Page 295 - E-book การประชุมวิชาการครั้งที่ 36

การตรวจวินิจฉัยภาวะ placenta accreta ด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง

รศ.นพ.เด่นศักดิ์ พงศ์โรจน์เผ่า
์
ภาควิชาสูติศาสตร-นรีเวชวิทยา
คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร ์

Placenta accreta เป็นภาวะที่รกเกาะติดแน่น ถ้ารกฝังตัวลึกเข้าไปในกลามเนื้อมดลูกเรียกว่า placenta
้
increta และถ้าทะลุตัวมดลูกออกมาเรียกว่า placenta percreta โดยทั่วไปนิยมใช้ “placenta accreta” เป็น
คำรวม ๆ แทนทั้งสามภาวะนี้ ปัจจุบันภาวะ placenta accreta พบอุบัติการณ์สูงขึ้นเรื่อยๆ ในช่วงปี ค.ศ.1982-

2002 มีรายงานอุบัติการณ์สูงถึง 1:533 ของการคลอด ซึ่งสูงมากเมื่อเปรียบเทียบกับช่วงทศวรรษที่ 1970 และ

ั
ื
่
ี่
(1-3)
ั
1980 ที่พบ 1:4,027 และ 1:2,510 ของการคลอดตามลำดบ ปัจจัยเสี่ยงทสำคัญประการหนึ่งคอการเคยผาตด
คลอดบุตร (previous cesarean section) และการเกิดภาวะรกเกาะต่ำ (placenta previa) ร่วมด้วย (1, 4)
โดยเฉพาะหญิงตั้งครรภ์ที่เคยผ่าตัดคลอดบุตรตั้งแต่สองครั้งขึ้นไป หากพบร่วมกับภาวะ placenta previa
(5)
ความเสี่ยงของการเกิด placenta accreta พบสูงถึงร้อยละ 40 ภาวะ placenta accreta ทำให้เกิดการ
ตกเลือดจนอาจทำให้มารดาเกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงทางสูติศาสตร์หรือเสียชีวิตได้ โดยพบอัตราตายของ
(3)
หญิงตั้งครรภ์สูงถึงร้อยละ 7
การวินิจฉัยภาวะ placenta accreta ให้ได้ขณะตั้งครรภ์มีความสำคัญอย่างมาก เพื่อให้มีการเตรียมความ
พร้อมและวางแผนการรักษาอย่างมีประสิทธิภาพเพื่อลดอันตรายต่อมารดาและทารก สูติแพทย์ต้องคำนึงถึงภาวะนี้

เสมอในรายที่พบภาวะ placenta previa ร่วมกับเคยมีการผ่าตัดคลอดบุตรหรือผ่าตัดที่มดลูกมาก่อน โดยเฉพาะ

ู
อย่างยิ่งกรณีที่รกเกาะดานหน้าบริเวณตำแหน่งแผลผาตดที่มดลก ปัจจุบันการวินิจฉัย placenta accreta ใชการ
่
้
้
ั
ตรวจคลื่นเสียงความถี่สูงเป็นอันดับแรก Comstock และคณะ ได้บรรยายลักษณะของ placenta accreta ท ี่
(6)
ตรวจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูงดังนี้ ได้แก่
1. Irregulary shaped placental lacunae within placenta
2. Thining of the myometrium overlying the placenta

3. Loss of retroplacental sonolucence space

4. Protusion of the placenta into bladder
5. Increased vascularity of the uterine serosa-bladder interface

6. Doppler ultrasonography, turbulent flow through the lacunae

การตรวจวินิจฉัยภาวะ placenta accreta ด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง 279