Page 146 - ماهنامه شماره 18 برای فردا

‫‪ 146‬شمار ٔههجدهـم | مهݠـرمــاه‪1396‬‬

‫‪ {....................................................................................................‬اقتصـ ـاد }‬
‫‪.....................................................................................................‬‬
‫‪.....................................................................................................‬‬
‫‪ECONOMY‬‬

‫افزایشیافتهاسـت کهاینامرخودنشـانۀبزرگ‬ ‫دورصنعـتاصفهـانراخـطبکشـیدچو ‌ندیگرصنعتی‬
‫شـدندولتاسـت‪.‬از طرفی‪،‬همیشـهدر حدود‬ ‫نمانده اسـت!‬
‫‪60‬درصدبودجهبهشرک ‌تهاومؤسساتدولتی‬
‫پرداخـت م ‌یشـود کـه ایـن موضـوع نیـز نقـش و‬ ‫آقـایمهنـدس‪،‬مـادر اقتصـادم ‌یآموزیـم کهیک‬ ‫بیشترینفشارمالیاتیدر‬
‫میزاندخالتدولترادراقتصادنمایانم ‌یکند‪.‬‬ ‫بنـگاه اقتصـادی بایـد بتوانـد روی پـای خـودش‬ ‫سال‪ 95‬به بخش تولید وارد‬
‫اسـتدلالی وجـود داشـت کـه در آن گفتـه م ‌یشـد‬ ‫بایسـتد؛البتـهبـهشـرطی کـهآنبنـگاهرابـهحـال‬ ‫شد‪ .‬نر خ مالیات‪ 15‬درصد‬
‫درآمدهـای نفتـی باعـث بـزرگ شـدن دولـت و‬ ‫خـودش بگذاریـم و در کار او دخالـت نکنیـم‪.‬‬ ‫افزایشیافت وهمینامر‬
‫تصد ‌یگریدر اقتصادم ‌یشـود؛ بنابراین‪،‬انتظار‬ ‫ب ‌هعبار ‌تدیگـر‪ ،‬بنگا ‌ههـا نبایـد در تصـدی دولـت‬ ‫باعثانباشتمیزانتورم‬
‫م ‌یرفـتبـا کاهـشدرآمدهـاینفتـی‪،‬دولـتهـم‬ ‫باشـند و دولـت بـرای آ ‌نهـا تصمیـم بگیـرد‪.‬‬ ‫مالیاتیشدهاست کهامروزه‬
‫ب ‌همـرور کوچ ‌کتـرشـودواقتصـادرا کمـیبـهحال‬ ‫درعی ‌نحـال‪ ،‬اینکـه یـک واحـد اقتصـادی انتظـار‬ ‫فعالاناقتصادیرابسیارآزار‬
‫خـود رهـا کنـد‪ .‬جنـاب دکتـر پا ‌کطینـت‪ ،‬بـه نظـر‬ ‫اداصـشـوتلهبواقوشـاعدـددوالـقتتصـازاادویحمماطیـابقـت کنـت نـد‪،‬دارچند‪.‬دامثناب ًلا‬ ‫م ‌یدهد‪.‬علاو ‌هبراین‪،‬اگربه‬
‫شـما دلیـل ایـن مسـئله چیسـت و بایـد منتظـر‬ ‫بسیاریاز واحدهایبزرگاقتصادی‪،‬یاران ‌ههای‬ ‫تفسیرخودوزارتاقتصادتوجه‬
