Page 34 - Ranger PT3 2022 Sains

Sains PT3 Bab 5 Termokimia

5.1 Tindak Balas Endotermik dan Eksotermik

1. Tindak balas kimia berdasarkan perubahan haba boleh dibahagikan kepada dua jenis,
Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. All Rights Reserved.
iaitu tindak balas endotermik dan tindak balas eksotermik.
Endotermik Eksotermik
• Tindak balas endotermik ialah tindak • Tindak balas eksotermik ialah tindak
balas yang menyerap haba dari balas yang membebaskan tenaga haba
persekitaran. ke persekitaran.
• Semasa tindak balas endotermik berlaku, • Semasa tindak balas eksotermik berlaku,
suhu persekitaran menurun. suhu persekitaran meningkat.
• Memutuskan ikatan kimia. • Membentuk ikatan kimia

Rajah 5.1 Tindak balas endotermik dan eksotermik
2. Alat pengukur yang digunakan untuk mengenal pasti tindak balas eksotermik dan
tindak balas endotermik ialah termometer.
3. Eksperimen di bawah dijalankan bertujuan membandingkan dan membezakan antara
tindak balas eksotermik dengan tindak balas endotermik.

Termometer Termometer
Spatula Spatula
Natrium Ammonium
hidroksida klorida
Cawan polisterina Cawan polisterina
Asid Asid hidroklorik
hidroklorik cair cair
A B
(a) Satu sudu natrium hidroksida dimasukkan ke dalam cawan polisterina A
yang berisi asid hidroklorik cair. Satu sudu ammonium klorida dimasukkan
ke dalam cawan polisterina B yang berisi asid hidroklorik cair.
(b) Selepas 3 minit, didapati:
(i) Suhu campuran dalam cawan polisterina A meningkat.
(ii) Suhu campuran dalam cawan polisterina B menurun.
(c) Tindak balas eksotermik berlaku apabila haba dibebaskan ke persekitaran.
Selepas bertindak balas, bahan di dalam cawan polisterina menjadi panas dan
termometer menunjukkan peningkatan suhu. 3
(d) Tindak balas endotermik berlaku apabila haba diserap dari persekitaran.
Selepas bertindak balas, bahan di dalam cawan polisterina sejuk dan
termometer menunjukkan penurunan suhu.
(e) Cawan polisterina digunakan dalam eksperimen ini untuk mengelakkan kehilangan
3
haba ke persekitaran kerana ianya merupakan penebat haba yang baik.
278 279

05 Ranger sains PT3 Bab 5 Ting.3.indd 278 01/04/2022 9:20 AM