Page 147 - ماهنامه شماره 18 برای فردا
P. 147
147
{..........................................................................اقتصـــاد }
..........................................................................
.............................................................................
.............................................................................
ECONOMY
مـاهبخـرد.درحال یکها گر کلاین ۴۸هزار میلیاردتومان از مباحـثایـنخواهـدبـود کـهنقـشدولـتدر اقتصـاد
درپروژ ههـایعمرانـیمصـرفم یشـد،بافـرضاینکههر کـی قـرار اسـت کمرن گتـر شـود و دولـت کـی قـرار اسـت
شـغل بـه ۳۰۰میلیـون تومـان سـرمایه نیاز داشـته باشـد، دیوا نسـالار یاش را کاهـش دهـد .آن روز هنـوز نیامـده
سالانهم یتوانستتعدادبسیارزیادیشغلپایدارایجاد است!
کند کههمعایدیخانوارهاراافزایشم یدادوهماز ِقبل اجـازه دهیـد روی بودجـۀ امسـال متمرکـز شـویم.
آنمالیـاتنصیـبدولـتم یشـد.ایـنراهـکاریبـود که بـه نظـر شـما نسـبت بـه سـا لهای گذشـته چـه
دردهـۀ۳۰میالدی،هـم کشـورآمریکاوهم کشـورآلمان تغییراتـی کـرده و نقـاط قـوت و ضعـف بودجـۀ
انجامدادندودرحال یکهبایکیاز بزر گترینبحرا نهای امسـال را در چـه م یبینیـد؟
رکـودی در تاریـخ مواجـه بودنـد و ب هشـدت بـا معضلاتـی پا کطینـت:ا گـربهسـاختاربودجهنگاه کنیـد،چهقبل
پدنروجاقـهنعرآمنممیوکقـردعن هدـ،تمواانحتسـتمـنال ًاد ازجملـه بیـکاری دسـت و ازانقالبوچـهبعـدازانقالب،م یبینیـد کـههیـچتغییـر
از آن نجـات پیـدا کننـد. سـاختارینکردهوهمانسـاختارحفظشـدهاست.ا گر
ایـنافزایـشهزین ههایعمرانیمقداری کسـریبودجه فقطبهبعدازانقلابتوجه کنیم،نم یتوانیمهیچسالی
بـرایدولـتایجـادم یکـرد،امـاچـرخاقتصـادآ نهابـهراه رامثالبزنیموبگوییماز اینسـالبودجهمتحولشـد؛
افتاد،شغلایجادشدودرپیآندرآمدمالیاتیدول تها بنابراین،ا گرب هصورت کلیبودجۀامسالراباسالپیش
پروژ ههـاراهـمبان کهـاوصنـدوقتوسـعۀملیدربعضی افزایشپیدا کردودولتتوانسـت کسـریبودجۀخودرا مقایسه کنیم،بایدبگوییمهیچتغییرینکردهاست؛اما
پروژ ههـابـرعهـدهم یگیرنـد. جبـران کند. ا گـر کمـیجزئ یتـرنـگاه کنیـم،یکیازتغییراتنسـبتبه
بنابراینعدمتوازنبینهزین ههایعمرانیوهزین ههای سـال گذشـته،افزایشقیمتنفتاسـتومه متراز آن،
امیـد دولـت ایـن اسـت کـه بـا چنیـن طرحـی بتوانـد جـاری و همچنیـن تخصیـص نامتـوازن بودجـه بـه برداشتهشدنتحری مهاوافزایشارتباطاتتجاریونیز
پروژ ههـایعمرانـیراجلـوببـرد.ایـنایـدۀخوبـیاسـتو وزار تخان ههـایکـیازنقـاطضعـفبودجـهاسـت.امـاا گر امـکاندسترسـیایـرانبـهدرآمدهـاینفتـیاسـت.پس
در کشـورهایتوسـع هیافتههم کمـا کانوجـوددارد؛ولی منصفانـه و عادلانـه نـگاه کنیـم و نـکات مثبـت و منفـی در سـال ۹۶دسـتدولتاز اینلحاظبازتراسـتوپیش
بـداربـداررنۀمظـورفگقریـفتـتانیـونضعطیـرحتاکقاتمل ًاصـاخدوی شکبیشـنوربانمشـییتمو.انبایـیمد بودجهراباهمببینیم،بایدبگوییمازجملهنقاطروشنی بینـیم یشـوددرآمـدصادراتـیازحـدود۸۰هـزارمیلیـارد
بهاینسـؤالپاسـخدادهشـود کهآیابخشخصوصیبا کـه در بودجـۀ ۹۶وجـود دارد ایـن اسـت کـه در همیـن تومـان در سـال ۹۵بـه حو لوحـوش ۱۱۵هـزار میلیـارد
بتـنهگآنانههـاایـاشیـاکـرههبـشاـآد،ناهـاصـمولوًاا اجیـهانتسـواناتیـودیرراابتدارداد؟یبـجهلنسـظـهر کشـاورزی و حم لونقـل بخخـوبشپرعدامراخنـتهی بـشهدبهوحـتقرثیآب ًاب۰و۸ تومـانبرسـد کـهاینخودیکرشـدحـدود ۴۵درصدی
م یرسـد کـه در ایـن مـورد بایـد بیشـتر مداقـه کـرد .مگـر درصدبودجۀعمرانیبه اسـت و از ایـن نظـر دولـت در سـال ۹۶شـرایط بهتـری
اینکهبهسـراغهمانشـرک تهایخصولتیبرویم کهدر اینسهحوزهاختصاصپیدا کردهاست.اینخبرخوبی خواهد داشـت.
