปซิฟิ กชนกบั แผ่นอเมริกาเหนือ และแผ่นดินไหวที
ประเทศชิลี เกิดจากแผน่ นซั กาชนและจมลงใตแ้ ผน่ อเมริกาใต้
บริเวณทแี ผ่นเปลอื กโลกเคลอื นทีพาดผ่านกนั
แผน่ ดินไหวทีเกิดขึนจะตืน (อยทู่ ีความลึกประมาณ กิโลเมตร) ขนาดไมเ่ กิน . ตามมาตรา
ริกเตอร์ ตวั อยา่ งของแผน่ ดินไหวประเภทนีไดแ้ ก่ แผน่ แปซิฟิ ก เคลือนทีพาดผ่านแผน่ อเมริกาเหนือ ทาํ ให้
เกิดรอยเลือนทีสาํ คญั คือ รอยเลือนแซนแอนเดรียส (San Andreas Fault) ในมลรัฐแคลิฟอร์เนีย ประเทศ
สหรัฐอเมริกา ทีรอยเลอื นประเภทนี แผ่นผวิ โลกจะเคลือนทีผ่านกนั ในแนวราบ แต่มีการจมตวั หรือยกตวั
สูงขึนนอ้ ยกว่าการเคลอื นทีใน ลกั ษณะแรก
การเกิดแผ่นดินไหวอาจเกิดจากการเคลือนตวั ของแผ่นเปลือกโลกทัง ลกั ษณะรวมกันก็ได้
ตวั อยา่ งเช่น แผน่ ดินไหวทีมลรัฐเนวาดา ประเทศสหรัฐอเมริกา
ภาพแสดงโครงสร้างของโลก
