Page 15 - การวิเคราะห์อภิปรัชญาที่ปรากฎในสารัตถะแห่งคัมภีร์มิลินทปัญหา
P. 15
บทที่ ๑
บทน า
๑.๑ ความเป็นมาและความส าคัญของปัญหา
อภิปรัชญา (Metaphysics) เป็นปรัชญาที่เก่าแก่ที่สุดสาขาหนึ่งของปรัชญาเรียกว่า
ปรัชญาบริสุทธิ์ (Pure Philosophy) มีเนื้อหาว่าด้วยเรื่องความจริง (Reality) ของโลกจักรวาล
ั
ื้
ื่
ตลอดจนสิ่งสัมบูรณ์และธรรมชาติของมนุษย์อนเป็นพนฐานที่มาของความจริงอน ๆอภิปรัชญาใน
ภาษาองกฤษเรียกว่า Metaphysics เป็นสาขาปรัชญาที่ว่าด้วยสิ่งเป็นจริงเช่นพระเป็นเจ้า (God) โลก
ั
๑
(World) วิญญาณ (soul) สาระ (substance) เจตจ านงเสรี (free will) เป็นสาขาที่ว่าด้วยความจริง
แท้ (สิ่งเป็นจริง) เรื่องจักรวาลโลกสรรพสิ่งและภาวะเหนือธรรมชาติแบ่งเป็นสาขาย่อย๓สาขา คือภว
วิทยาศึกษาความจริงสากลของภาวะในฐานะความจริงสูงสุดของสรรพสิ่งเทววิทยาศึกษาความจริง
เกี่ยวกับพระเจ้าและความสัมพนธ์ระหว่างพระเจ้ากับจักรวาลและจักรวาลวิทยาศึกษาความจริง
ั
เกี่ยวกับบ่อเกิดและโครงสร้างของจักรวาล
๒
อภิปรัชญา คือสาขาปรัชญาที่ศึกษาหาความเป็นจริงของสิ่งทั้งหลายโดยใช้เหตุผลเป็น
เครื่องมือหรือเรียกสั้น ๆ ว่า เป็นวิชาที่ว่าด้วยการคาดคะเนความจริงด้วยเหตุผลไม่ยอมเชื่ออะไรง่าย
ๆ มีจุดมุ่งหมายโดยการใช้เหตุผล หาสิ่งเป็นจริง (reality) ในทางอภิปรัชญาได้แก่ "สิ่งที่มีอยู่จริง
เป็นอยู่จริงซึ่งอาจรู้ได้หรือไม่อาจรู้ได้ทางประสาทสัมผัส" สิ่งที่เป็นจริงนั้นมีลักษณะ ๒ อย่าง คือ มีอยู่
จริงและเป็นอยู่จริง ฉะนั้นการจะถือว่าสิ่งใดเป็นสิ่งเป็นจริง ก็ต้องดูว่า สิ่งนั้น มีอยู่จริงและเป็นอยู่จริง
หรือไม่การจะรู้ว่าสิ่งใด มีอยู่จริงหรือไม่มีอยู่จริงให้ศึกษาจากความมีอยู่ (existence) ของสิ่งนั้น เช่น
ศึกษาว่า พระเป็นเจ้า (God) มีอยู่จริงหรือไม่ ถ้ามีอยู่จริง มีอยู่ที่ไหน อยู่อย่างไรพวกเทวนิยม
(theists) จะตอบค าถามนี้ว่า พระเป็นเจ้ามีอยู่เอง เป็นอยู่เอง คือ เกิดเอง ไม่มีเหตุปัจจัยภายนอก จึง
๑ ราชบัณฑิตยสถาน, พจนานุกรมศัพท์ปรชญาอังกฤษ – ไทย, (กรุงเทพมหานคร: ศักดิโสภาการ
ั
พิมพ, ๒๕๔๘), หน้า๖๓.
์
๒ พระเมธีธรรมาภรณ์ (ประยูรธมฺมจิตฺโต), ปรชญากรีกโบราณตอนที่๑-๒, (กรุงเทพมหานคร: บริษัท
ั
อัมรินทร์พริ้นติ้งกรุ๊ปจ ากัด, ๒๕๓๒), หน้า๒-๓.
