Page 9 - Focus SPM 2021 Biologi

Biologi Bab 3 Pergerakan Bahan Merentasi Membran Plasma

2. Pergerakan bahan akan berlaku selagi wujud
perbezaan kepekatan antara dua kawasan. Molekul larut lipid, oksigen, Kepekatan
karbon dioksida atau air
tinggi
3. Setelah keseimbangan dinamik tercapai,
bahan akan terus bergerak tetapi kecerunan
kepekatan tidak lagi wujud. Kecerunan
kepekatan
4. Ciri-ciri bahan yang dapat merentasi membran
plasma melalui dwilapisan fosfolipid secara
resapan ringkas adalah: Kepekatan
(a) Molekul-molekul kecil dan neutral seperti rendah
oksigen, karbon dioksida atau air. Rajah 3.3 Pergerakan rawak molekul dalam
(b) Molekul larut lipid seperti asid lemak, resapan ringkas
gliserol, sebatian steroid dan vitamin A,
Tingkatan
Tingkatan
4 D, E dan K.
Resapan Air: Osmosis
Osmosis ialah proses pergerakan molekul air dari larutan berkepekatan zat terlarut rendah (kepekatan
molekul air tinggi) ke larutan berkepekatan zat terlarut tinggi (kepekatan molekul air rendah) merentas
membran separa telap sehingga keseimbangan tercapai.

Membran separa telap Pergerakan molekul air dari B ke A ( )
• Hanya membenarkan pergerakan molekul air Molekul sukrosa
• Menghalang pergerakan molekul zat terlarut Molekul air
bersaiz besar

Membran separa telap
10% larutan sukrosa A B
• Kepekatan air A B
rendah
• Kepekatan zat Molekul air dapat
terlarut tinggi merentasi membran

5% larutan sukrosa Molekul sukrosa
• Kepekatan air tinggi terlalu besar untuk
• Kepekatan zat terlarut rendah merentasi membran

Rajah 3.4 Proses osmosis

Resapan berbantu Glukosa, asid amino, asid nukleik Kepekatan
atau molekul tidak larut lipid Ion tinggi
1. Resapan berbantu ialah proses pergerakan
molekul besar seperti glukosa, asid amino,
asid nukleik dan molekul tidak larut lipid Kecerunan
mengikut kecerunan kepekatan merentasi kepekatan
membran plasma dengan bantuan protein
liang atau protein pembawa. Protein pembawa Protein
liang Kepekatan
2. Liang yang terdapat pada protein liang rendah
mempunyai ciri-ciri khusus yang hanya Rajah 3.5 Resapan berbantu melalui protein pembawa
membenarkan ion khusus melaluinya. dan protein liang

34