‫چهاتفاقاتیباشیم کهدخالتدولتدر اقتصاد‬ ‫کلانیدر قالبیارانهانرژیو‪...‬م ‌یگرفتندوهنوز‬ ‫کنیم‪،‬م ‌یبینیمماب ‌هالتفاوت‬
‫کمتـر شـود و اقتصـاد بـه معنـای واقعـی بـه بخـش‬ ‫هـم کمـا کانم ‌یگیرنـدوم ‌یتـوان گفـتبـههمیـن‬ ‫درآمدمالیاتیمحق ‌قشدهبا‬
‫خصوصـی وا گـذار شـود؟‬ ‫یاران ‌ههازند ‌هاند‪.‬البتههما ‌نطور که گفتمشـاید‬ ‫درآمدهد ‌فگذار ‌یشدهمنجر‬
‫پا ‌کطینت‪:‬از سـال‪ ۱۳۰۰‬کهنفتدر ایران کشـفشـدو‬ ‫ضعفاین واحدهاب ‌هدلیلمستقلنبودن آ ‌نها‬ ‫بهانباشتبدهیمالیاتی‬
‫اقتصـادایـرانازاقتصـادیمتکیبه کشـاورزیبهسـمت‬ ‫باشـد؛بنابرایـندر چنینوضعیتیوظیفـۀدولت‬ ‫شدهاست کهتولیدکنندگان‬
‫اقشـتدص؛ابندابریانیـفتنایگـحرارکمـروتزک‪،‬رکـد‪،‬هتدیقروایبـ‌ًناسـصالادرسـیادلوالز زتمـاشـنرآونع‬ ‫اسـت کـهاز آ ‌نهـاحمایـت کنـد‪.‬در ایـنموردنظر‬ ‫بایدپرداخت کنند‪.‬اگراین‬
‫دول ‌تهـا م ‌یگـذرد‪ ،‬هنـوز از ایـن موضـوع گلایـه داریـم‬ ‫مقدار رابهآن‪10‬درصداضافه‬
‫و م ‌یپرسـیم پـس کـی قـرار اسـت دولـت پـای خـود را از‬ ‫شـما چیسـت؟‬ ‫کنیم‪،‬رقمبسیارقاب ‌لتوجه‬
‫اقتصادبیرونبکشد‪،‬دربارۀیکتاریخصدسالهصحبت‬ ‫بگذاریدحرفشماراای ‌نگونهتفسیر کنم‪:‬منخواهش‬ ‫وتحم ‌لناپذیریم ‌یشود که‬
‫م ‌یکنیـم؛ تاریخـی کـه در آن اقتصـاد و سیاسـت باهـم‬ ‫م ‌یکنـم دولـت چتـر حمایتـ ‌یاش را بـردارد! حمایـت‬ ‫متوجهواحدهایشناسنام ‌هدارو‬
‫آمیختهوبامسـائلاجتماعیدسـ ‌تبه‌دسـتهمداده‬ ‫نم ‌یخواهند؛بگذارندواحدهایتولیدی کار خودشان‬ ‫ثب ‌تشدهاست‪.‬‬
‫وموجبشدهاست کهدولتدر ایرانبهیکاهرمقوی‬ ‫رابکنند‪.‬از ی ‌کطرففرماندار‪،‬از یک‌طرفاما ‌مجمعه‪،‬‬ ‫سومای ‌نکهدرهمهجایدنیا‬
‫تبدیـلبشـودوراجـعبـههم ‌هچیزتصمیـمبگیرد‪.‬‬ ‫ااز یصا ًلک‌وطظریفـفۀبدخولشـتدااری‪،‬مناحسیـ ‌طتزیکـسهـفقت‪،‬طدارحایمایی‪،‬بتیممعهنوو‪..‬ی‪.‬‬ ‫اینرویکردمعمولاست که‬
‫آنسـاختار تغییـرینکـردهوشـایدحتـیبدتـرهـمشـده‬ ‫باافزایشرکود‪،‬فشارمالیاتی‬
‫باشـد‪ .‬هما ‌نطـور کـه م ‌یدانیـد‪ ،‬اوایـل دهـۀ ‪ ،۹۰‬کشـور‬ ‫بکنـد و لازم نیسـت حمایت مـادی بکند!‬ ‫کاهشم ‌ییابدوسعیم ‌یکننداز‬
