Page 28 - หนังสือ กรมป่าไม้ 123 ปี รักป่า รักประชาชน
P. 28
๑ สถานการณ์ป่าไม้สยามก่อนการถือกาเนิดกรมป่าไม้
�
�
ี
�
้
�
ป่าไม้เป็นของขวัญจากธรรมชาติ เป็นสมบัติอันลาค่าท่ทา ใน พุทธศตวรรษท่ ๑๑ - ๑๖ ก่อกาเนิดอาณาจักรทวาราวด ี
ี
ิ
ั
ี
ั
ั
ิ
ึ
ประโยชน์แก่แผ่นดินถ่นประเทศท่ไม้น้น ๆ หย่งรากลงความอุดมสมบูรณ ์ ข้นในแหลมทอง และต่อมาเร่มมีชนชาติไทยต้งอาณาจักรสุโขทัยใน
ของผืนป่า นับต้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาเร่อยมาจนถึงต้นกรุงรัตนโกสินทร์ พุทธศตวรรษที่ ๑๘ โดยมีพ่อขุนศรีนาวน�าถุม รวบรวมบ้านเมืองใน
ื
ั
การค้าไม้และของป่า น�ามาซึ่งผลประโยชน์ทางการค้า และความมั่งคั่ง ลุ่มแม่นายม - น่าน และสถาปนาแคว้นสุโขทัย - ศรีสัชนาลัยข้น
้
�
ึ
แห่งรัฐรวมท้ง ความเส่ยงในการตกเป็นอาณานิคม ของประเทศมหาอ�านาจ เป็นปึกแผ่น และมีพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ขึ้นปกครองอาณาจักรสุโขทัย
ี
ั
ท่ต้องการประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติน้ แต่ด้วยพระปรีชาสามารถ ใน พ.ศ. ๑๗๘๐ - ๑๘๐๑ ซ่งนับว่าเป็นยุคเร่มต้นประวัติศาสตร์ของ
ี
ึ
ิ
ี
ของพระมหากษัตริย์ไทย สยามจึงรอดพ้นจากวิกฤตได้อย่างสง่างามและ ประเทศไทยที่ชัดเจนมากขึ้น
ั
ื
สามารถก่อต้ง “กรมป่าไม้” เพ่อบริหารจัดการกิจการป่าไม้ไทยได้อย่าง ในสมัยพ่อขุนรามค�าแหงมหาราช (พ.ศ. ๑๘๒๒ - ๑๘๔๒)
เป็นระบบและยุติธรรมยิ่ง มบันทึกไว้ว่า เร่มมีการปลูกสร้างสวนป่าตาลข้นเป็นคร้งแรก ใช้เวลา
ั
ึ
ิ
ี
นาน ๑๔ ปี
๑ ป่าไม้บนพื้นพิภพยุคบรรพกาล ต่อมาในสมัยอาณาจักรกรุงศรีอยุธยา เร่มมีบันทึกท่แสดงให้เห็น
ี
ิ
ึ
โลก เป็นดาวเคราะห์ในระบบสุริยจักรวาล ท่อุบัติข้นมา ว่าไม้และผลิตภัณฑ์จากป่าเป็นของที่มีมากเก็บหาง่ายและใช้ประโยชน์
ี
ราว ๔,๕๐๐ ล้านปี และก่อให้เกิดสิ่งมีชีวิตซึ่งเริ่มวิวัฒนาการจากทะเล ได้หลากหลาย และยังปรากฏว่ามีการรู้จัก "ไม้หอม" และ "อาพันทอง"
�
ิ
�
ึ
ใน ๔,๐๐๐ ล้านปีต่อมา สาหรับต้นไม้และพืชพรรณเร่มเกิดข้นบน นอกจากนี้ ยังมีหลักฐานว่าในปี พ.ศ. ๒๑๔๘ ในรัชสมัยสมเด็จ
ี