سـا لهای گذشـتهنبضاقتصاددر دستشـاناسـت؛به اسـتبرایاسـتا نهایی کهبابحرانآبروب هروهستند، امـا موضـوع دیگـری کـه م یشـود دربـارۀ آن بحـث کـرد،
عبـارتدیگـر،دوبـارهبرگردیـمازصفـرشـروع کنیـم؛نقطه م نجملـهاسـتاناصفهـانواسـتا نهایفالتمرکـزی. متوازننبودنبودجهاسـت.حدود ۹۰درصدبودجهبه
سـرخط و بخ شهـای خصولتـی و بخ شهـای نظامـی ایـن موضـوع شـاید بیشـتر از هـر وقتـی مسـئولیت چهـاروزار تخانـهاختصـاصپیدا کردهاسـت.حـدود۳۰
و بخ شهـای خـاص کـه دستشـان بازتـر اسـت بـا دولـت نمایند ههـای مجلـس را سـنگین م یکنـد .نماینـدگان درصـدهزینـهبـهوزارترفـاهتخصیصدادهشـدهاسـت،
اصفهـان ،ا گـر امـروز کـه دولـت مصمـم اسـت بخـش حـدود ۲۰درصـد بـه وزارت بهداشـت ،حـدود ۲۰درصـد
مشـارکت کنند. قاب لتوجهـیازبودجـۀعمرانـیرابهآبتخصیـصدهد، بـه وزارت آموز شوپـرورش و چیـزی کمتـر از ۲۰درصـد
آیا راهکار بهتری برای این مسئله وجود دارد؟ موفـق نشـوند معضالت آب (دسـ تکم آ نهایـی کـه بـه هـمبـهوزارتدفـاع.مجمـوعآ نهـا۹۰درصـدازبودجـهرا
پا کطینـت :مـا ایـد های را در مجمـع فعـالان اقتصـادی بودجـه مربـوط اسـت) را در اصفهـان حـل کننـد ،بـرای تشکیلم یدهد.خباینموضوعقاب لبحثاست که
مطـرح کردیـم کـه ا گـر رسـان هها کمـک کننـد ،م یتوانـد همیشـه در تاریـخ ثبـت خواهـد شـد ما نتوانسـتیم از این ازبیـنایـ نهمـهوزار تخانـه۹۰،درصـدبودجۀجاریبه
راهگشاباشد .گفتهم یشودبرایایجادهرشغلحدود فرصـت اسـتفاده کنیـم. چهار وزار تخانهتخصیصپیدا کردهاسـت.ا گردغدغۀ
۲۰۰تا ۴۰۰میلیون تومان سرمایه نیاز است .در این طر ح، هما نطـور کـه گفتیـد ،بـه نظـر م یرسـد نـگاه اشـتغا لزاییداریموا گرمعتقدیمبحراناشـتغالوجود
دولـت ب هجـای بنـگا هداری و فعالیـت اقتصـادی بـرای دول تهـا بـه اشـتغال آ نطـور کـه بایـد باشـد دارد و آن را لمـس م یکنیـم ،ایـن عـدم تـوازن در بودجـه
ایجـاد اشـتغال ،از بنگا ههـا مالیـات نم یگیـرد یـا مالیـات نیسـت و دیدگاهشـان دربـارۀ ایـن مسـئله، قاب لتوجیهنیسـت.