‫بیشـترین میـزان درآمدهـای نفتـی را داشـته اسـت؛ امـا‬ ‫م ‌یگوینـدزمانـیآدمیبدهیبتبچ ‌هایرابغل کـردهبود‬ ‫را ‌ههایدیگرهزین ‌ههایدولترا‬
‫ازلحـاظ سـاختاری تغییـری ایجـاد نشـده اسـت‪ .‬حتـی‬ ‫وبچهب ‌یوقفه گریهم ‌یکرد‪.‬آنشخص‌پرسید‪:‬اینبچه‬ ‫تأمین کنند‪.‬ایناشتباهمحض‬
‫نوسـا ‌نهایی کـه درآمـد نفتـی را ک ‌موزیـاد کرد ‌هانـد هـم‬ ‫چرا گریهم ‌یکند؟من کهبغلش کردمونوازششم ‌یکنم‪.‬‬ ‫است کهدروضعیتتنگنای‬
‫موجـب نشـده کـه آن دیوا ‌نسـالاری را تغییـر دهیـم و‬ ‫شخصدیگریبهاو گفت‪:‬ازهیبتخودتم ‌یترسد‪،‬تو‬ ‫مالیاتیورکوداقتصادی‪،‬ازطریق‬
‫اصلاح کنیموساختار سیاسیوساختار حکومتیایران‬ ‫بگـذارشزمین؛خودشسـا کتم ‌یشـود‪.‬حالا حکایت‬ ‫مالیاتبرواحدهایاقتصادی‬
‫همـان وضعیـت دیوا ‌نسـالاری را حفـظ کـرده اسـت؛‬ ‫ماسـت؛دولـت‪،‬خـداپـدرشراهـمبیامـرزد‪،‬بیایدبچـهرا‬ ‫فشاروارد کنیم‪.‬‬
‫بنابرایـن بـه نظـر م ‌یرسـد کـه شـاید سـؤال شـما جـواب‬ ‫از سال‪ ۱۳۰۰‬کهنفتدر ایران‬
‫اقتصـادی نداشـته باشـد و بایـد آن را کلـی نـگاه کـرد‪.‬‬ ‫بگذارد زمین!‬ ‫کشفشدواقتصادایراناز‬
‫هما ‌نطـور کـهم ‌یدانیـد‪،‬ازسـال‪ ۹۱‬کـهبامعضلتحریم‬ ‫آقـای تا ‌جبخـش نظـر شـما چیسـت؟ شـما هـم‬ ‫اقتصادیمتکیبه کشاورزی‬
‫مواجـهشـدیمتـاسـال‪ ۹۴‬کـهدرآمدهـاینفتی کمشـد‪،‬‬ ‫ماننـد مهنـدس سـی ‌فاللهی معتقدیـد دولـت‬ ‫بهسمتاقتصادینفتی‬
‫دولتسعی کردمشکلاتشراب ‌هجاینفتبامالیاتحل‬ ‫بایـد کنـار بکشـدو کاریبـهبنگا ‌ههـاوواحدهـای‬ ‫حرکت کرد‪،‬دیوا ‌نسالاری‬
‫کند‪.‬هنوزهمپاسخدولتبهاینسؤال کهشمابهنفت‬ ‫اقتصادینداشتهباشدیادراقتصاددخالت کند‬ ‫اگدراولمروتز‪،‬شکرهوتعقریشب ًدا؛بصنادبراسیانل‬
‫متکیهسـتیدیاخیر‪،‬ایناسـت کهماداریمهزین ‌ههای‬ ‫استاز زمانآندول ‌تها‬
‫عدوملـدت ًتابراراازیطپریرـوژق‌همهاالیایعتتمأرامنیینکمنار‌یکمنیـ‌یگمذاوریدرآم‪.‬مآدننفستـالیرای‬ ‫و از بنگا ‌ههـای اقتصـادی حمایـت کنـد؟‬ ‫م ‌یگذرد‪،‬هنوزازاینموضوع‬