พื้นพิภพมาตั้งแต่ยุคไซลูเรียนแห่งธรณีกาล หรือประมาณ ๔๔๔ ล้านปี พระเอกาทศรถ (พ.ศ. ๒๑๔๔-๒๑๕๓) กษัตริย์องค์ท่ ๑๙ แห่งกรุงศรีอยุธยา
ื
และขยายตัวเติบโตข้นเป็นป่าสมบูรณ์ในยุคคาร์บอนิฟอรัส เม่อประมาณ และสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ได้มีชาติมหาอานาจ เช่น เนเธอร์แลนด์
�
ึ
๓๕๙ ล้านปี ดังนั้น ป่าไม้จึงเป็นสิ่งที่ธรรมชาติมอบให้เพื่อสร้างสมดุล โปรตุเกส สเปน เดนมาร์ก ญี่ปุ่น เป็นต้น ได้แผ่อิทธิพลทางการค้า
�
�
แก่โลกต้งแต่ยุคดึกดาบรรพ์ก่อนท่จะก่อกาเนิดมนุษย์โบราณเกิดข้น เครื่องเทศ และการค้าของป่า (forest products) ได้แก่ งาช้าง น�้าผึ้ง
ั
ี
ึ
มาบนโลกเสียอีก ดังนั้น เมื่อมนุษย์ถือก�าเนิดขึ้นมา จึงใช้ประโยชน์ เร่ว กระวาน ฝาง รังนกนางแอ่น และอื่น ๆ เป็นครั้งแรกในประเทศไทย
ทรัพยากรป่าไม้ในการเก็บหาของป่าและล่าสัตว์เป็นอาหาร เป็นสมุนไพร
รักษาโรค และใช้ไม้ก่อสร้างบ้านเรือน ท่อยู่อาศัย เป็นต้น โดยใน ๓ กิจการป่าไม้ไทยยุคต้นกรุงรัตนโกสินทร์
ี
ยุคแรก ๆ ไม่มี ผู้ใดเป็นเจ้าของ หรือครอบครองป่าที่แท้จริง จนถึงรัชกาลที่ ๔
ราชอาณาจักรรัตนโกสินทร์ เป็นอาณาจักรท่ส่ในประวัติศาสตร์
ี
ี
๒ ป่าไทยบนแหลมอินโดจีน ของไทย เร่มต้งแต่การย้ายเมืองหลวงจากกรุงธนบุรีมายังกรุงเทพมหานคร
ั
ิ
อาณาจักรสุโขทัย และกรุงศรีอยุธยา
้
�
ั
ึ
แหลมอินโดจีนท่ต้งของประเทศไทยในปัจจุบัน ในยุคบรรพกาล ซ่งต้งอยู่ทางตะวันออกของแม่นาเจ้าพระยา โดยมีพระบาทสมเด็จ ี
ั
ี
พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์จักร
เคยจมอยู่ใต้ทะเลมาก่อน ต่อมาเมื่อมีการเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงของ โดยเสด็จขึ้นครองราชสมบัติ เมื่อวันที่ ๖ เมษายน พ.ศ. ๒๓๒๕ (ร.ศ.๑)
ึ
เปลือกโลกเม่อราว ๒๐๐ ล้านปี จึงยกตัวข้นเป็นแผ่นดิน มีผืนป่า ในยุคต้นกรุงรัตนโกสินทร์ มีบันทึกชาวต่างชาติหลายท่าน
ื
ปกคลุม และเป็นท่อยู่อาศัยของมนุษย์โบราณยุคหิน จนกระท่ง บันทึกว่าประเทศสยามมีการส่งออกไม้สักและไม้พะยูง มาต้งแต่ปี
ั
ั
ี
ั
มีเกิดการต้งถิ่นฐานของมนุษย์ในดินแดนแหลมทองขึ้น พ.ศ. ๒๓๖๒ จากจดหมายเหตุของไทย พบว่ามีกิจการป่าไม้ที่น่าสนใจ
26 27