آ نهـارا کاهـشم یدهـدوبنگا ههـادرازایآنبایدشـغل کوتا همـدتاسـت.در برنامـۀبودجـۀامسـالهـم ا گربهایجاداشتغالاعتقادداشتهباشیم،رسالتدولت
ایجـاد کننـد.بـهنظـرما گـرایـناتفـاقبیفتـد،هـمشـغل م یبینیـم کـههزین ههـایجـاریحـدود ۴۰درصـد بایـد ایـن باشـد کـه نـه ب هعنـوان متولـی اشـتغال ،بلکـه
ایجـادم یشـودوهـمسـرمای ههاهـدرنمـ یرود.اینهمه افزایـ ش یافتـه اسـت .درعی نحـال ،در بسـیاری ب هعنـوان سیاسـ تگذار ،ازطریـق بودج ههـای عمرانـی،
دولتاعتباراتبرایایجاداشتغالتخصیصم یدهدو از وزار تخان ههـا مـا بـا مـازاد نیـروی انسـانی موتـور محـرک ایجـاد اشـتغال باشـد .ا گـر بـه متوسـط
هی چکدامبهنتیجۀمطلوبنم یرسد.ا گرایناعتبارات مواجهیـم و انتظـار مـ یرود دولـت ب هجـای اینکـه دعرمطرانوـلی۶مسـحاقل قگشـذشدـهت نه،گاحهـدویدًاب۰ین۵ددارزیـصد،د بودج ههـای
ب هجایاینکهبرایایجاداشتغالتوزیعشود ،کهبارانت اینمعضلراعمی قتر کند،دستبهتعدیلبزند م یبینید که
و نا کارآمـدی همـراه اسـت ،سـر جـای خـودش بمانـد و در ووزار تخان ههارا کمیچاب کتر کند؛بنابراینبه از بودجۀمصوبمحققشـدهاسـت.اوضاعدر سـال۹۵
ازایآن،مالیا تهاب هشرطاشتغا لزاییبنگا هها کاهش نظـرم یرسـدایـندولـت نیـزب هصـورتریشـ های بسـیار وخی متراسـتوآمارهامیزانبودجۀمحق قشـده
یابـد ،بسـیار م یتوانـد کارآمدتـر و نتیج هبخ شتـر باشـد. و اصولـی بـا ایـن معضل مقابله نکرده اسـت .نظر را در حـدود ۲۰درصـد نشـان م یدهـد؛ بنابرایـن اعـداد
شـغلی کـهفعـالاقتصـادیایجـادم یکنـدپایـدار اسـت، شـما در ایـن مـورد چیسـت؟ مصوبدرلوایحرانبایداعدادواقعیتلقی کرد.بامقایسۀ
نهشـغلی کهباتوزیعپولایجادم یشـود.بهبنگا ههای دولـت در بودجـۀ ۹۶کاری نوآورانـه انجـام داده اسـت. هزین ههـایعمرانـیوهزین ههـایجـاریدرم ییابیـم کـه
زودبـازده نـگاه کنیـد؛ کدا میـک از آنـان باق یماند هانـد و دولـتم یگویـدبـرایجـاندادنبـهپروژ ههـایعمرانـی، دیـدگاه دول تهـا دیـدگاه اشـتغا لمحور و تولیدمحـور
چقدر توانست هاندشغلایجاد کنند؟ا کثرآ نهایااز بین طر حهایمشارکتیرا هاندازی کردهاست؛یعنیبسیاری نیسـت و بیشـتر دیـدگاه توزیـع ثـروت اسـت .بودجـۀ
رفت هاندیابدهکارندودر معرضورشکستگیقرار دارند. ازپروژ ههـایمشـارکتی کـهدولـتنم یتواندتأمیناعتبار یارانـۀامسـال۴۸هـزارمیلیـاردتومـانبـودهو کلبودجـۀ
مخلص کلاماینکهایجاداشتغال کار دولتنیستو کار بکنـدیـابودجـۀآنمحققنم یشـود،بامشـارکتبخش محق قشدۀپروژ ههایعمرانیدر سال ۹۵بال غبر ۱۳هزار
خصوصـی انجـام شـود یـا بـه بخـش خصوصـی وا گـذار میلیاردتومانبودهاست.بهاینمعنا کهبودجۀعمرانی
بخـش خصوصی اسـت. شـود؛بـهایـنمفهـوم کـهدولـت۲۵درصـدازهزین ههـای که در قالب یکاراشـنـوره مچیسـزتقییحم ًادبـودهیمـر کدچمهدااردمهممبلیغشـیوادس.ـهـتر
بـار دیگـراز وقت یکـهدر اختیـار مـاقرار دادیدتشـکر پروژ ههـای عمرانـی را تأمیـن اعتبـار م یکنـد و بخـش خانـواده بـا
م یکنـمواز صبـروحوصلـ های کـهبـهخـرجدادیـد خصوصـیهـمشـریکم یشـود.باقیمانـدهتأمیـنمالی مبلغیارانهم یتواندفقطحدودچهار کیلوگرم گوشتدر
سپاسگزارم.