‫کـه دولـت نفـت نـدارد‪ ،‬تولیدکننـده و کسـانی را کـه بایـد‬ ‫ندکربنـاردۀاویبننگماو‪‌‎‬ههضـاورعوکیهپـداولیتخبوهدترشاـاسنبتابیهسبـنتنگاد‌ه‪،‬اهاول ًکابمایـدک‬ ‫گلایهداریموم ‌یپرسیمپس‬
‫اقتصـاد کشـوررابـهحرکـتبیاورند‪،‬تحتفشـارمضاعف‬ ‫بدانیـمدولـتچه کمکی کردهاسـت؟امادربـارۀدخالت‬ ‫کی قرار است دولت پای خود‬
‫قـرار م ‌یدهند؛امادولتهنوز حاضرنشـدهاسـتخـودرا‬ ‫دولتدر کارواحدهایاقتصادیباشماه ‌منظرهستمو‬ ‫را از اقتصاد بیرون بکشد‪،‬‬
‫کوچـک کندوهزین ‌ههـایخـودرا کاهشدهد‪.‬‬ ‫امعصلتًاقمدنمطدقولین ‌تیهسادرتاویزینام‌نبوراردادسخالت؛بت‌همط ‌ویکرنمنثادلوادیرمنوکرادر‬ ‫دربارۀیکتاریخصدساله‬
‫در چیـن بعـد از دوران مائـو‪ ،‬گروهـی بـه ایـن نتیجـه‬ ‫سـهامعدالـت‪،‬دولـتبخـشزیـادیاز سـهامبنگا ‌ههای‬ ‫صحبتم ‌یکنیم‬
‫رسیدند کهبنشینندوتکلیفشانراباهمدیگرمشخص‬ ‫اقتصـادی را‪ ،‬کـه داشـتند خودشـان کار م ‌یکردنـد‪،‬‬
‫کنندواولوی ‌تهای کشوررامشخص کنندوای ‌نگونهبود‬ ‫ب ‌هصـورت سـهام عدالـت وا گـذار کـرد و از طـرف دیگـر‬
‫کـهآغـاز دورانطلایـیچینشـروعشـد‪.‬ایـناتفاقهنوز‬ ‫دولـتبـهایـندسـتهازبنگا ‌ههـایاقتصـادی کهنسـبت‬
‫در کشـور مانیفتادهاسـت؛یعنیا گر‪ ۲۰‬نفراولمملکت‬ ‫بهپرداختسـهامعدالتومبلغی کهسـالیانهپرداخت‬
‫هچـیمسـجمتـ‪،‬عم کطننمـئدن ًاوا اولزوآی ‌ن ‌تهـهاابیپرشـاسـننبدااهولومیمت‌تفهاـواتی‬ ‫را دور‬ ‫کرـوردیهبدوودنـشدب‪،‬ناقگـا ‌دهاهـماکگنـذادوشـرقت‌م‪.‬هـطابییعتخـ ًایالـیـینسـدنخگالین ‌تیهرااببـهر‬
‫کشـور‬ ‫بنگاهضربهم ‌یزند‪.‬دلیلینداردیکبنگاهتولیدیرا که‬
‫خواهـدبـود‪.‬ا گـرروزیبرسـد کـهایـن‪ ۲۰‬نفـرتصمی ‌مگیـر‬ ‫رویپایخودشایستادهودارد کارم ‌یکندبه کاریوادار‬
‫آبرنرسـورزا‪،‬ولزموـیان‌تهشـاروییعکرشســادنایـیرباهنتاواسفـقتب‪.‬رآسـننرودز‪،‬بحهتنمـ ًظاریمکین‬
‫کـرد کهدرنهایتبهمشـکلبربخـورد‪.‬‬
‫دربـارۀ کوچ ‌کسـازی دولـت و عـدم دخالـت آن‬
‫در اقتصـاد‪ ،‬ا گـر بـه بودجـۀ امسـال توجـه کنیـم‪،‬‬
‫م ‌یبینیـم هزین ‌ههـای جـاری حـدود ‪ 20‬درصـد‬