Page 11 - รายวิชาภาษาไทย(พท31001)

ห น า | 11


ตอนตนและตอนทายของขอความผูรับสารตองรูจักสังเกต และเขาใจการปรากฏของประโยคใจความใน
ี

ตอนตางๆ ของขอความ จึงจะชวยใหจับใจความไดดยิ่งขึ้น


3. ตองเขาใจในลักษณะประโยคใจความ ประโยคใจความ คือขอความที่เปนความคิดหลัก ซึ่ง

มักจะมีเนื้อหาตรงกับหัวขอเรื่อง เชน เรื่อง “สุนัข” ความคิดหลักคือ สุนัขเปนสัตวเลี้ยงที่รักเจาของ แต 
การฟงเรื่องราวจากการพูดบางทีไมมีหัวขอ แตจะพูดตามลําดับของเนื้อหา ดังนั้นการจับใจความสําคัญต


ื่
ื่
องฟงใหตลอดเรองแลวจับใจความวา พูดถึงเรองอะไร คือจับประเด็นหัวเรื่อง และเรองเปนอยางไรคือ
ื่
สาระสําคัญหรือใจความสําคัญของเรองนั่นเอง
ื่
4. ตองรูจักประเภทของสาร สารที่ฟงและดูมีหลายประเภท ตองรูจักและแยกประเภทสรุปของ

สารไดวา เปนสารประเภทขอเท็จจริง ขอคิดเห็นหรือเปนคําทักทายปราศรัย ขาว ละคร สารคดี จะได


ประเด็นหรือใจความสําคัญไดงาย

5. ตองตีความในสารไดตรงตามเจตนาของผูสงสาร ผูสงสารมีเจตนาที่จะสงสารตางๆ กับบาง

ู
คนตองการใหความร บางคนตองการโนมนาวใจ และบางคนอาจจะตองการสงสารเพื่อสื่อความหมาย




ู


อื่นๆ ผูฟงและดตองจับเจตนาใหได เพื่อจะไดจับสารและใจความสําคัญได 
6. ตั้งใจฟงและดูใหตลอดเรื่อง พยายามทําความเขาใจใหตลอดเรื่อง ยิ่งเรื่องยาวสลับ



ซับซอนยิ่งตองตั้งใจเปนพิเศษและพยายามจับประเดนหัวเรอง กริยาอาการ ภาพและเครื่องหมายอื่นๆ ด 
ื่
็

วยความตั้งใจ
7. สรุปใจความสําคัญ ขั้นสุดทายของการฟงและดูเพื่อจับใจความสําคัญก็คือสรุปใหไดวา เรื่อง
อะไร ใคร ทําอะไร ที่ไหน เมื่อไร อยางไรและทําไม หรือบางเรองอาจจะสรุปไดไมครบทั้งหมดทั้งน ี้

ื่
ยอมขึ้นกับสารที่ฟงจะมีใจความสําคัญครบถวนมากนอยเพียงใด

วิจารณญาณในการฟงและดู
พจนานกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานไดใหความหมายของ วิจารณญาณไววาปญญาที่สามารถรู
ุ
หรือใหเหตุผลที่ถูกตอง คานี้มาจากคาวา วิจารณ ซึ่งแปลวา การคิดใครครวญโดยใชเหตุผลและคาวา
ํ
ํ
ํ

ญาณ ซึ่งแปลวาปญญาหรือ ความรในชั้นสูง

ู
ื
วิจารณญาณในการฟงและด ู คอการรับสารใหเขาใจเนื้อหาสาระโดยอาศัยความรู ความคด
ิ
เหตุผล และประสบการณประกอบการใชปญญาคิดใครครวญแลวสามารถนําไปใชไดอยางเหมาะสม

การฟงและดใหเกิดวจารณญาณนั้นมีขั้นตอนในการพัฒนาเปนลําดับบางทีก็อาจเปนไปอยาง
ิ
ู
ี้
็
รวดเรว บางทีก็ตองอาศัยเวลา ทั้งนยอมขึ้นอยูกับพื้นฐานความร ประสบการณของบุคคลและ
ู
ความยุงยากซับซอนของเรื่องหรือสารที่ฟง

ขั้นตอนการฟงและดูอยางมีวิจารณญาณมีดังนี้